• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Spring naar de inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Heeft protesteren zin?

door Rens Vliegenthart 17/10/2016 0 Reacties

Vorige week gingen in Polen mensen massaal de straat op om te protesteren tegen wetgeving die de toch al beperkte mogelijkheden tot abortus in dit land verder zou inperken. En met succes: het wetsvoorstel werd uiteindelijk met grote meerderheid door het Poolse parlement verworpen en werd dit als een duidelijk succes van de protestbeweging gezien.

 

Er zijn talrijke andere voorbeelden te vinden waarin protest en sociale bewegingen een grote invloed op politieke besluitvorming hebben gehad en er bestaan talrijke studies, met name in de Amerikaanse context, naar die succesverhalen. Een mooi voorbeeld is het werk van Holly McCammon en collega’s naar de beweging voor het vrouwenkiesrecht (bijvoorbeeld hier [paywall]). Toch worstelen wetenschappers met de vraag hoe de invloed (of succes) van protest op politiek en beleid vast te stellen: vaak is het onduidelijk of (radicale) beleidsveranderingen inderdaad toe te schrijven zijn aan mobilisatie door sociale bewegingen, of dat er (deels) andere redenen aan ten grondslag liggen.

 

Agenda setting

In een studie die recent door het tijdschrift Social Forces (link, [paywall]) werd gepubliceerd, bestudeer ik de invloed van protest op de politiek door gebruik te maken van het idee van agenda setting. Meer specifiek kijken we naar de vraag of meer protest over een bepaald onderwerp ook resulteert in meer aandacht voor dat onderwerp in parlementaire vragen. Dit doen we in een zestal West-Europese landen. Nu is het feit dat parlementariërs vragen stellen over een bepaald onderwerp verre van een garantie dat een protestbeweging ook daadwerkelijk een gewenste beleidsverandering bereikt, maar het is in ieder geval een teken dat de politieke agenda wordt beïnvloed en vaak een eerste noodzakelijke stap voor verdere impact.

Inderdaad blijkt dat als er in een bepaald land meer protesten rond een bepaald thema georganiseerd worden ook het aantal Kamervragen over het onderwerp stijgt – zij het in beperkte mate, ook als we controleren voor een aantal alternatieve verklaringen voor veranderingen in aandacht voor onderwerpen in Kamervragen.

 

De mediërende rol van media

In een vervolgstap proberen we het proces door middel waarvan die invloed optreedt verder te begrijpen door te kijken naar de mediërende rol van mediaberichtgeving. Zoals Ruud Koopmans (2004, p. 368) zo krachtig verwoordt (hier – paywall): ‘Authorities will not react to – and will often not even know about – protests that are not reported in the media, and if they are reported, they will not react to the protests as they “really” were, but as they appeared in the media.’ En inderdaad: het effect van protest op de parlementaire agenda is volledig gemedieerd door media – alleen als de media agenda verschuift onder invloed van het protest wordt ook de politieke agenda beïnvloed.

 

De modererende rol van het politieke systeem

Tevens blijken de effecten niet hetzelfde in alle landen. Een vergelijking tussen landen met een meerderheidsstelsel (zoals het Verenigd Koninkrijk) in vergelijk met landen met een consensus democratie (zoals Nederland en Zwitserland). Een plausibele verklaring hiervoor is dat in landen met een consensus democratie de standpunten van sociale bewegingen al beter vertegenwoordigd zijn in het parlement, onder andere doordat er meer partijen met diverse achtergrond deel uitmaken van dit parlement. Deze grotere variëteit zorgt voor een grotere kans dat onderwerpen al politieke aandacht hebben gehad voordat er mobilisatie plaatsvindt. Hierdoor zijn protestonderwerpen ook voor journalisten minder snel nieuw en daardoor nieuwswaardig, waardoor de media agenda minder door de protest agenda bepaald wordt.

 

De studie laat zien dat protest ertoe kan doen, maar ook dat die invloed – in ieder geval op een algemeen niveau – redelijk beperkt en context-afhankelijk is.

 

Onderwerp: Media, Politieke partijen Tags: media, politiek systeem, protest, sociale bewegingen

Over de auteur

Rens Vliegenthart
Rens Vliegenthart
Rens Vliegenthart (1980) is hoogleraar Media en Samenleving bij de afdeling communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam. Daarnaast is hij lid van de Jonge Akademie van de KNAW en editor van het politicologische tijdschrift Acta Politica. In zijn onderzoek houdt hij zich bezig met de interactie tussen media en politiek en de effecten van mediaberichtgeving op kiezers.
Website: http://rensvliegenthart.com
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Parool verkoopt gebakken lucht na Amsterdamse burgemeesterspeiling

Willekeurige berichten

Grieken steeds negatiever over EU, maar willen euro desondanks behouden

Over publiciteit heeft De Nieuwe Universiteit (vooralsnog) niets te klagen

Rechtspopulisme en de media in de Benelux

Podcast

Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 13: De Staatscommissie Parlementair Stelsel beantwoordt uw vragen

Afgelopen week presenteerde de Staatscommissie Parlementair Stelsel haar eindrapport (zie hier) … [Lees verder...]

De Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 12: Matthijs Rooduijn over populisten en hun achterban

Populisme is een groei-industrie voor journalisten en politicologen. De Britse krant The … [Lees verder...]

De Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 11: Cody Hochstenbach over gentrificatie, ruimtelijke ongelijkheden en scheefwonen

In deze aflevering van de Stuk Rood Vlees Podcast spreek ik met Cody Hochstenbach (@CodyHochstenB), … [Lees verder...]

Populisme

The PopuList

Een paar maanden geleden schreef ik hier dat wetenschappers en journalisten voorzichtig moeten zijn … [Lees verder...]

Bevingsgevaar! Radicaal rechts en de Europese verkiezingen (deel 1)

“Een shock, een aardbeving.” Zo noemde de toenmalige Franse premier Manuel Valls de uitkomst van de … [Lees verder...]

Stad versus platteland?

In discussies over onderwerpen als diversiteit, ongelijkheid en klimaat wordt vroeg of laat altijd … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2019 StukRoodVlees