Gijs Schumacher wint Jaarprijs Politicologie

Gijs Schumacher heeft de Jaarprijs Politicologie gewonnen voor zijn proefschrift “‘Modernize or Die’? Social Democrats, Welfare State Retrenchment and the Choice between Office and Policy.” De Jaarprijs wordt jaarlijks uitgereikt op het congres van de Nederlandse Kring voor de Wetenschap der Politiek (NKWP, de vakvereniging voor politicologen uit Nederland en Vlaanderen).

Omdat het ietwat genant zou zijn als Gijs hier zijn eigen prijs zou aankondigen, doe wij dat namens hem. Gijs heeft wel een korte samenvatting van zijn proefschrift geschreven, zie hieronder. Voor artikelen op basis van het proefschrift verwijzen we je graag door naar Gijs’ eigen website. Voor het volledige proefschrift, zie hier.

===============

Waarom hebben sociaaldemocraten zoals Schröder in Duitsland, Kok in Nederland en Blair in Groot-Brittannië bezuinigd op de verzorgingstaat? Sociaaldemocraten waren de vertegenwoordigers van de arbeidersklasse en de hoofdrolspelers in de uitbreiding van de verzorgingsstaat. Bovendien straffen kiezers sociaaldemocraten voor bezuinigingen op de verzorgingsstaat. Waarom bezuinigen sociaaldemocraten op de verzorgingsstaat als dat niet correspondeert met sociaaldemocratische principes en geen electoraal succes brengt?

Om dit gedrag te verklaren heb ik een algemene theorie van partijverandering ontwikkeld. Hierbij is de verhouding tussen partijleiders en partij-activisten cruciaal. Partijen waarin het leiderschap het beleid bepaalt zijn het meest geïnteresseerd in macht en stellen alles in het werk om die macht te behouden of te vergroten. Partijen waarin activisten het beleid bepalen zijn meer ideologisch gemotiveerd. Dit type partijen zal niet snel afwijken van haar principes.

Via kwantitatieve en kwalitatieve methodes vergelijk ik een groot aantal partijen over tijd in verschillende Europese landen. Hieruit blijkt dat partijen waarin het leiderschap dominant is responsief zijn naar de publieke opinie en naar de economie. Dit type sociaaldemocratische partijen (bijvoorbeeld de Franse en Spaanse socialisten) bezuinigt op de verzorgingsstaat wanneer een economische neergang de electorale positie van de partij bedreigt. Sociaaldemocratische partijen waarin activisten dominant zijn (bijvoorbeeld de Deense, Britse en Nederlandse sociaaldemocraten) luisteren naar hun achterban en volhardden in de jaren ’80 in een sterk links economisch beleid ondanks een economische crisis. Het gebrek aan succes van deze strategie leidde ertoe dat de Britse, Nederlandse en Engelse sociaaldemocraten de partij intern hervormden. Hierdoor kreeg het leiderschap meer macht in de partij met als gevolg dat deze partijen naar rechts opschoven en bezuinigingen op de verzorgingsstaat invoerden.