Koning Willem-Alexander zit bijna een jaar op de troon. Reden genoeg voor de EO om een peiling te houden naar de voorkeuren van Nederlanders over het koningshuis. “Minder republikeinen in Nederland” kopt het radioprogramma Dit is de Dag (naast royalityprogramma Blauw Bloed opdrachtgever voor de peiling) op haar website. “Met het aantreden van Willem-Alexander als koning is het aantal republikeinen in ons land verder afgenomen,” aldus Dit is de Dag. Zoals collega Tom Louwerse fijntjes opmerkte op Twitter, begaat de EO hier een klassieke peilingflater.
Wat blijkt? Het percentage republikeinen zou zijn afgenomen van 13 procent een jaar geleden tot 11 procent nu. U voelt hem al aankomen, op basis van de getrokken steekproef van 1037 respondenten is dit verschil niet statistisch significant. Ook als het percentage republikeinen in de Nederlandse bevolking constant was gebleven was de kans aanzienlijk dat je dit verschil van 2% zou vinden op basis van willekeurig getrokken steekproeven.
Bij een sprookje als het koningshuis horen blijkbaar ook statistische sprookjes…
De gepeilde percentages republikeinen komen overigens goed overeen met andere schattingen op basis van het Nationaal Kiezersonderzoek. Aan de peiling van TNS Nipo valt dus niets af te dingen. Het is de interpretatie en rapportage van de resultaten die weer eens schromelijk tekortschiet. Maar dat hebben we op dit blog wel eens vaker vastgesteld…
Update – 22 april, 14:26
Lees even de uitwisseling hieronder met Luc Kemps. Luc wees me erop dat het percentage republikeinen in 2013 niet 13% was, zoals op de website van DIDD staat, maar 15%. Dat percentage wordt ook gerapporteerd op de website van TNS Nipo waar hij naar verwijst. Een daling van 15% naar 11% zou hier waarschijnlijk wel statistisch significant zijn.
Update – 23 april, 09:13
Inmiddels heeft DIDD een rectificatie geplaatst onder de oorspronkelijke post dat de afname inderdaad van 15% van 11% is geweest. Tim de Beer, onderzoeker van TNS Nipo, laat weten dat deze daling statistisch significant is.
Inderdaad slordig van de EO, maar het zou nèt kunnen dat het toch significant is (voor het gemak rekenend met de standaard Z-toets voor het vergelijken van twee proporties):
* In het persbericht staat wel dat n(2014) = 1037, maar n(2013) staat er niet. Als dat minstens ca. 2540 personen is, zakt de tweezijdige p-waarde onder de 5%.
* Als het onderzoek vorig jaar ook onder net meer dan 1000 personen gedaan is, dan zou het toch nog significant kunnen zijn: stel de 13% van vorig jaar is de afgeronde versie van 13,49%, en de 11% dit jaar is eigenlijk 11,51%. P-waarde is dan 1,8%.
Toegegeven, het is niet erg waarschijnlijk dat bovenstaande scenario’s gelden, maar de EO doet wel vaker uitspraken over het onwaarschijnlijke 🙂
Bij percentages van 13.49% en 10,51% heb je gelijk inderdaad 🙂
Volgens mij betreft het een daling van 15% (i.p.v. 13%) naar 11%. Het geciteerde artikel geeft ook twee keer het correcte percentage van de vorige peiling: 85% voor, 15% tegen. Ook op http://www.eo.nl/tv/blauwbloed/enquete-detail/artikel/hoe-populair-is-koning-willem-alexander-en-hoe-moet-koningsdag-vanaf-2015-ingevuld-worden/ worden de percentages (89/85 of 11/15) gegeven.
Tenzij men vorige keer erg weinig mensen bevroeg, is dat verschil dus wel degelijk behoorlijk significant.
En die 13% en 11% op de website van DIDD?
Zoals ik schreef, op DIDD staan in 1 enkele alinea drie percentages over 2013: 85, 13 en 15.
De steun voor de monarchie is afgelopen jaar toegenomen van 85 naar 89 procent. Het aantal republikeinen is afgenomen van 13 naar 11 procent. De uitkomst is opvallend, omdat de afgelopen jaren de roep om een republiek sterker leek te worden. Het schommelde telkens rond de 15 procent van de bevolking.
Op dezelfde website (zie URL hierboven) staat op een andere pagina nogmaals 85: 89% van de ondervraagden vindt dat Nederland een koninkrijk moet blijven. In 2013 was dit nog 85%.
Er staat dus 3 keer 85 (of 15) en slechts 1 keer 13.
Ook externe bronnen geven steevast 85 of 15. Bijvoorbeeld het bureau dat de survey afnam: http://www.tns-nipo.com/nieuws/nieuwsberichten/vertrouwen-in-nieuwe-koning-stabiel;-willem-alexan/ Bij de keuze ‘Moet Nederland een koninkrijk blijven, of een republiek worden?’ kiest een grote meerderheid (85%) van de Nederlanders voor behoud van de monarchie. Slechts 15% wil een republiek
Het lijkt me dan ook erg plausibel om eerder van 15 (of 85) te vertrekken dan van 13…
Ik dacht dat die discrepantie het gevolg zou kunnen zijn geweest van een categorie ‘geen mening’ en ging dus uit van 13% vs 11%. Die andere 15% (stabiele steun is overigens eerder een gemiddeld percentage op de lange termijn dus die vind ik hier minder relevant). Maar 15% lijkt me op basis van het verslag van TNS inderdaad het juiste percentage voor 2013. Dan was die 13% op de website van DIDD een foutje en, zo ja, mijn kritiek onjuist.
Dank voor het uitzoekwerk over de percentages. Overigens staat in de voetnoot van het gelinkte TNS NIPO bericht dan in april 2013 18% van de respondenten buiten beschouwing is gelaten (weet niet/geen mening), dus dan zou het aantal respondenten (totale N = 1007) ook nog een stukje lager liggen. Maar ook dan zou een daling van 15% naar 11% buiten de 95% foutmarge liggen.