• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Is Klaver de GroenLinkse Messias?

door Gijs Schumacher 13/05/2015 3 Reacties

Het talent is leider geworden. Sinds gisteren is Jesse Klaver fractievoorzitter van GroenLinks. Hij wil het land veranderen, geen `economisme` meer. Hij heeft in ieder geval een nieuw woord bedacht, maar kan hij zijn ambities ook waarmaken? Is hij de man die de GroenLinkse idealistenkliek op het pluche brengt? Gaat hij Nederland vergroenen? Het is moeilijk te voorspellen. Wat is er eigenlijk in het algemeen bekend in de politicologie over wat leiderschapswisselingen teweeg brengen? Hieronder som ik vijf algemene bevindingen op en probeer die toe te passen op de case Klaver.

 

1. Partijen winnen zetels bij de eerste verkiezingen na een leiderschapswissel, ALS de uitgaande leider vertrokken is om redenen die niets te doen hebben met de electorale prestaties van een partij (hier). Is dat het geval bij de wissel van Ojik-Klaver. Mmjaah. GroenLinks is onder van Ojik uit een diep dal geklommen en van Ojik werd altijd gezien als een tussenpaus. Toch vallen de prestaties van GroenLinks een beetje tegen, omdat het verlies van de PvdA nauwelijks ten goede komt van GroenLinks. Maar goed, dat is voornamelijk een virtuele strijd. Ik acht de kans klein dat GroenLinks bij de volgende verkiezingen meer zetels verliest, maar dit komt eerder doordat ze het in 2012 zo matig hebben gedaan.

 

2. Nieuwe partijleiders zorgen vaak voor een tijdelijke toename in het gepeilde aantal zetels. Dit is met name zo als er een strijd om het leiderschap is geweest (hier). Zo’n strijd vindt natuurlijk eerder plaats als er een duidelijke democratische methode voor de selectie van de leider is. Rutte versus Verdonk is hier een goed voorbeeld van (stijging van 12 zetels in de peilingen). Sap versus Dibi juist niet, omdat de methode zo lang onduidelijk bleef. Even een kritische noot: ik vind de methode nog steeds onduidelijk bij GroenLinks (en veel andere partijen). De partij kiest een lijsttrekker (zie artikel 12, hieronder), en de fractie kiest haar voorzitter. De functie politiek leider of partijleider die op Klaver geplakt wordt in de media is nogal vaag. Wanneer ben je dat eigenlijk? Zou het niet beter zijn om de leden direct een leider te laten kiezen, als deze positie vacant is? In plaats van deze op te vullen na een stemming in de fractie? En om regelmatig verkiezingen te houden om het leiderschap? Zoals in een echte democratie. Er is natuurlijk een praktisch probleem als de nieuwe leider niet op de kieslijst heeft gestaan. Aan de andere kant geef je de nieuwe leider wel direct een mooi mandaat van de leden mee en voorkom je dat je een leider verkiest die vooral steun geniet in Den Haag en niet in het land.

 

lijsttrekker_gl

 

 

3. Nieuwe partijleiders blijven korter aan als de uitgaande partijleider een sterke stempel op de partij heeft gedrukt (hier). Hier heeft Klaver waarschijnlijk geen last van. Van Ojik is niet lang aangebleven en ontbeert ook een duidelijk electoraal profiel. Voor Jolande Sap was dat destijds natuurlijk anders, of wat te denken van Agnes Kant. Klaver hoeft geen Marijnissen of Halsema op te volgen en dat zal hem helpen. Wel is van Ojik beduidend langer en voor de leider geldt dat elke centimeter telt.

 

4. Een nieuwe leider betekent – gemiddeld gezien – niet nieuw beleid. Een partij met een nieuwe leider verandert haar verkiezingsprogramma gemiddeld minder dan partijen zonder nieuwe leider (hier). Je zou verwachten: een nieuwe leider, een nieuwe wind. Maar dat is dus de uitzondering, niet de regel. Jesse Klaver’s pleidooi tegen “economisme”, deed mij overigens erg veel denken aan de al bestaande GroenLinks slogan “het gaat om mensen, niet om cijfers”. Als kwantitatieve politicoloog vind ik die slogan verschikkelijk. Ook de suggestie dat alleen economen cijfertjes zouden gebruiken doet mij pijn.

 

5. Talent zijn is geen garantie voor succes. Jesse Klaver staat te boek als een talent. Maar GroenLinks en talenten, dat is geen gelukkige combinatie (hier). Tofik Dibi en Jolande Sap werden ooit verkozen tot politiek talent van het jaar, Mariko Peters werd no.3 in die verkiezing. Het liep niet best met ze af. Met Bram van Ojik – het oudste talent ooit – ging het beter. Jesse Klaver is overigens nooit door de pers verkozen tot talent van het jaar, dus deze nomen est omen zal niet in zijn nadeel werken.

Filed Under: Politieke partijen Tagged With: Groenlinks, klaver, leiderschapswisseling, selectoraat, van ojik

Over de auteur

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Bob Lagaaij says

    13/05/2015 at 11:43

    Een verademing, deze bijdrage. Het NOS-journaal en de twee ochtendkranten die ik vanmorgen onder ogen kreeg – Trouw en De Volkskrant – deden kond van een ,,omgekeerde Hemelvaartsdag”: de neerdaling van Christus op aarde, in de persoon van, inderdaad, Jesse Klaver.

    Log in om te reageren
  2. ab h. bouvy says

    01/06/2015 at 11:05

    Telkens weer opvallend hoe het a-religieuze ‘links’ zo’n grote behoeft heeft aan ‘verlossers’, messias’ enz.
    Dat begon met Domela Nieuwenhuis, maar dat was dan ook een dominee, toen kregen we Troelstra die het predicaat ‘verlosser’ kreeg opgeplakt na eerst één van de twaalf apostelen te zijn geweest. Daarna kregen we Drees en Den Uyl die beiden ook de status van ‘bijna-heiligen’ hebben bereikt en hebben zowel Bos en Cohen toch niet helemaal aan de ‘heils’ verwachtingen kunnen voldoen. En nu dan deze Klaver. Het gezegde luidt ‘eerst zien dan geloven’, maar schijnt dit bij de bevolkingsgroep waar het hier om gaat, andersom te zijn!

    Log in om te reageren
  3. Jantine Oldersma says

    01/06/2015 at 16:14

    Ik heb niet de indruk dat het verlangen naar een verlosser een exclusief links probleem is

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Wat verklaart deelname aan en succes bij de Olympische Spelen?

Coalities van het afkalvende midden

Berichten de media anders over vrouwelijke politici?

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in