Wie heeft u liever als uw leider: Frank Underwood (House of Cards) of Josaiah Bartlett (West Wing)? Underwood geilt op macht en liegt, steelt, bedriegt, en vermoordt zelfs mensen om President van de VS te worden. Bartlett is bescheiden, geeft fouten toe, vecht voor specifiek beleid en geeft het eerlijk toe als hij kiezers benadeeld heeft. Underwood en Bartlett verschillen radicaal qua persoonlijkheid. Ze hebben uiteenlopende doelen, motivaties en zienswijzen. Maar dit zijn fictieve politici. Wat is de persoonlijkheid van echte politici? Lijken zij meer op Bartlett of Underwood, of geen van beiden? In 2015 had ik de gelegenheid om politici in Denemarken te vragen naar hun persoonlijkheid. Dit onderzoek dat ik heb uitgevoerd met Ingo Zettler is recent gepubliceerd in het tijdschrift Personality and Individual Differences (link). De meest opmerkelijke conclusie: politici zien zichzelf als buitengewoon eerlijk en bescheiden.
Op dit blog hebben we regelmatig geschreven over de relatie tussen politieke voorkeuren en persoonlijkheid (hier, hier , hier en hier). Mensen verschillen in hoe ze nieuwe informatie of nieuwe mensen benaderen, hoe ze te werk gaan, en bijvoorbeeld hoe snel ze in paniek raken. Deze stabiele aspecten van persoonlijkheid relateren aan politieke voorkeuren, maar ook aan bijvoorbeeld succes. Leiders zijn bijvoorbeeld vaker extravert dan introvert. In dit onderzoek hebben we ongeveer 700 kandidaten voor het Deense parlement gevraagd 24 vragen te beantwoorden over hun persoonlijkheid (239 hebben hem ingevuld). Met deze 24 vragen meten we het zogeheten HEXACO model, waarin 6 persoonlijkheidsdimensies worden onderscheiden (H = Honesty-Humility, E = Emotional stability, X = Extraversion, A = Agreeableness, C = Conscientiousness, O = Openness). Naast politici hebben we ook, als contrast, Deense burgers dezelfde vragenlijst voorgelegd.
In onze studie verschillen Deense burgers systematisch van Deense politici op alle 6 dimensies van de HEXACO. Deense politici zijn gemiddeld meer extravert, meer open, (net iets) meer instemmend, meer emotioneel stabiel, meer consciëntieus en verrassend ook eerlijker en meer bescheiden dan Deense burgers.
Deze resultaten zijn deels vergelijkbaar met onderzoek naar politici in andere landen. Ook Duitse en Amerikaanse politici scoren hoger op extraversie en emotionele stabiliteit dan normale burgers. Naast verschillen met burgers, verschillen politici onderling ook sterk.
Cultureel conservatieve politici beschrijven zichzelf als minder open voor nieuwe ervaringen en meer consciëntieus dan cultureel progressieve politici. Deze verschillen zijn niet uniek voor Denemarken; eerder onderzoek vindt vergelijkbare verschillen.
Het figuur hieronder beschrijft de relaties tussen de 6 persoonlijkheidsdimensies en een aantal variabelen. De meest opmerkelijke bevindingen zitten in het eerste panel. Hier wordt eerlijkheid (honesty) – bescheidenheid (humility) verklaard. Politici met meer ervaring en een economisch rechtse oriëntatie beschrijven zichzelf als meer eerlijk en bescheiden. Ook vrouwelijke politici doen dit. Dit laatste is overigens in lijn met persoonlijkheidsonderzoek onder de normale bevolking.
Deze resultaten zeggen wellicht meer over hoe wenselijk bepaalde persoonlijkheidskenmerken in de politiek zijn, dan wat de werkelijke persoonlijkheidskenmerken van politici zijn (in het paper bespreken we enkele statistische redenen waarom dit toch niet heel aannemelijk is). Desondanks zijn de resultaten interessant. Ze vertellen namelijk iets over het zelfbeeld van politici. Het geschetste beeld van eerlijk en bescheiden contrasteert sterk met de beleving van de kiezers. Is dat een probleem? Misschien niet. In de campagne voor het presidentschap van de VS beschreef Donald Trump zich als “humble”. En hij won.