De PVV wil een bindend referendum naar Zwitsers model. Naar aanleiding van een rapport van het Forum voor Democratie zei Wilders: “Ook Nederlandse burgers zouden, net als de Zwitsers, méér zeggenschap moeten krijgen.”
Het is geen verrassing dat een populistische partij als de PVV voorstander is van meer directe democratie. De kernboodschap van populisten is dat het goede volk wordt genegeerd, verwaarloosd of zelfs gecorrumpeerd door een slechte elite. Om het tij te keren moet volgens populisten “de wil van het volk” weer centraal staan in het politieke besluitvormingsproces.
Maar dat betekent nog niet dat de mensen die op populistische partijen stemmen óók voor meer directe democratie zijn. Uit een vorige week uitgekomen studie blijkt dat de kiezers van rechtspopulistische partijen in Canada, Australië en Nieuw-Zeeland nauwelijks verschillen van kiezers van andere partijen met betrekking tot hun ideeën over referenda.
Een belangrijke verklaring zou kunnen zijn dat mensen die op populisten stemmen vooral genoeg hebben van de gevestigde politieke orde. Ze willen niet zozeer zélf meer verantwoordelijkheid, maar vinden vooral dat er iets moet veranderen.
Heeft Wilders hier misschien zijn electoraat verkeerd ingeschat? Zitten PVV-kiezers, net als de kiezers van rechtspopulisten in Canada, Australië en Nieuw-Zeeland, helemaal niet op meer directe democratie te wachten?
Uit het Nationaal Kiezersonderzoek van 2012 blijkt dat Wilders wel degelijk goed heeft ingeschat wat zijn electoraat wil. Van de PVV-kiezers vindt bijna 85 procent dat belangrijke beslissingen genomen zouden moeten worden via referenda. Alleen mensen die op 50PLUS stemmen komen daarbij in de buurt met 82 procent. Onder alle overige kiezers ligt dat percentage vele malen lager – gemiddeld op ongeveer 65 procent.
Maar 65 procent is natuurlijk niet niets. Met dit thema zou Wilders ook andere kiezers kunnen aantrekken. Maar of die kiezers dit thema uiteindelijk belangrijk genoeg vinden om daadwerkelijk te switchen naar de PVV? Ik betwijfel het.
Geef een reactie