Aandelenkoersen dalen na linkse verkiezingswinst (maar niet overal)

Aandelenkoersen dalen naar aanleiding van verkiezingen. Tenminste, als de gekozen regering links is. Dat laat Thomas Sattler (London School of Economics) zien in een recent verschenen artikel, ‘Do Markets Punish Left Governments?’ (paywall). Het gegeven dat beurzen reageren op electorale factoren is op zich niet verrassend. In één van de meeste geciteerde artikelen in de politicologische vakliteratuur laat Douglas Hibbs zien dat politieke partijen hun stempel drukken op economische uitkomsten als werkeloosheid en inflatie en zo de belangen van hun achterban weten te behartigen.

Sattler neemt dit gegeven als uitgangspunt om partijpolitieke effecten op aandelenkoersen te onderzoeken.  Hij analyseert 205 parlementaire verkiezingen in OECD landen vanaf de jaren ’50. Sattler laat zien dat de effecten van verkiezingsuitkomsten op aandelenkoersen allerminst triviaal zijn. Zo duwt een linkse regering de beurzen een paar procent in de min, terwijl een rechtse regering juist voor een ‘bump’ van een paar procent kan zorgen.

Dat is op zich al een belangrijk resultaat, maar het wordt nóg mooier. Sattler houdt namelijk ook rekening met de institutionele structuur van landen. Als beleggers zich inderdaad zorgen maken om een regering van linkse signatuur omdat deze voor hen ongustig beleid zou kunnen doorvoeren, dan maakt het nogal uit in hoeverre die regering de eigen plannen ook daadwerkelijk kan doorvoeren. Als het beleidsproces zich kenmerkt door veel politieke ‘constraints’ – denk aan een bicameraal parlement, minderheids- of coalitieregeringen, onafhankelijke centrale banken, etc. – dan lopen de belangen van diezelfde beleggers minder risico: “If investors can be confident that the range of policies from which the government can choose is seriously restricted, the government’s preferences and intentions become less relevant” (p. 346). Met andere woorden, in landen met een horizontale verdeling van macht zouden die partijpolitieke effecten aanzienlijk minder moeten zijn dan in een land als het Verenigd Koninkrijk waar (veelal) de politieke macht is geconcentreerd in de handen van de verkiezingswinnaar.

Sattler’s analyse toont dat deze verwachting ook daadwerkelijk opgaat. In horizontale, proportionele stelsels vindt hij zelfs geen bewijs dat beurzen reageren op verkiezingsuitslagen. Alleen als de institutionele context dusdanig is dat een regering de plannen ook daadwerkelijk tot uitvoer zou kunnen brengen, dan pas zien we dat aandelenmarkten over het algemeen positief reageren op ‘rechts’ en negatief op ‘links’.

Zoals Sattler zelf zegt over zijn bevindingen: “An important implication that follows from these findings is that politics continues to matter for financial markets, even after economies have become highly open to financial flows.” (p. 354). Daarnaast vormt dit onderzoek het zoveelste bewijs dat de demping van politieke factoren door proportionaliteit en horizontale verdeling van machten zo gek nog niet is.