• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

50PLUS en Partij voor de Dieren: een logische lijstverbinding?

door Tom Louwerse 11/10/2016 1 Reactie

Op zaterdag kondigde Jan Nagel aan dat zijn partij, 50PLUS, met de Partij voor de Dieren een lijstverbinding aan wilde gaan bij de komende Kamerverkiezingen. De reden daarvoor was dat de partijen over veel dingen hetzelfde denken. Volgens Jan Nagel stemmen de partijen vaak hetzelfde en steunen ze elkaars moties, zowel in de Eerste als Tweede Kamer vaak (pdf). Twee vragen: is dat zo en maakt het uit?

 

Steunen PvdD en 50PLUS elkaar vaak in de Tweede Kamer?

Allereerst kijken we naar gezamenlijk stemgedrag van de partijen: hoe vaak stemmen de partijen hetzelfde in de Tweede Kamer? We kijken hier naar de periode tussen september 2012 en juni 2016. In onderstaande figuur staat het percentage van de stemmingen waarin partijen hetzelfde stemden. Dat kan gaan om moties, amendementen of wetten. We zien inderdaad dat 50PLUS en Partij voor de Dieren behoorlijk vaak hetzelfde stemmen: 72% van de stemmingen. Maar 50PLUS en GroenLinks stemmen 73% hetzelfde, en 50PLUS en de SP 72%. Ofwel: er zijn meerdere partijen waarmee 50PLUS een sterk gelijkend stemgedrag vertoond in de Kamer. En de Partij voor de Dieren stemt zelfs nog aanzienlijk vaker hetzelfde als SP en GroenLinks, waardoor een combinatie van die drie linkse partijen meer voor de hand ligt dan een alliantie met 50PLUS.

votesamematrix20122016

Als we kijken naar het aantal gesteunde moties, zien we dat patroon nog sterker terug. In de gegevens die ik ontleend heb aan de Handelingen en Kamerstukken vind ik 378 moties terug die 50PLUS steunde; dit zijn moties die daadwerkelijk in stemming zijn gekomen. Onder 26 van die moties stond ook de handtekening van de Partij voor de Dieren. De SP (113x), GroenLinks (109x) en D66 (103x) tekenden veel vaker dezelfde moties als 50PLUS. Zelfs PvdA (46x) en PVV (49x) ondersteunden dezelfde moties als 50PLUS vaker. Sterker nog: van de 217 moties die 50PLUS als eerste indiener steunde, is geen enkele medeondertekend door de Partij voor de Dieren (althans in mijn gegevens, misschien kunt u er hier één handmatig terugvinden). Van de 434 moties met de PvdD als hoofdindiener, medeondertekende 50PLUS er welgeteld 3.

Steun elkaars moties

Waarschijnlijk doelde Nagel dus op iets anders, namelijk het in de stemmingen steunen van elkaars moties. Hierbij blijkt dat de Partij voor de Dieren ongeveer 74% van de moties met een hoofdindiener van 50PLUS steunde. Opnieuw zien we echter ook groter overeenkomst met de SP, die 75% hetzelfde, en ook Denk steunde 50PLUS moties 75% van de tijd.

Omgekeerd steunde 50PLUS ongeveer 61% van de moties met de Partij voor de Dieren als hoofdindiener. Andere partijen steunden de dierenpartij veel vaker: GroenLinks (94%) en SP (83%). 50PLUS komt hier als derde een behoorlijk eind achteraan.

Alles samen nemend, zien we dat 50PLUS en de Partij voor de Dieren regelmatig hetzelfde stemmen, maar dat er niet vaak samen is gewerkt bij het indienen van moties. Bovendien is de overlap met de SP hetzelfde of groter voor beide partijen. De Partij voor de Dieren blijkt vaker voor 50PLUS-moties te stemmen, dan andersom. Vanuit het perspectief van 50PLUS is de keuze voor een lijstverbinding met de PvdD daarom misschien logischer dan vanuit het perspectief met de Partij voor de Dieren.

 

Maakt een lijstverbinding uit voor de uitslag?

Dan is natuurlijk de vraag of het uit zal maken. Lijstverbindingen verhogen inderdaad te kans op het binnenhalen van een restzetel. Dat komt omdat in het Nederlandse kiesstelsel de Methode D’Hondt wordt gebruikt voor het verdelen van de (rest)zetels. Die is relatief gunstig voor grotere partijen. Als je je stemmen bij elkaar mag optellen en dus in de zetelverdeling als grotere lijstcombinatie meedoet, vergroot je daarmee de kans op een restzetel.

zetelverdeling

En bij de vorige verkiezingen had het daadwerkelijk uitgemaakt. Er deden in 2012 al twee lijstverbindingen mee: SP, PvdA en GroenLinks en CU/SGP. Voor GroenLinks betekende dit dat nipt een vierde zetel werd binnengehaald. Maar als 50PLUS en Partij voor de Dieren ook een lijstverbinding hadden gevormd, zou die restzetel door hen zijn binnengehaald en uiteindelijk zijn toegewezen aan de Partij voor de Dieren. Dat maakt dit arrangement wellicht extra aantrekkelijk voor de partij van Marianne Thieme.

 

Technische toelichting

Bovenstaande analyse van het stemgedrag over moties, amendementen, wetten en (bij uitzondering) andere voorstellen is gebaseerd op de periode vanaf de installatie van de Tweede Kamer tot en met 16 juni 2013 (de laatste dag waarvoor ik de data beschikbaar had).  Het stemgedrag is ontleend aan de Handelingen, zoals gepubliceerd op Officiële Bekendmakingen. Omdat de daarin woordelijk weergegeven stemmingsuitslagen automatisch worden omgezet naar een tabel, kunnen er kleine foutjes optreden, die het algemene beeld waarschijnlijk nauwelijks zullen verstoren.

Filed Under: Politieke partijen Tagged With: 50PLUS, lijstverbindingen, partij voor de dieren, tweede kamer, verkiezingen

Over de auteur

Tom Louwerse
Tom Louwerse is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich op politieke representatie, parlementair gedrag, verkiezingen, peilingen en stemhulpen.
Website: https://www.tomlouwerse.nl/nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Jesss says

    16/10/2016 at 22:00

    Missend puntje: een lijstverbinding met een kleinere partij kan ook ongunstig zijn (voor je eigen zetelaantal). Daarmee is de PvdD niet de ideale kandidaat voor GroenLinks of de SP, en past deze lijstverbinding tussen twee ongeveer even grote partijen beter.

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Lokale verkiezingen. Foto: Flickr/RNW (CC BY-ND 2.0)

Peilingen zitten helemaal niet vaker naast de verkiezingsuitslag dan voorheen

Moeten we ons zorgen maken om het hard gedaalde vertrouwen?

Langere formatie, (in)stabielere regering?

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in