• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

De PVV-vijver

door Matthijs Rooduijn 09/10/2013 1 Reactie

Volgens de laatste Peilingwijzer van Tom Louwerse staat de PVV op 29 tot 33 zetels in de peilingen. De partij van Geert Wilders is daarmee virtueel de grootste partij van het land, en laat de concurrentie bovendien ver achter zich. De tweede partij, de VVD, staat met 20-24 zetels op maar liefst 10 zetels minder. Waar komen deze PVV-kiezers vandaan? Wat is de vijver waaruit Wilders al deze steun bij elkaar vist?

Uit veel onderzoek blijkt dat het Nederlandse electoraat kan worden ingedeeld aan de hand van twee ideologische dimensies. De eerste is de klassieke sociaaleconomische links/rechts-dimensie, en de tweede is een sociaal-culturele dimensie waarop onderwerpen als immigratie/integratie en Europese eenwording centraal staan. Op de eerste dimensie staan voorstanders van een grote staat tegenover mensen die juist vinden dat de overheid zich zo weinig mogelijk met burgers moet bemoeien (links versus rechts), en op de tweede dimensie staan kosmopolitische voorstanders van immigratie en Europese integratie tegenover nationalistische tegenstanders van ‘multiculturalisme’ en verdere Europese eenwording (liberalen versus autoritaristen). Je zou kunnen zeggen dat er hierdoor 4 typen kiezers bestaan: links-autoritaristen, rechts-autoritaristen, links-liberalen en rechts-liberalen.

 

Figuur

Bron: Lefkofridi et al. 2013

 

In veel West-Europese landen kampen de links-autoritaristische kiezers echter met een probleem: er is een gebrek aan partijen met soortgelijke attitudes (zie bijvoorbeeld dit artikel van Wouter van der Brug en Joost van Spanje, paywall). Deze kiezers zullen daarom moeten kiezen tussen óf een linkse partij, óf een autoritaristische.

Uit onderzoek van Zoe Lefkofridi, Markus Wagner en Johanna Willmann blijkt dat deze keuze afhankelijk is van welk onderwerp kiezers het belangrijkst vinden (zie hier, paywall). Kiezers die economische onderwerpen het belangrijkst vinden gaan uiteindelijk voor een linkse partij, terwijl degenen die onderwerpen met betrekking tot migratie het belangrijkst vinden op een autoritaristische partij stemmen. Aangezien het grootste gedeelte van deze kiezers economische onderwerpen het belangrijkst vindt, stemt het merendeel links.

Maar waarom staat de PVV nu dan zo hoog in de peilingen? Aangezien we midden in een economische crisis zitten zou je toch eerder verwachten dat nóg meer links-autoritaristen de economie belangrijk vinden, en dus op linkse partijen stemmen? De reden dat de PVV toch zo hoog in de peilingen staat heeft er mogelijk mee te maken dat de partij zich de laatste tijd steeds meer als een links-autoritaristische partij is gaan profileren. De koppeling van een anti-bezuinigingsboodschap aan harde anti-immigratieretoriek en sterk Eurosceptische geluiden valt in vruchtbare aarde bij links-autoritaristische kiezers.

De PVV vist dus in een behoorlijke electorale vijver (volgens Lefkofridi, Wagner en Willmann is ongeveer een derde van het Nederlandse electoraat links-autoritaristisch). Met het nieuwe profiel van de PVV lijkt het er niet meer zoveel toe te doen of de vissen in deze vijver economie of immigratie het belangrijkst vinden.

Categorie: Kiezers en publieke opinie, Religie, ideologie en ethiek Tags: kiezers, Populisme, Wilders

Over de auteur

Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn is universitair hoofddocent bij de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam. Hij doet onderzoek naar kiezers en partijen en in het bijzonder naar populisme. Hij is mede-oprichter en -directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://matthijsrooduijn.nl
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Reacties

  1. dirkmjk zegt

    16/10/2013 om 18:56

    Interessant. Overigens is het artikel van Lefkofridi e.a. inmiddels (?) beschikbaar als open access

    Login om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Leiders en loodgieters. Waar we op moeten letten bij de volgende Europese top

Media zijn te lief voor Wilders

UK Polling Disaster Continued?

Podcast

Aflevering 133 – Wilders blaast het kabinet op, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

Geert Wilders heeft zijn steun aan het kabinet ingetrokken. En zoals het een extraparlementair … [Lees verder...]

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Populisme

Radicale onderdompeling: een theaterexperiment op Oerol

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) signaleerde begin deze week dat … [Lees verder...]

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in