• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Islam en democratie

door Matthijs Rooduijn 25/04/2013 3 Reacties

Vaak wordt geroepen dat de islam en democratie niet met elkaar verenigbaar zijn. In hoeverre klopt dat? Vandaag promoveert antropologe Ineke Roex op dit onderwerp. Haar proefschrift, getiteld Leven als de profeet in Nederland, laat om te beginnen zien dat de Islam en de democratie niet bestaan – er zijn vele islamitische richtingen en er zijn vele eigenschappen van de democratie. Roex richt zich daarom specifiek op de vraag in hoeverre de salafi-beweging (een strenge islamitische hervormingsbeweging die streeft naar een ‘zuivere’ islam) mensen belemmert in hun vrijheid om uit de organisatie te stappen. Het onderzoek is gebaseerd op antropologisch veldwerk in en rondom verschillende moskeeën in Den Haag, Eindhoven, Roermond, en op verschillende andere plekken.

Roex laat zien dat er binnen de salafi-beweging verschillende groepen bestaan. Hoewel sommige salafi’s geweld prediken, respecteren de meeste leden van de beweging het democratische proces. Ze streven niet naar de invoering van de shari’a in Nederland en bestrijden de groepen binnen de beweging die dat wel doen. Het zijn bovendien vooral de elites binnen de beweging die de bestaande politieke rechten in ons land respecteren en zich afzetten tegen het met geweld invoeren van de shari’a. Roex plaatst echter wel een kanttekening: het afzweren van geweld en invoering van de shari’a zijn niet zijn ingegeven door principiële overwegingen maar om pragmatische redenen.

Roex heeft de relatie tussen de salafi-beweging en de autonomie van het individu ook onderzocht op tal van andere terreinen. Haar bevindingen zijn dat er binnen de beweging sprake is van diversiteit, interne verdeeldheid, tegenstrijdigheid en veranderlijkheid. Ook komt uit haar onderzoek naar voren dat de salafi-beweging zich niet isoleert. Dit alles zorgt ervoor dat de kosten van uittreding beperkt blijven. De belangrijkste conclusie is dan ook dat op dit moment de autonomie van het individu niet geschonden wordt door de salafi-beweging. Maar, en dit is een belangrijke nuancering, deze conclusie geldt alleen voor dit moment (de ondersteuning van de democratische praktijk is immers meer pragmatisch dan principieel), en nadrukkelijk niet voor alle groepen binnen de organisatie.

Eén van Roex’ belangrijkste aanbevelingen is dan ook dat we salafi’s niet over één kam moeten scheren. Jazeker, er zijn extremisten onder hen, maar dat geldt slechts voor een minderheid. De salafi-beweging is veranderlijk en veelvormig. En dat is volgens Roex goed nieuws voor de democratie. Een andere aanbeveling is dat de beweging de ruimte moet krijgen politiek te participeren. Participatie is goed voor de bescherming van de individuele vrijheid, en bovendien een recht voor alle burgers in ons land. Ook wanneer we het niet met hun standpunten eens zijn.

Filed Under: Religie, ideologie en ethiek Tagged With: Autonomie, democratie, Islam, Salafi-beweging

Over de auteur

Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn is universitair docent bij de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam.
Website: http://matthijsrooduijn.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. TWITVB says

    26/04/2013 at 10:22

    Dit soort politiek-correct gezever heeft natuurlijk niets met wetenschap te maken, maar is het zoveelste bezweringsritueel in de linkse kerk. Dit alles om te voorkomen dat het gelijk van de PVV-tokkies zal zegevieren.

    Log in om te reageren
  2. Armen Hakhverdian says

    26/04/2013 at 10:51

    Heeft u de afgelopen tien jaar onder een steen geleefd? Welk bezweringsritueel?

    Log in om te reageren
  3. Justin Vaane says

    26/04/2013 at 12:03

    @TWITVB, aangezien de doelstelling van deze blog is om tegenwicht te bieden aan de overdaad aan vluchtige meningen en ongefundeerde analyses door middel van de politicologisch gefundeerde analyses. Lijkt het me nuttig dat u concreet uitlegt wat er in dit stuk niets met wetenschap te maken heeft.

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

De derde keer op de evenwichtsbalk

Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 14: Saskia Bonjour over genderstudies

Weinig vertrouwen in de briefstem

Podcast

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Aflevering 103 – Het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV, met Tom Louwerse en Tom van der Meer

Het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV opent met een aantal pagina’s over het functioneren van … [Lees verder...]

Episode 102 – German Election Recap, with Tarik Abou-Chadi

Let’s talk German elections! The SPD narrowly beat the CDU/CSU in their first Merkel-less election … [Lees verder...]

Populisme

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Cas Mudde: “Rutte vormt grotere bedreiging voor de liberale democratie dan uiterst rechts”

Iris Beau Segers, onderzoeker aan het Center for Research on Extremism (C-REX), interviewt Cas … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2022 StukRoodVlees

Copyright © 2022 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in