Wie zien Nederlanders eigenlijk als hun politieke en maatschappelijke opponenten? Van welke groepen in de samenleving en van welke partij-aanhangers krijgen Nederlanders warme of koude gevoelens? Aan de hand van deze eenvoudige vraag bracht Eelco Harteveld (UvA) politieke polarisatie in Nederland in kaart. Eelco schuift aan om te vertellen over zijn onderzoek en in het bijzonder over verschillende vormen van polarisatie, populisme en politieke identiteiten.
Volg Eelco via Twitter: @EelcoHarteveld.
Het draait allemaal om de onderstaande grafiek die een complex partijlandschap wonderbaarlijk inzichtelijk maakt:
Of, anders gevisualiseerd:
Affectieve polarisatie in Nederland. Bron.
Download de podcast via iTunes | Spotify | Stitcher | Soundcloud | RSS
Muziek: ‘Pollution‘ door Dexter Britain (CC BY-NC-SA 3.0)
Begrijp eerlijk gezegd niet wat er zo opzienbarend is aan het verhaal van Eelco Harteveld. En dat ie daar onderzoek voor nodig heeft. Als je een beetje kranten leest en verder een beetje op let kan je zo’n diagram en bijbehorend verhaal zo in elkaar draaien. Als je Baudet en Wilders vervangt door Koekoek en Janmaat, en je splitst GL op in 4 partijtjes en gaat 40 jaar terug, krijg je een identiek verhaal en dito diagram, niks nieuws onder de zon, en ook totaal niet interessant als je het zou willen hebben over de sfeer in het land, de mensen staan nieuws-en openlijker- tegenover mekaar dan toen, schelden en veroordelen ongefundeerd en direct, de nuance is verdwenen. Met dank aan Mark Zuckerberg en consorten (maar niet alleen aan hem) die, vooral om z’n zakken te vullen, een bestaand patroon van hartelijkheid, beleefdheid en respect, volgens hetwelk we met elkaar omgingen, totaal de boek om heeft weten te draaien. Iemand als Trump of Bolsonaro is het rechtstreekse gevolg daarvan; een -ten onrechte- aan Vooral de toegewezen uitspraak in de trant van, ik ben het volkomen met hem oneens, maar zal alles doen om hem de kans te geven zijn standpunt te verkondigen, is totaal over de horizon gekieperd, men is niet meer geïnteresseerd in elkaar(s gedachtenwereld). Men is nog het meest geboeid in het maken van selfies, tekenend voor dit tijdperk.
Veel complexer, maar veel nuttiger, lijkt me een onderzoek dáárover door EH, hoe dat zo gekomen is dat we zo tegenover elkaar staan-gesteld dat dat inderdaad zo is- politieke voorkeuren hebben daar nauwelijks iets mee te maken, denk ik, die bestonden 40 jaar geleden bijvoorbeeld bet zo, alleen gingen we toen anders met elkaar om, ook in de politiek, veel meer oplossingsgericht, de houding was veel positiever dan nu, nu wordt er eerst gescholden, gehakt en geslagen en hard gelogen, van links tot rechts, wat ervan komt zien we wel.