• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Daniël Lakens

Website: https://sites.google.com/site/lakens2/

Laatste berichten door Daniël Lakens

Hoeveel moet Nederland betalen om mee te spelen in de ‘wetenschappelijke Champions League’?

door Daniël Lakens 02/10/2019 1 Reactie

De Volkskrant rapporteert op 27 September dat Nederland de geldkraan dichtdraait voor beroemd onderzoek naar zwarte gaten. Heino Falcke, een prominente sterrenkundige betrokken bij de recente doorbraak die het mogelijk maakte een foto te maken van een zwart gat, liet weten dat vier voorstellen voor vervolgonderzoek werden afgewezen. Jan Paternotte, Tweede kamerlid van D66, twittert: “Hier lijkt iets goed mis te gaan bij NWO” en stelt vervolgens Kamervragen aan de minister van onderwijs.

Of hier inderdaad iets misgaat is allesbehalve duidelijk. Nederland heeft een beperkt budget voor wetenschappelijk onderzoek en moet zich constant afvragen hoe we efficiënt bij kunnen dragen aan het generen van kennis. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) geeft geld aan onderzoeksvoorstellen die, na beoordeling door experts, de meeste potentie lijken te hebben. Dat geld is beperkt, de honoreringspercentages zijn laag, en voorspellen welk onderzoek de meeste impact zal hebben is onbegonnen werk. Falcke vermoedt ‘dat emotionele overwegingen een rol speelden’ bij de vier afwijzingen (maar geeft later ook aan onder hoge werkdruk misschien niet de beste onderzoeksvoorstellen te hebben geschreven). Patternotte neemt blijkbaar aan dat in het verleden behaalde resultaten een garantie geven voor de toekomst, en dat het vanzelfsprekend zou moeten zijn dat een team dat bijdraagt aan een internationaal succesproject automatisch meer geld verdient in de toekomst.

Maar is dat zo?

Was het voorgestelde vervolgonderzoek beter dan de andere ingediende voorstellen? Toen Falcke 19 jaar geleden voorstelde om een foto van een zwart gat te maken was het een uitstekend en baanbrekend idee. Maar niemand kan garanderen dat de vervolgplannen weer van even grote betekenis zijn. (Onderzoek suggereert dat Nobelprijs-winnende ideeën het meest waarschijnlijk zijn als wetenschappers tussen de dertig en vijftig jaar oud zijn). Zelfs als we aannemen dat de vervolgplannen nog steeds vrij goed zijn, dan nog verkeert Falcke ongetwijfeld in uitstekend gezelschap met zijn afgewezen onderzoeksvoorstel. Waarom De Volkskrant een podium biedt aan één van de honderden Nederlandse wetenschappers met een niet gehonereerd voorstel is onduidelijk. Analyses plaatsen stevige kanttekeningen bij het idee dat ons wetenschapsbeleid erop gericht moeten zijn om meer geld te blijven geven aan onderzoekers die toch al heel veel geld gehad hebben. Of was de ernstige beschuldiging dat de afwijzing op basis van emotie was misschien terecht? Dan vereist wel de nodige onderbouwingen waar we verder niets van krijgen in het Volkskrant-artikel.

Het meeste geld voor de Event Horizon Telescope kwam oorspronkelijk helemaal niet uit Nederland, maar uit Europa. Dat is ook een veel logischere bron van financiering voor grootschalige samenwerkingen, want er is vanuit Europa veel meer geld te verdelen. Het is dus niet alsof Nederland de geldkraan dicht draait. En zelfs als dit wel zo was, dan slaat Falcke de plank mis met zijn reden tot klagen. Hij wil dat Nederland mee blijft draaien in de wetenschappelijke Champions League. Maar wetenschap is geen competitie. Of Falcke meedoet met een volgende foto van het zwarte gat of niet maakt niks uit voor de hoeveelheid wetenschappelijke kennis die de wereld heeft – het maakt alleen uit voor het ego van de individuele wetenschapper.

Falcke opereert vanuit een wat ouderwetse visie waarin wetenschap gezien wordt als competitie. Zo’n systeem kent dus ook verliezers en verliezen is nou eenmaal niet leuk – zeker als je vergeten bent hoe het voelt. Falcke en collega’s lijken zich vooral zorgen te maken of ze nog wel mee mogen blijven doen als ze geen geld op tafel blijven leggen. Misschien is het probleem niet dat Nederlandse sterrenkundigen tijdelijk geen geld kunnen bijdragen, maar dat ze zonder geld in te leggen ondanks hun expertise niet op hetzelfde niveau mee mogen doen.

De toekomstvisie van wetenschapsfinancier NWO spreekt over Team Science. Wetenschap draait niet meer om individuele toppers die scoren, maar om een collectief waar iedereen bijdraagt wat ze kunnen. Als iemand als Falcke met al zijn expertise niet mee mag spelen zonder dat hij voldoende geld op tafel legt, dan moet dáár iets aan gedaan worden.

Tegelijk moeten we ons afvragen of het uitmaakt wanneer dezelfde wetenschappelijke ontdekkingen gedaan gaan worden, maar dan zonder dat Falcke en Nederland in de schijnwerpers staan als de resultaten gepubliceerd te worden. Het is niet direct duidelijk wie er dan überhaupt een probleem heeft. Als het team succes heeft, wat maakt het dan uit wie er in het nieuws komt? Zijn we ons druk aan het maken of het werk gedaan wordt, of dat de Nobelprijs, die slechts aan een team van drie mensen uitgereikt kan worden, uiteindelijk ook naar een Nederlander gaat? Wetenschap draait niet om een paar ego’s of een oppervlakkige vorm van vaderlandsliefde.

Er zijn een hoop zaken binnen het financieringsbeleid die het bediscussiëren waard zijn. Geven we beurzen aan projecten die het verdienen? Moet er meer financiering binnen Nederland zijn voor langetermijnprojecten of moet het geld daarvoor uit Europa komen? Hoeveel is het ons waard om de kans te vergroten dat een Nederlander een Nobelprijs wint? Geven we veel geld aan een paar mensen, of verspreiden we het geld onder meer onderzoekers? Al deze vragen zijn enorm complex, en geen enkele assumptie staat vast. Als een sterrenkundige het argument wil onderbouwen dat geld voor onderzoek het beste besteed is door ons mee te laten spelen in de Champions League van de sterrenkunde, dan hoor ik graag waarom de andere onderzoekers die nu wel geld hebben ontvangen minder nuttig werk doen. Tot die tijd kunnen we ons geld maar één keer uitgeven, en vind ik het moeilijk om al te veel sympathie op te brengen voor een spits die van mening is dat hij meer geld verdient dan zijn teamgenoten.

Filed Under: Politicologie en Methodologie Tagged With: nwo, wetenschapsfinanciering

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Wat zijn vuistregels en gebruiken politici ze, net als iedereen?

Lokale partijen: de grootste politieke familie. Ook weer in 2022?

Episode 82 – A return to Brexitland, with Rob Ford

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in