• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Coalitieconflict over illegaliteit: uitzondering of regel?

door Tom Louwerse 10/05/2013 0 Reacties

Nu het PvdA-congres het strafbaar stellen van illegaal verblijf nogmaals afwees, reist fractievoorzitter Samsom stad en land af om het compromis dat hij met de VVD sloot te verdedigen.  Het was toch wel pijnlijk dat op hetzelfde congres als waar over partijdemocratie en beginselen werd gesproken een principiële congresafspraak door de politiek leider expliciet naast zich neer werd gelegd. Het lijkt er daarom op dat deze kwestie niet in stilte van de politieke agenda zal verdwijnen. Hoe uitzonderlijk is een openlijk conflict tussen coalitiepartijen is over afspraken uit het regeerakkoord eigenlijk? En als zo’n conflict ontstaat, hoe wordt dit dan opgelost?

Arco Timmermans en Catherine Moury onderzochten (paywall) de houdbaarheid van regeerakkoorden in België en Nederland en concludeerden dat conflicten tussen coalitiepartijen vaak gaan over onderwerpen die in het regeerakkoord stonden: in Nederland in 23 van de 26 onderzochte gevallen uit de periode 1989-2002. Dat de in het regeerakkoord uitgeruilde kwestie van illegaliteit dus alsnog tot politieke problemen leidt, is dus niet zo uitzonderlijk. Wat wel bijzonder is, dat het conflict voortkomt vanuit de achterban (in plaats van bijvoorbeeld de fractie of het kabinet). Slechts in één geval vonden Timmermans en Moury dat in de periode 1989-2002 in Nederland. Dit is zeker opvallend, omdat ook de ophef bij de VVD over de zorgpremies  vooral voortkwam uit de buitenparlementaire partij. Wellicht is dit het gevolg van de relatief snelle uitruilformatie van 2012.

Hoe worden conflicten uiteindelijk opgelost? Een compromis lijkt op basis van de ervaringen uit het verleden het meest voor de hand te liggen. Uit de cijfers van Timmermans en Moury blijkt daar in 16 van de 26 gevallen voor gekozen te zijn. In 9 andere gevallen drukte één partij haar zin door, en in 1 geval was er sprake van uitstel van het nemen van een beslissing. Een compromis klinkt misschien nog niet zo slecht voor de PvdA, maar volgens de onderzoekers is de gekozen oplossing in 87% van de gevallen in lijn met de afspraak uit het regeerakkoord. Op basis daarvan lijkt het dus onwaarschijnlijk dat de PvdA meer bereikt dan de scherpste randen van het plan af te vijlen.

Tenzij Samsom een konijn uit zijn hoge hoed weet te toveren, zal de PvdA-achterban het pijnlijke plan alsnog (grotendeels) moeten slikken. Als we de ervaringen uit het verleden als leidraad mogen nemen, kan er hooguit een compromis worden gesloten waarin illegaal verblijf wellicht niet in alle gevallen strafbaar is, zoals PvdA-senator Ruud Koole eerder leek te suggereren.

Samsoms argument  dat ‘afspraak’ ‘afspraak’ is, blijkt wat betreft coalitieakkoorden historisch onjuist. Bovendien was de VVD zo ‘vriendelijk’ om te zeggen dat Samsom best kon komen praten. De vraag is wat zo’n heronderhandeling de PvdA zou kosten – en of de achterban bereid zou zijn om die prijs te betalen.

Filed Under: Politieke partijen, Regering en beleid Tagged With: coalitieakkoord, compromis, illegaliteit, parlement, partijen, samsom

Over de auteur

Tom Louwerse
Tom Louwerse is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich op politieke representatie, parlementair gedrag, verkiezingen, peilingen en stemhulpen.
Website: https://www.tomlouwerse.nl/nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Het antwoord op een vluchtelingencrisis? Nonbeleid als afschrikpolitiek

De klok en de klepel: Reactie op weerwoord tegen fake experts

Aflevering 89 – Verkiezingsfraude, met Carolien van Ham

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in