• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Een verkiezingscampagne zonder peilingen is een slecht idee

door Armen Hakhverdian 08/10/2015 3 Reacties

Laten we teruggaan naar de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012. (Kijk even de andere kant op als u SP’er bent.)

 

110912_longitudinaal_groot

Bron: Peilingwijzer

 

Samsom deed het goed bij de eerste lijsttrekkersdebatten, waarna zetelpeilingen de ene na andere virtuele stijging voor de PvdA registreerden. De veelvuldige berichtgeving over deze winst creëerde een heuse Samsom-bandwagon richting de verkiezingsdag. Roemer zag de populariteit van zijn partij kelderen en trok het boetekleed aan voor wat velen zagen als zwakke optredens bij de lijsttrekkersdebatten.

In de voor hem zo desastreus verlopen campagne zinspeelde Roemer bij Buitenhof zelfs op een algeheel verbod op peilingen in verkiezingstijd. “Daarmee haal je de hype weg,” aldus Roemer. Nu zijn er genoeg landen waar een peilembargo bestaat, maar is het ook een goed idee?

 

Misleiding of vrijheid van meningsuiting?

In een recent verschenen studie [paywall] onderzoeken Ignacio Lago, Marc Guinjoan en Sandra Bermúdez de gevolgen van peilembargo’s op stemgedrag. Tientallen landen kennen wetgeving die het uitvoeren of publiceren van peilingen in uiteenlopende mate aan banden legt. Soms geldt zo’n embargo alleen voor de verkiezingsdag zelf, soms voor de hele verkiezingscampagne.

Lago et al. verwijzen naar interessante jurisprudentie over dit onderwerp. Het Canadese hooggerechtshof bood bijvoorbeeld de volgende argumentatie voor het verbieden van peilingen:

The purpose of this particular limitation on expression is to ensure that information which the evidence indicates has an important influence on the choice of at least some voters is presented according to the standards of accuracy which polls are normally expected to attain. To the extent that the votes of some might be distorted as a result of polls being presented in a misleading fashion, such a distortion is clearly a matter which the government may legitimately be concerned to remedy.

 

Oftewel, peilingen (en de berichtgeving daarover) zouden onjuiste informatie kunnen bevatten en daarmee kiezers kunnen misleiden in hun stemkeuze. Het Filipijnse hooggerechtshof daarentegen stelde het volgende:

To sustain the ban on the publication of survey results would sanction the censorship of all speaking by candidates in an election on the ground that the usual bombasts and hyperbolic claims made during the campaigns can confuse voters and thus debase the electoral process…while survey organizations who employ scientific methods and engage personnel trained in the statistical sciences to determine socio-political trends, are barred from publishing their results within the specified periods, any two-bit scribbler masquerading as a legitimate journalist can write about the purported strong showing of his candidate without any prohibition or restriction.

 

Waarom zou je peilingen wel verbieden, maar het leger aan natte-vinger-duiders gewoon hun gang laten gaan?

 

Verspilling van stemmen

Het uitgangspunt van Lago et al. is dat peilingen waardevolle informatie bevatten over de populariteit van partijen. Kiezers gebruiken die informatie om een inschatting te maken welke partijen zetels kunnen winnen en dus eventueel ‘stemwaardig’ zijn. Mensen stemmen namelijk geregled op partijen die uiteindelijk geen zetels in het parlement weten te bemachtigen, bijvoorbeeld omdat er een kiesdrempel bestaat (denk aan de laatste Duitse verkiezingen) of omdat alleen de kandidaat met de meeste stemmen in een district verkozen wordt. In de 46 democratieën die Lago et al. onderzoeken zijn gemiddeld 6,3% van de stemmen ‘verspild’ in deze zin van het woord.

In sommige landen ligt dit percentage beduidend hoger dan in andere en nu is de verwachting dat peilembargo’s hier mee te maken hebben, met name in landen waar sowieso veel partijen bestaan. In landen met een complex partijlandschap is het veel moeilijker om op voorhand in te schatten welke partijen wel of niet kans maken op een zetel.

