Media staan vol met berichten en discussies over de vraag hoe racistisch Nederland is. Na de ophef rond Zwarte Piet, Jack Spijkerman, Daphne Bunskoek, en Gordon en Chantal, gaat nu veel aandacht naar een stagiair wiens sollicitatie bij een computerbedrijf per mail is afgewezen, omdat hij “ten eerste een donker gekleurde (neger)” is. De afgewezen stagiair overweegt een advocaat in de arm te nemen. Het bedrijf spreekt van een interne bedrijfsgrap die per ongeluk verkeerd verstuurd is.
Hoe is vast te stellen of er inderdaad sprake is van discriminatie op de arbeidsmarkt, in de sollicitatieprocedure? Dat was de vraag waar het SCP zich enkele jaren geleden voor zag gesteld. Hun oplossing: een experiment met bestaande vacatures bij bestaande bedrijven. Het resulteerde in het rapport ‘Liever Mark dan Mohammed?‘.
Identieke sollicitaties
De vier onderzoekers stuurden op elke vacature twee fictieve brieven met cv. Die brieven waren (behalve in lay-out) volledig identiek, behalve dat de één was ondertekend met een
Nederlandse naam en/of geboorteplaats, en de ander met een niet-westerse (Antilliaanse, Marokkaanse, Surinaamse of Turkse) naam en/of geboorteplaats. Er was dus geen verschil tussen de twee fictieve kandidaten in de informatie waarover de werkgever beschikte, behalve in de achtergrond.
“Hier is sprake van discriminatie”
Het onderzoek laat zien dat niet-westerse migranten alleen al door die achtergrond minder kans hebben op de baan dan hun autochtone tegenhangers. Sollicitanten met een Nederlandse achtergrond werden op basis van de brief in 44% van de gevallen uitgenodigd voor een gesprek, sollicitanten met een niet-westerse achtergrond op basis van dezelfde brief in 37% van de gevallen. De onderzoekers concluderen dan ook “dat hier sprake is van discriminatie”.
Die discriminatie vindt vooral plaats aan de onderkant van de arbeidsmarkt, en met name in de horeca en in de detailhandel, ongeacht de hoeveelheid werkervaring.
Soortgelijke experimenten vinden wel vaker plaats, met hetzelfde resultaat.
Een alerte P&O-functionaris
Het onderzoeksrapport is trouwens ook aan te raden vanwege de mooie discussies over onderzoeksethiek. Opvallend is ook dat in slechts 3 van de 1409 tests de werkgever argwanend reageerde of zelfs ontdekte deel te nemen aan een experiment. Zo wist een
P&O-medewerkster van een gemeente zelfs de IP-adressen van de twee verstuurde sollicitaties te herleiden tot het SCP.
Hier een soortgelijk experiment over de academische arbeidsmarkt en discriminatie op basis van geslacht: http://www.fight-entropy.com/2012/11/sexism-in-science-persists-it-is.html. Vrouwelijke sollicitanten werden lager geacht in termen van competence, hireability en mentoring. Daarnaast kregen vrouwelijke sollicitanten een aanzienlijk lager salaris aangeboden dan mannelijke sollicitanten.
Het is nog steeds ‘a men’s world’ en sterker nog, ‘a white men’s world’ en daar zal niet snel verandering in komen.
Als je aan de naam van een homosexuele man of vrouw hun geaardheid kon herleiden zou het nog duidelijker zijn hoe erg discriminatie van minderheden is.
Interessant. Zijn er ook onderzoeken waar de ‘allochtone’ kandidaten ook beter gekwalificeerd zijn dan de autochtone? Lijkt me interessant te weten hoeveel beter een allochtone kandidaat moet zijn om de discriminatie-achterstand ‘te compenseren’.
Leuke blog post! Check mijn blog ook