• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Hoe compromisbereid is de PvdA-kiezer?

door Tom van der Meer 13/05/2013 0 Reacties

PvdA-fractievoorzitter Diederik Samsom is dit weekend door zijn partijleden gevraagd een compromis binnen te halen in onderhandelingen met de VVD over de strafbaarstelling van illegaliteit in Nederland. Dat verzoek van de partijleden lijkt op zichzelf al een compromis.

Opvallend genoeg is er erg weinig onderzoek gedaan naar de compromisbereidheid van kiezers. Hieronder daarom een beschrijving van wat eerste resultaten, uit een panelonderzoek van de Universiteit van Amsterdam, TNS NIPO en de Volkskrant uit de campagne van 2012.

 

Compromisbereid

Nederlanders blijken, in elk geval in abstracte zin, zeer compromisbereid. Meer dan 80% is het er mee eens dat het sluiten van compromissen noodzakelijk is; een kwart is het er zelfs zeer mee eens. Die compromisbereidheid is belangrijk voor het Losers’ Consent, de diffuse steun van kiezers van oppositiepartijen voor regering, parlement en beleid waarover we al eerder schreven.

Verkiezingen

Je zou wellicht verwachten dat verkiezingen leiden tot een lagere compromisbereidheid. Immers, partijen beloven gouden bergen en zetten zich flink tegen elkaar af. Compromissen zijn in campagnetijd ver te zoeken. Toch zien we in de verkiezingscampagne van 2012 dat de compromisbereidheid van Nederlanders tussen mei en september niet dalen. Sterker, in de laatste meting (kort na de verkiezingen) is er zelfs een duidelijke (en significante) stijging. De groeiende compromisbereidheid lijkt me minder een correctie op polariserende politici dan op een ontnuchtering bij het zien van de verkiezingsuitslag.

Drukwerk

 

Partij-aanhangers

Als we ons richten op de compromisbereidheid in september 2012 zien we aardige verschillen tussen groepen kiezers. Het minst compromisbereid zijn niet-stemmers, kiezers op de PVV, en de SP-aanhangers. Compromissen worden het sterkst als noodzakelijk beschouwd onder D66’ers, CDA’ers en VVD’ers. De PvdA-kiezer wijkt nauwelijks af van het landelijke gemiddelde.

Dit suggereert dat in het najaar van 2012  compromissen nog wat makkelijker uit te leggen zouden zijn geweest voor Rutte (VVD) dan voor Samsom (PvdA). Dat een abstracte houding zich niet direct vertaalt in concrete steun, bleek echter al snel na de presentatie van het regeerakkoord, toen met name de VVD-achterban in opstand kwam tegen de inkomensafhankelijke zorgpremie.

Drukwerk 

 

Wantrouwende kiezers en de wil van het volk

Verdere verschillen zijn klein. Ouderen hebben meer begrip voor compromissen (87%) dan jongeren (81%), de hoogstopgeleiden (95%) meer dan de laagstopgeleiden (71%). Belangrijker, echter, is de rol van wantrouwen in politiek en politici. De bereidheid tot compromissen is het laagst onder kiezers die de politiek en politici wantrouwen. Het past in het beeld van Stealth Democracy: de houding dat de politiek simpelweg moet doen wat het volk wil. Als er zoiets zou bestaan als de wil van het volk, zouden compromissen inderdaad niet nodig zijn. Helaas getuigt zo’n wereldbeeld niet van veel realiteitszin. Kijk daarvoor alleen maar naar de verkiezingsuitslag.

 

Het onderzoek werd gehouden onder een steekproef uit het panel van TNS NIPO. 1537 respondenten namen deel aan de eerste peiling; 1162 aan de laatste peiling (beschreven in figuur 2 en verder); 869 aan alle vier de relevante peilingen (de constante steekproef die ik beschrijf in figuur 1). 
Alle verschillen en verbanden die ik in de tekst benoem zijn getoetst op significantie.

Dank aan Tom Louwerse voor de suggestie deze info toe te voegen.

Filed Under: Kiezers en publieke opinie, Religie, ideologie en ethiek Tagged With: compromis

Over de auteur

Tom van der Meer
Tom van der Meer (1980) is Hoogleraar Politicologie, in het bijzonder Legitimiteit, Ongelijkheid en Burgerschap, aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder werkte hij bij het Sociaal en Cultureel Planbureau en aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is sinds 2015 co-Directeur van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) en Lokaal Kiezersonderzoek (LKO). Hij doet voornamelijk onderzoek naar Politiek vertrouwen, Kiesgedrag (electorale volatiliteit), Politieke socialisatie, en Sociaal kapitaal (burgerparticipatie, etnische diversiteit).
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Waarom werd Trumps wangedrag niet afgestraft door kiezers?

Zijn sociale media nou goed of slecht voor populisten?

50PLUS en Partij voor de Dieren: een logische lijstverbinding?

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in cialis kopen in duitsland kamagra bestellen levitra kopen lovegra kopen belgie viagra pfizer kopen