De resultaten laten zien dat verspilde stemmen inderdaad het hoogst zijn in landen met veel partijen én een peilembargo. Sterker nog, voor landen met veel partijen leidt een peilverbod tot een verdubbeling in het percentage verspilde stemmen.

 

Kennis

Maar wat zit er achter deze landelijke patronen? Is het inderdaad zo dat peilingen kiezers informeren en dat een verbod op peilingen er juist voor zorgt dat kiezers op basis van gebrekkige informatie op kansarme partijen stemmen? Lago et al. hebben daarom ook wat enquêtes uitgevoerd in landen met uiteenlopende peilembargo’s, namelijk Spanje en Canada. In Spanje geldt een embargo van vijf dagen voor de verkiezingsdag, in Canada mag alleen op de verkiezingsdag zelf niet meer gepeild worden. Respondenten moesten een inschatting maken of een partij wel of geen zetel zou winnen en dat koppelden de onderzoekers vervolgens aan de daadwerkelijk verkiezingsuitslag een paar dagen later.

Het blijkt dat respondenten die ondervraagd werden tijdens het embargo minder goed in staat waren om de verkiezingsuitslag te voorspellen. Tenminste, wanneer er veel partijen meededen aan de verkiezingen (zoals in Barcelona, maar niet in Madrid). Bovendien – en dit is cruciaal – gold het effect alleen voor kiezers die sowieso weinig politieke kennis hadden. Met name voor die kiezers bieden peilingen waardevolle informatie en zorgen zij ervoor dat hun stemmen niet verloren gaan aan kansloze partijen. Een peilembargo ontneemt dus juist kwetsbare groepen in de samenleving de mogelijkheid een betekenisvolle stem uit te brengen.

 

 

Filed Under: Kiezers en publieke opinie Tagged With: campagnes, peilingen, verkiezingen

Over de auteur

Armen Hakhverdian
Armen Hakhverdian is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij doet onderzoek naar politieke vertegenwoordiging, publieke opinie en ongelijkheid. Hij schreef samen met Wouter Schakel het boek 'Nepparlement? Een pleidooi voor politiek hokjesdenken' (2017, Amsterdam University Press) over ongelijke vertegenwoordiging in Nederland.
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Bart says

    08/10/2015 at 10:16

    Voor Nederland met zijn lage kiesdrempel acht ik het bezwaar van een verbod niet zo groot. De grafiek toont dat ook: DPK en Piratenpartij blijven steeds tegen de x-as geplakt. Er is geen betekenisvolle afname te constateren. Voor Nederland lijkt het argument van de verspilde stemmen dus niet van belang.
    Een ongenoemd groot bezwaar tegen het toestaan van peilingen vind ik dat de neergang van Roemer tijdens de campagne en de opkomst van Samsom van invloed waren op de debatten. Roemer forceerde zich in een poging de neergang te keren. Hij ging zichtbaar gebukt onder de teruglopende populariteit en dat had weer effect op zijn prestatie tijdens de debatten. De peilingen spelen zo een belangrijke rol, niet alleen bij de kiezers maar ook bij de lijsttrekkers.
    Het stuk heeft een intrigerend slotzin over de kwetsbare groepen in de samenleving. Worden daarmee echt de kiezers bedoeld die op partijen stemmen die de kiesdrempel niet halen? En zo nee, wie worden dan wel bedoeld?

    Log in om te reageren
  2. Gerard says

    08/10/2015 at 13:12

    Dan ook leugens van politici verbieden, als er niet mag worden misleid.

    Log in om te reageren
  3. David van Deijk says

    09/10/2015 at 11:55

    Juist door die bangmakerij van de PVDA en VVD werden de tweede kamer verkiezingen een soort premier’s verkiezingen. Door die enorme move naar die 2 grootste partijen greep de Piratenpartij net naast een zetel, die ze gedurende de campagne in de peilingen wel hadden.

    Full disclosure: ik was zelf kandidaat voor de piratenpartij in die verkiezingen.

    Log in om te reageren

Geef een antwoord Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

7 tips om te leiden

De Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 6: Rudy Andeweg over de Nederlandse parlementaire democratie

Welke lijsttrekker lacht het meest? En hoe?

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in