• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

De Duitse verkiezingen en het veranderende partijsysteem

door Matthijs Rooduijn 11/09/2013 3 Reacties

Over anderhalve week zijn er verkiezingen in Duitsland. De kans is klein dat de Duitse kiezers bij hun gang naar de stembus voor grote verrassingen zullen zorgen. De christendemocratische CDU/CSU van bondskanselier Angela Merkel staat al tijden stabiel rond de 40 procent van de stemmen en er moeten rare dingen gebeuren wil het kanselierschap haar ontgaan. De sociaaldemocratische SPD staat rond de 25 procent, de Groenen en Die Linke ieder rond de 10 procent, de liberale FDP rond de 5 procent en de Piraten en de Eurosceptische AfD rond de 3 procent. Door deze stabiliteit in de peilingen en het gebrek aan meeslepende politieke debatten wordt de campagne door sommigen als saai bestempeld.

Toch zijn er interessante ontwikkelingen waarneembaar bij onze oosterburen. Thomas Poguntke, politicoloog te Düsseldorf, stelt dat het Duitse partijsysteem aan grote veranderingen onderhevig is (zie hier, paywall). Eén van de belangrijkste veranderingen is volgens hem dat het aantal relevante partijen flink is toegenomen. Waar vroeger eigenlijk voornamelijk de CDU en de SPD een rol van betekenis speelden, zijn in de loop der jaren allerlei kleine partijen steeds belangrijker geworden. En dat zie je niet alleen aan de huidige peilingen, maar ook op bestuursniveau. Zo werd in 2011 voor het eerst in de Duitse geschiedenis een lid van de Groenen als minister-president van een deelstaat gekozen. Bovendien werd in 2009 in Saarland een ‘Jamaica coalitie’ gesloten met de Groenen, en werd Hamburg van 2008 tot 2010 geregeerd door een christelijk-groene coalitie.

Volgens Poguntke zijn SPD en CDU hun dominante positie langzaam kwijt aan het raken en zal het in de toekomst steeds lastiger worden stabiele coalities te smeden. Daarmee gaat Duitsland volgens Poguntke steeds meer op landen als Nederland lijken. De vraag is of dat erg is. Het Duitse stelsel mag dan wel minder stabiel worden, het feit dat er meer partijen zijn en er dus meer te kiezen is zou je ook kunnen interpreteren als democratisering.

Filed Under: Kiezers en publieke opinie Tagged With: Duitsland, Partijsystemen, verkiezingen

Over de auteur

Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn is universitair docent bij de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam.
Website: http://matthijsrooduijn.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Andre Engels says

    11/09/2013 at 08:27

    Anders dan wat de eerste alinea (wellicht onbedoeld) impliceert, denk ik dat er wel degelijk spanning in deze verkiezingen zit. Zeker, CDU/CSU worden de grootste, en Angela Merkel wordt premier. Maar de vraag is: met welke coalitie? Het liefst zou zij verder gaan met de FDP, maar dat kan op 2 manieren mis gaan:
    1. SPD, Groenen en Linke zijn samen groter dan CDU, CSU en FDP, of:
    2. De FDP haalt de kiesdrempel niet
    In die gevallen zal naar een andere mogelijkheid gezocht moeten worden – waarschijnlijk een grote coalitie, maar om verder op dit bericht in te gaan, zwart-groen of Jamaica moet niet worden uitgesloten. En als dat allemaal mislukt, zou er nog gekeken kunnen worden of SPD zijn afkeur tegenover Die Linke kan laten varen, en met een rood-rood-groene coalitie Merkel alsnog buiten spel kan zetten.

    Log in om te reageren
  2. Kristof Jacobs says

    11/09/2013 at 10:19

    Interessante post, dank Matthijs. Natuurlijk is het zo dat het aantal partijen dat de kiesdrempel haalt een belangrijke impact heeft (dus zo kunnen linkse partijen rechtse partijen wel beïnvloeden). Het punt over het regionale niveau is bovendien ook iets nieuws. Echter, los van deze twee punten, zou je niet eerder kunnen zeggen dat vooral de SPD haar dominante positie op links kwijt is? De FDP, laten we dat dan maar de concurrent op ‘rechts’ noemen, is er al een hele tijd dus dat is niets nieuws. Bovendien is hun score ook relatief normaal.

    Log in om te reageren
  3. Andre Engels says

    19/09/2013 at 11:10

    En inmiddels heeft de situatie zich weer gewijzigd: Een van de verkiezingspolls geeft aan dat AfD de kiesdrempel zou kunnen halen. Andere polls laten de partij bij 3-3.5% blijven steken, maar het zou kunnen dat er onderrapportage is van de bereidheid AfD te stemmen. Als het AfD inderdaad de kiesdrempel haalt, en eigenlijk al als het daar in de buurt komt, levert dat opnieuw een stap op in het proces dat je suggereert. En het beïnvloedt op de kortere termijn natuurlijk ook de mogelijke coalities – naast de grote coalitie blijven dan eigenlijk alleen de Jamaicacoalitie en CDU/CSU-FDP-AfD over, want C/C-FDP, C/C-Groen en SPD-Groen-Linke hebben dan duidelijk geen meerderheid.

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

House of Cards of West Wing?

Afsplitsingen, fractiediscipline, en de publieke opinie

Wat bepaalt het succes van politieke leiders? Schaduwleiders?

Podcast

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Aflevering 103 – Het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV, met Tom Louwerse en Tom van der Meer

Het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV opent met een aantal pagina’s over het functioneren van … [Lees verder...]

Episode 102 – German Election Recap, with Tarik Abou-Chadi

Let’s talk German elections! The SPD narrowly beat the CDU/CSU in their first Merkel-less election … [Lees verder...]

Populisme

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Cas Mudde: “Rutte vormt grotere bedreiging voor de liberale democratie dan uiterst rechts”

Iris Beau Segers, onderzoeker aan het Center for Research on Extremism (C-REX), interviewt Cas … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2022 StukRoodVlees

Copyright © 2022 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in