Voetbal is waarschijnlijker populairder dan ooit, maar de FIFA daarentegen is waarschijnlijk nog nooit zo impopulair geweest. Sepp Blatter doorstond tijdens het WK kritische vragen van journalisten en striemende fluitconcerten van fans. Dit komt onder andere door de met corruptie doorspekte toewijzing van het WK aan Qatar in 2022. Michael van Praag – voorzitter KNVB – heeft al meerdere keren aangegeven tegen herverkiezing van Blatter te zijn. In het algemeen lijken de Europeanen een mogelijke kandidatuur van UEFA-voorzitter Platini te steunen.
Mijn gratis advies aan van Praag en andere bobo’s met FIFA stemrecht: het gaat niet om de poppetjes, het gaat om de instituties: vergroot de commissies die over FIFA-bids en presidentsverkiezingen gaan, en de corruptie zal verminderen.
“It’s the selectorate, dummy”
Stel je bent een land, je wilt het WK organiseren en je hebt €11 miljoen over voor een bid. De FIFA Executive Committee (FIFco) bestaat uit 24 leden met stemrecht en heeft de keuze uit verschillende bids. Via verschillende stemrondes waarbij steeds de bid met de minste stemmen uitvalt, wint uiteindelijk de bid met de meerderheid van de stemmen (klik hier voor historische info). Je moet dus zeker 13 leden overtuigen. Stel enkele leden – zeg drie – zijn sowieso op je hand omdat ze uit hetzelfde land of regio komen.
Een strategie om de bid te winnen is tien leden een miljoen aan te bieden, en het restant te besteden aan een leuke presentatie van je bid zodat het niet te bizar lijkt dat je het toernooi krijgt. Vervolgens hoop je dat andere bids niet meer dan een miljoen hebben geboden. Voor de duidelijkheid: Jack Warner – het geschorste FIFco lid schijnt 2 miljoen dollar te hebben ontvangen voor zijn steun aan Qatar, andere leden schijnen 1.5 miljoen dollar gevraagd te hebben.
Dit systeem is in het belang van individuen, niet in het belang van de sport. Je wilt dat de beste bid wint, niet een bid die achteraf op een ander tijdstip moet plaatsvinden. Bueno de Mesquita – professor te New York – heeft hier een eenvoudige oplossing voor: vergroot het selectoraat, oftewel vergroot het aantal mensen dat stemt over de bid. Stel in plaats van 13 leden moet je 105 leden overtuigen (de helft van het aantal aangesloten bonden). Dan kan je slechts ± €100.000 per lid bieden. Is dat bedrag het risico waard voor de leden? Misschien nog net.
Maar stel dat alle voetballers, bonden en journalisten mogen stemmen of zelfs alle leden van alle voetbalbonden, dan wordt de steekpenning die een land kan aanbieden te klein om een stem te kopen. Ook het risico om steekpenningen aan te bieden wordt dan te groot, want er zijn teveel mensen die er van weten. Dan moeten landen gaan investeren in de kwaliteit van hun bid in plaats van het omkopen van landen. Bueno de Mesquita (en collega’s) laat in verschillende werken zien hoe de grootte van het selectoraat de keuzes van beleidsmaker bepaalt. Een belangrijke regel daarbij is: des te groter het selectoraat des te minder beleidsmakers (dictators, premiers, presidenten) gebruik maken van private goederen (bv. steekpenningen) en des te meer ze gebruik maken van publieke goederen (bv. een goede bid).
Platini ook geen heilige boon
Mensen overschatten vaak de invloed van personen. Met Platini als president wordt de FIFA niet veel minder corrupt. Sterker nog, zijn rol in de Qatar bid is ook dubieus. Instituties creëren en bepalen – tot een zekere hoogte – onze keuzes. De poppetjes zijn niet het belangrijkst. Vergroot dus de commissies om de corruptie te reduceren. En vergroot ze niet een beetje, een land kan ook besluiten €100 miljoen te investeren in de bid, waarbij ze in mijn voorbeeld van de 105 leden nog steeds 1 miljoen per hoofd kunnen bieden. Waarom niet iedereen laten stemmen (met een weging per land zodat de Chinezen niet alles kunnen bepalen)? De “crowds” zijn vaak wijzer dan experts, zeker als de experts met hun portemonnee stemmen.
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.