• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Dit jaar minder krantenartikelen over lokale verkiezingen

door Matthijs Rooduijn 17/03/2014 2 Reacties

Volgens TNS Nipo zullen we overmorgen hoogstwaarschijnlijk getuige zijn van de laagste opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen ooit. Het onderzoeksbureau voorspelt een opkomstpercentage van minder dan 50%. Hoe is het mogelijk dat maar zó weinig mensen van plan zijn om te gaan stemmen? Volgens het onderzoek van TNS Nipo is een belangrijke reden dat veel kiezers het gevoel hebben te weinig van de lokale politiek af te weten. Waar komt dat gevoel vandaan? Kan het zijn dat de media kiezers steeds minder goed informeren over de lokale politiek?

Uit onderzoek blijkt dat mensen met meer politieke kennis ook eerder gaan stemmen (zie hier). Communicatiewetenschappers hebben bovendien laten zien dat veel van deze politieke kennis wordt opgedaan via de massamedia. Zo laten Claes de Vreese en Hajo Boomgaarden (paywall) zien dat blootstelling aan politieke informatie in de media de politieke participatie van kiezers vergroot. Wanneer media veel over relevante politieke informatie berichten, worden kiezers gestimuleerd om te gaan stemmen. Zou het nu kunnen zijn dat het voorspelde opkomstcijfer zo laag is omdat media tijdens de huidige campagne maar weinig over de gemeenteraadsverkiezingen berichten?

Om een indicatie te krijgen van de media-aandacht voor de lokale verkiezingen heb ik een klein onderzoekje gedaan naar de berichtgeving in Nederlandse kranten. Ik heb me op de laatste vier lokale verkiezingen gericht (2002, 2006, 2010 en 2014) en geteld hoe vaak de woorden “verkiezingen” “gemeenteraadsverkiezingen” en “lokale verkiezingen” voorkomen in de berichtgeving in de 3 weken voor de verkiezingen. (Of eigenlijk de laatste 18 dagen want ik heb de laatste 3 dagen van de campagne niet meegenomen aangezien ik de berichtgeving van vandaag, morgen en overmorgen nog niet kon analyseren.) Daarbij heb ik me op twee soorten kranten gericht. Ten eerste 4 nationale kranten (De Telegraaf, het Algemeen Dagblad, de Volkskrant en NRC Handelsblad), en ten tweede 4 lokale kranten (Het Parool, het Eindhovens Dagblad, het Rotterdams Dagblad en de Haagsche Courant). De analyse is uitgevoerd met behulp van de database LexisNexis.

 

Naamloos

Figuur: Aantal berichten met woorden : “verkiezingen”, “gemeenteraadsverkiezingen” of “lokale verkiezingen” in 4 landelijke en 4 lokale kranten in de 18 dagen voor de gemeenteraadsverkiezingen.

 

Uit bovenstaande grafiek blijkt dat de landelijke kranten tijdens de campagne in 2014 minder over de verkiezingen berichtten dan in eerdere jaren. Vooral in 2010 werd er veel over de verkiezingen geschreven. Deze uitschieter komt waarschijnlijk doordat tijdens deze lokale verkiezingscampagne het nationale kabinet (Balkenende-IV) viel, waardoor er ook over verkiezingen op nationaal niveau werd geschreven. Maar belangrijker dan de berichtgeving in landelijke kranten is de berichtgeving in lokale media. In landelijke kranten wordt namelijk vooral in algemene termen over de gemeenteraadsverkiezingen geschreven. Het gaat zelden over specifieke issues in specifieke gemeenten. De informatie over lokale politiek komt vooral uit lokale media. De resultaten zijn interessant. In 2006 werden er nog 784 artikelen geschreven over de verkiezingen. In 2010 was het aantal afgenomen tot 728 en in 2014 tot 681. (2002 is bij de lokale kranten afgevallen omdat er in dit jaar gegevens ontbreken.) Het lijkt er sterk op dat de verkiezingskoorts dit jaar wat minder hoog is dan tijdens voorgaande lokale campagnes.

Met deze analyse heb ik natuurlijk geenszins laten zien dat er een causaal effect is van mediaberichtgeving op het opkomstpercentage. Ik heb immers alleen naar de berichtgeving zélf gekeken en geen rekening gehouden met mogelijke andere verklaringen. Ook is de analyse van de berichtgeving zeer basic. Ik heb simpelweg geteld hoe vaak de woorden “verkiezingen”, “gemeenteraadsverkiezingen” en “lokale verkiezingen” voorkomen. Ik kan daardoor aan de ene kant berichten over de verkiezingen gemist hebben en aan de andere kant berichten hebben meegeteld die eigenlijk ergens anders over gaan. Een andere kanttekening is dat het ook mogelijk is dat het totale aantal berichten in kranten is afgenomen. Helaas kon ik dat zo snel niet controleren. Ten slotte is het aantal analyse-eenheden erg klein (4 of 3 verkiezingen).

Maar hoe dan ook lijkt het er op dat er minder over lokale verkiezingen wordt geschreven en er ook minder mensen van plan zijn om te gaan stemmen. Een interessant uitgangspunt voor verder onderzoek. Misschien later deze week een blogje over mediaberichtgeving en daadwerkelijk opkomstpercentage per gemeente…

Filed Under: Civil society, Kiezers en publieke opinie, Overig, Politieke partijen Tagged With: gemeenteraadsverkiezingen, lokale politiek, media

Over de auteur

Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn is universitair docent bij de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam.
Website: http://matthijsrooduijn.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Pytrik says

    17/03/2014 at 13:30

    Zulke cijfers laten vooral ook zien welke rol kranten (nog) vervullen in het lokale democratische proces. Daarin is het mogelijke effect op de opkomst maar 1 aspect.. Informeren die lokale media de burger eigenlijk nog wel goed. Als ik me niet vergis is dat ook een aandachtspunt van het onderzoek van de Hogeschool voor Journalistiek (Utrecht) naar lokale media en hyperlokale nieuwssites (maar ik kan het even niet vinden).

    Log in om te reageren
  2. Matthijs Rooduijn says

    17/03/2014 at 15:59

    Dank voor de tip! Ik zal eens zoeken of ik iets over dat onderzoek kan vinden…

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Het antwoord op een vluchtelingencrisis? Nonbeleid als afschrikpolitiek

De klok en de klepel: Reactie op weerwoord tegen fake experts

Aflevering 89 – Verkiezingsfraude, met Carolien van Ham

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in