UPDATE:
De exitpolls en de voorlopige uitslag verschillen weinig. Maar voor de coalitie formatie is het wel relevant. Kabinet Rutte IIIb (zie hieronder) haalt het nu wel. En Kabinet Buma/Pechtold Ia redt het nu niet. Een optie zonder VVD is pas mogelijk met zes partijen (bv. CDA-SP-PvdA-D66-GL-CU/PvdD). CDA en D66 hebben dus wel een alternatieve coalitie, maar dat is wel een coalitie die verder van hen afstaat dan Rutte IIIa of IIIb.
Er is ook nog de optie Rutte IIIc met PvdA als vierde partij. Ik acht de kans heel klein dat de PvdA dit wil.
Tekst op basis van exit polls:
VVD, D66 en CDA gaan samen regeren. Ze kunnen niet zonder elkaar. Maar CDA en D66 hebben een onwaarschijnlijke extra optie die ze kunnen gebruiken in de onderhandelingen. Maar krijgt het CDA zijn favoriete partner (Christenunie) of D66 (Groenlinks)? Risico voor formatie: D66 spreekt veto uit over Rutte IIIb en CDA over Rutte IIIa.
Ook een minderheidskabinet is een optie. Die kan voor bijna elke maatregel wel een parlementaire meerderheid kan vinden.
Kabinet Rutte IIIa: VVD-D66-CDA-GL (85 zetels)
Beste optie voor D66. Groenlinks moet veel water bij de wijn doen.
Kabinet Rutte IIIb: VVD-D66-CDA-CU (75 zetels)
Deze optie heeft nog wel een zetel nodig. Beste optie voor CDA. D66 moet veel water bij de wijn doen.
Kabinet Buma/Pechtold Ia: CDA-SP-PvdA-D66-GL (77 zetels)
Zeer onwaarschijnlijk omdat PvdA en SP niet graag mee zouden willen doen. Wel een interessante onderhandelingsoptie voor Buma en Pechtold om open te houden.
D66 zou wel veel water bij de wijn moeten doen om samen te regeren met twee grote conservatieve partijen. Wat deel je van een conservatief nationalistische coalitie van VVD+CDA+PVV+SGP+FvD?
Het is nooit 100% zeker dat VVD en CDA werkelijk de PVV zullen uitsluiten maar dit lijkt me vooral hopeloos aangezien deze coalitie geen meerderheid in de eerste kamer kent.
Ik vraag mij af, Gijs, zouden de restzetels niet een linkse coalitie aan de 76 zetels helpen?