Hebben sportuitslagen effect op de populariteit van de regering? Wordt de regering populairder als het nationale voetbalteam het goed doet op een WK? Een paar studies – hieronder samengevat – suggereren van wel. Dat betekent dat winst voor Nederland ook winst voor Rutte en co is. Voor Rajoy, Cameron en Renzi daarentegen is de vroege exit van respectievelijk Spanje, Engeland en Italië een koud bad.
Haaien en verkiezingen
Kiezers geven regeringen vaak de schuld van gebeurtenissen waar de regering geen controle over heeft. Een voor politicologen bekend voorbeeld is dat een aanval van een haai het aantal stemmen voor Woodrow Wilson bij de presidentsverkiezing van 1916 verminderde. Vervelender voor de meeste politici is dat de kiezer de regering ook straft voor natuurrampen, mondiale economische crises, en zelfs regenval.
De stemming van het land
Sport beïnvloedt de stemming van het land. Nederland loopt collectief de polonaise in juichpakken. In Spanje en Engeland zal het wel wat minder gezellig zijn. De stemming van het land beïnvloedt weer de populariteit van de regering. Zo kan het dus dat de regering profiteert van een gebeurtenis waarover ze geen invloed hebben (toegegeven sommige nationale voetbalteams/bonden zijn zo slecht georganiseerd dat de regering daar wel een invloed kan hebben). Zo beweren Hagen, Zeh en Müller-Klier dat de onverwachte prestaties van het Duitse voetbalelftal op het WK in 2002 de stemming in het land sterk verbeterde, en zelfs ervoor zorgde dat de zittende regering herkozen werd. Miller laat zien dat in Amerikaanse steden de kans dat burgemeesters herkozen worden sterk toeneemt als het lokale basketbal, honkbal of American football team goed presteert. Het effect van de prestaties van het lokale team is zelfs groter dan het effect van werkloosheid! Een andere paper laat zien dat verliezen op het WK leiden tot een abnormale daling in de winsten op de nationale aandelenmarkt.
Rutte draagt juichpak
Boze tongen beweren vaak dat dictaturen sportevenementen aangrijpen om de eigen populariteit op te krikken. Een bekend en pijnlijk voorbeeld is natuurlijk het Argentijnse Videla-regime en het WK van 1978. Had Rob Rensenbrink het Videla-regima naar huis geschoten als hij niet de paal had geraakt? We zullen het nooit weten. De les is hier dat niet alleen dictaturen maar ook democratieën kunnen profiteren van het succes van het nationale team. Kortom, de grootste fan van van Gaal en zijn Oranje leeuwen zit vooralsnog in het Torentje.
Plaatje: VN 22/6/2012
Is er wel eens onderzoek gedaan naar een verband tussen het niet-kwalificeren van oranje voor het WK 2002 en de opkomst van Fortuyn? Onder “paars” leek Nederland het paradijs op aarde en een half jaar later steunen veel mensen Fortuyn die het een “puinhoop” noemt.
Niet dat ik weet. Ik vermoed wel dat de ineenstorting van de Twin Towers een wat grotere invloed heeft gehad op de opkomst van Fortuyn dan de ineenstorting van Oranje.
Een collega van mij vertelde dat de tweede ronde van de Colombiaanse Presidentsverkiezingen op 15 juni niet helemaal toevallig op die datum gepland was.. Een dag eerder versloeg Colombia Griekenland met 3-0 en dat schijnt doorslaggevend te zijn geweest voor de nipte overwinning van zittend president Santos. Leuk idee voor een promotieonderzoek!