• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Gaat migratie ten koste van solidariteit?

door Armen Hakhverdian 03/03/2016 0 Reacties

“Ze blazen het systeem op.” In het najaar van 2015 stelde PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) dat de grote toestroom van vluchtelingen naar Europa een bom zou leggen onder de verzorgingsstaat in de ontvangende landen. “Op korte termijn leidt migratie alleen tot kosten. Er is geld nodig om vluchtelingen te voeden, onderdak te geven, onderwijs te bieden,” aldus Dijsselbloem. Ook PvdA-leider Diederik Samsom vond onlangs dat een controle van asielinstroom noodzakelijk was voor behoud van de verzorgingsstaat.

Deze uitspraken passen binnen een breder discours waarin solidariteit (letterlijk) grenzen kent. Burgers zouden minder bereid zijn tot het optuigen van grote sociale vangnetten wanneer nieuwkomers daar meteen gebruik van kunnen maken zonder eerst zelf fiscaal of op andere wijze te hebben bijgedragen. Er bestaat ook best wat wetenschappelijk onderzoek dat een (licht) negatieve samenhang vindt tussen migratiesaldo’s en solidariteit in termen van daadwerkelijke sociale voorzieningen of publieke steun voor herverdeling (zie ook dit overzicht van Peter Nannestad). Maar wanneer we wat verder inzoomen op die relatie tussen migratie en solidariteit zien we interessante landenverschillen.

 

Integratie

In een recent verschenen studie (paywall) laat Brian Burgoon namelijk zien dat de uitruil tussen migratie en solidariteit sterk afhankelijk is van de integratie van migranten. In de figuur hieronder is goed te zien dat Europese landen enorm verschillen in de mate waarin de economische en culturele integratie van migranten is geslaagd. In sommige landen zijn migranten veel vaker werkloos en afhankelijk van sociale voorzieningen dan in andere landen. Ook zien we dat verschillen in normen en waarden van allochtonen en autochtonen sterk verschillen tussen landen. Burgoon stelt dat ‘non-integratie’ cruciaal is om die relatie tussen immigratie en solidariteit te begrijpen. Zijn verwachting is dat solidariteit van burgers alleen op de proef wordt gesteld door migratie wanneer migranten slecht geïntegreerd zijn in de ontvangende samenleving.

 

burgoon

Bron: Burgoon (2014). Geplaatst met toestemming van de auteur.

 

De resultaten ondersteunen dit maar ten dele. Althans, Burgoon vindt sterk bewijs voor het belang van economische integratie van migranten. Wanneer deze integratie hoog is, heeft het percentage migranten in een samenleving geen effect op steun voor herverdeling of andere soortgelijke houdingen van burgers. Maar wanneer die economische integratie stokt, zien we dat migratie weldegelijk nadelige gevolgen heeft voor solidariteit. Tegelijkertijd vindt Burgoon geen bewijs voor het belang van culturele integratie van migranten, althans voor zover dat betrekking heeft op de uitruil tussen migratie en solidariteit.

 

‘Embedded liberalism’

Westerse democratieën zijn er na de Tweede Wereldoorlog in geslaagd hun economieën te openen voor handel, buitenlandse investeringen en migranten en tegelijkertijd een sociaal vangnet op te bouwen om de kwetsbare groepen in de samenleving te kunnen beschermen. Deze combinatie van openheid naar buiten en bescherming naar binnen werd door de politicoloog John Ruggie ‘embedded liberalism’ genoemd.

Nu vinden zelfs sociaaldemocraten als Dijsselbloem dat openheid en sociale bescherming niet samengaan. Volgens deze benadering kunnen de grenzen best openblijven voor allerlei economische activiteiten en migratiestromen, maar dan zouden we ook moeten accepteren dat we de verzorgingsstaat moeten hervormen (lees: uitkleden). Vice versa kunnen we ervoor kiezen om de sociale verworvenheden van de verzorgingsstaat te behouden, maar daarvoor zouden we onze openheid naar buiten toe moeten laten varen. Je hoort Dijsselbloem al zeggen: “Kiest u maar…”

De boodschap van Burgoon is dat die uitruil tussen twee zwaarbevochten verworvenheden van de naoorlogse periode, internationale openheid en het sociale vangnet, een valse is. Zet in op een zo snel mogelijk economische integratie van migranten in plaats van ‘sobere opvang’ (een Haags eufemisme voor non-integratie) en migratie en solidariteit kunnen dus best samengaan.

Categorie: Kiezers en publieke opinie, Regering en beleid Tags: globalisering, migratie, solidariteit, verzorgingsstaat

Over de auteur

Armen Hakhverdian
Armen Hakhverdian is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij doet onderzoek naar politieke vertegenwoordiging, publieke opinie en ongelijkheid. Hij schreef samen met Wouter Schakel het boek 'Nepparlement? Een pleidooi voor politiek hokjesdenken' (2017, Amsterdam University Press) over ongelijke vertegenwoordiging in Nederland.
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Gender en migratieachtergrond in de Tweede Kamer: wat is het effect op vertegenwoordiging?

Episode 121 – The clusterf**k of the mainstream right, with Tarik Abou-Chadi

Een glazen plafond voor vrouwen in de wetenschap? Verkenning van twee alternatieve verklaringen

Podcast

Aflevering 133 – Wilders blaast het kabinet op, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

Geert Wilders heeft zijn steun aan het kabinet ingetrokken. En zoals het een extraparlementair … [Lees verder...]

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Populisme

Radicale onderdompeling: een theaterexperiment op Oerol

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) signaleerde begin deze week dat … [Lees verder...]

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in