• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

6 bevindingen over partijleiders en selectiemechanismen

door Gijs Schumacher 16/12/2015 1 Reactie

Hoe selecteren politieke partijen hun leiders? En wanneer veranderen zij de regels omtrent de selectiemethode voor de partijleider? Onder welke omstandigheden worden vrouwen vaker tot partijleider verkozen? Hoelang blijven partijleiders aan de macht? En heeft een leiderschapswisseling positieve of negatieve electorale gevolgen? Een boek vers van de pers – “The Politics of Party Leadership: A Cross-National Perspective” geredigeerd door Bill Cross en Jean-Benoit Pilet – beantwoordt deze vragen. Ik geef een overzicht van de 6 belangrijkste bevindingen uit het boek. De analyses zijn gebaseerd op een dataset van 107 partijen, in 14 landen (vanaf 1965), met 568 partijleiders en 1192 leiderschapsverkiezingen.

 

1.De meeste partijen laten afgevaardigden op een partijconferentie de partijleider selecteren (54%). Selectie door een verkiezing onder partijleden wordt populairder (25%) met name onder groene, radicaal-linkse en liberale partijen.

 

2. Veranderingen in de manier waarop partijleiders worden geselecteerd vinden voornamelijk plaats als een partij in de oppositie zit. Deze veranderingen vinden vaak plaats vlak voor de selectie van een nieuwe leider.

 

3. Bij de meerderheid van de leiderschapsverkiezingen (54%) is er geen tegenkandidaat. Een leiderschapsverkiezing is dus eerder een kroning, dan een competitie.

 

4. Negen van de tien partijleiders in de dataset zijn mannen. Sommige partijen hebben wel vaker vrouwelijke partijleiders dan anderen. Dat verschil wordt niet verklaard door de selectiemethode van de partijleider. Structurele en culturele factoren verklaren dit verschil wel. Eerder besprak Tom van der Meer op dit blog een studie die aantoont dat vrouwelijke partijleiders ook harder worden afgerekend op electoraal verlies dan mannelijke partijleiders.

 

5.De kans dat een partijleider vertrekt is het grootst als de partij net een verkiezing heeft verloren of haar positie in de regering is kwijtgeraakt. Verliezen heeft overigens een veel sterker effect op de duur van partijleiderschap dan winnen. Een partijleider loopt ook meer risico om afgezet te worden als deze is gekozen door de leden (klik hier en hier voor eerdere blogs over dit onderwerp). Kennelijk geeft de winst van een ledenverkiezing de partijleider niet meer autoriteit.

 

6. Leiderschapswisselingen veroorzaken een kleine boost in de peilingen. Deze verdwijnt weer na een paar maanden – gemiddeld genomen. Dit effect is het sterkste als een leider via een ledenverkiezing is verkozen. Eerder liet ik op dit blog zien dat juist een strijd tussen meerdere kandidaten een sterkere boost in de peilingen oplevert. De studie vindt verder geen effect van leiderschapswisselingen op verkiezingsuitslagen.

 

Meer weten?

– Koop het boek.

– Deze eerdere bijdrage gaat o.a. over de potentie van leiderschapsverkiezingen om mensen te mobiliseren en nieuwe leden aan te trekken.

– Over 5 mogelijke effecten van de leiderschapswisseling bij GroenLinks: Klaver voor van Ojik.

– En een bijdrage over hoe moeilijk het is om een langzittende en populaire leider te vervangen (SP, Marijnissen).

 

Categorie: Politieke partijen Tags: duur, leiderschap, man/vrouw verhouding, Politieke partijen, selectiemethode

Over de auteur

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Reacties

  1. tjark reininga zegt

    16/12/2015 om 11:04

    de derde constatering is natuurlijk de meest essentiële: een partijleider (aka politiek leider) kun je niet echt aanwijzen, die moet zich manifesteren. en veelal zijn het de omstandigheden, waardoor zich in een partij een nieuwe leider aandient.
    in mijn eigen partij zijn zo achtereenvolgens Paul Rosenmöller, Femke Halsema en Bram van Ojik opgetreden. Rosenmöller na de teleurstellende stembusuitslag olv Brouwer/Rabbae, Halsema na bedreigingen Rosenmöller en Van Ojik na verkiezingsverlies Sap. zowel de eerste als de laatste opvolging vond plaats nadat de partij bewust een nieuwe lijsttrekker/politiek leider had aangewezen. Jesse Klaver is denk ik de eerste politiek leider in GroenLinks die zich min of meer geleidelijk naar die positie heeft ontwikkeld; het wordt spannend hoe zijn positie rond de volgende kamerverkiezingen zal zijn.

    Login om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

De krimpende arbeidersklasse en de inruil van de PvdA (en het CDA!) voor de SP en nationalistische partijen

Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 34 – Stadsgeografie en de stigmatisering van wijken, met Fenne Pinkster

Ons lichaam reageert sterker op negatief nieuws dan op positief nieuws

Podcast

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Episode 130 – Countdown to Extinction (UK edition), with Rob Ford

It's time for our UK election preview with our old pal Rob Ford (University of Manchester). Are the … [Lees verder...]

Populisme

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Plaatjes van de electoraatjes 2023: de PVV

Op 22 november zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. In deze serie gaan wij aan de hand van een … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in