• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Islam en democratie

door Matthijs Rooduijn 25/04/2013 3 Reacties

Vaak wordt geroepen dat de islam en democratie niet met elkaar verenigbaar zijn. In hoeverre klopt dat? Vandaag promoveert antropologe Ineke Roex op dit onderwerp. Haar proefschrift, getiteld Leven als de profeet in Nederland, laat om te beginnen zien dat de Islam en de democratie niet bestaan – er zijn vele islamitische richtingen en er zijn vele eigenschappen van de democratie. Roex richt zich daarom specifiek op de vraag in hoeverre de salafi-beweging (een strenge islamitische hervormingsbeweging die streeft naar een ‘zuivere’ islam) mensen belemmert in hun vrijheid om uit de organisatie te stappen. Het onderzoek is gebaseerd op antropologisch veldwerk in en rondom verschillende moskeeën in Den Haag, Eindhoven, Roermond, en op verschillende andere plekken.

Roex laat zien dat er binnen de salafi-beweging verschillende groepen bestaan. Hoewel sommige salafi’s geweld prediken, respecteren de meeste leden van de beweging het democratische proces. Ze streven niet naar de invoering van de shari’a in Nederland en bestrijden de groepen binnen de beweging die dat wel doen. Het zijn bovendien vooral de elites binnen de beweging die de bestaande politieke rechten in ons land respecteren en zich afzetten tegen het met geweld invoeren van de shari’a. Roex plaatst echter wel een kanttekening: het afzweren van geweld en invoering van de shari’a zijn niet zijn ingegeven door principiële overwegingen maar om pragmatische redenen.

Roex heeft de relatie tussen de salafi-beweging en de autonomie van het individu ook onderzocht op tal van andere terreinen. Haar bevindingen zijn dat er binnen de beweging sprake is van diversiteit, interne verdeeldheid, tegenstrijdigheid en veranderlijkheid. Ook komt uit haar onderzoek naar voren dat de salafi-beweging zich niet isoleert. Dit alles zorgt ervoor dat de kosten van uittreding beperkt blijven. De belangrijkste conclusie is dan ook dat op dit moment de autonomie van het individu niet geschonden wordt door de salafi-beweging. Maar, en dit is een belangrijke nuancering, deze conclusie geldt alleen voor dit moment (de ondersteuning van de democratische praktijk is immers meer pragmatisch dan principieel), en nadrukkelijk niet voor alle groepen binnen de organisatie.

Eén van Roex’ belangrijkste aanbevelingen is dan ook dat we salafi’s niet over één kam moeten scheren. Jazeker, er zijn extremisten onder hen, maar dat geldt slechts voor een minderheid. De salafi-beweging is veranderlijk en veelvormig. En dat is volgens Roex goed nieuws voor de democratie. Een andere aanbeveling is dat de beweging de ruimte moet krijgen politiek te participeren. Participatie is goed voor de bescherming van de individuele vrijheid, en bovendien een recht voor alle burgers in ons land. Ook wanneer we het niet met hun standpunten eens zijn.

Categorie: Religie, ideologie en ethiek Tags: Autonomie, democratie, Islam, Salafi-beweging

Over de auteur

Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn is universitair hoofddocent bij de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam. Hij doet onderzoek naar kiezers en partijen en in het bijzonder naar populisme. Hij is mede-oprichter en -directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://matthijsrooduijn.nl
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Reacties

  1. TWITVB zegt

    26/04/2013 om 10:22

    Dit soort politiek-correct gezever heeft natuurlijk niets met wetenschap te maken, maar is het zoveelste bezweringsritueel in de linkse kerk. Dit alles om te voorkomen dat het gelijk van de PVV-tokkies zal zegevieren.

    Login om te reageren
  2. Armen Hakhverdian zegt

    26/04/2013 om 10:51

    Heeft u de afgelopen tien jaar onder een steen geleefd? Welk bezweringsritueel?

    Login om te reageren
  3. Justin Vaane zegt

    26/04/2013 om 12:03

    @TWITVB, aangezien de doelstelling van deze blog is om tegenwicht te bieden aan de overdaad aan vluchtige meningen en ongefundeerde analyses door middel van de politicologisch gefundeerde analyses. Lijkt het me nuttig dat u concreet uitlegt wat er in dit stuk niets met wetenschap te maken heeft.

    Login om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Wat doen digitale advertenties met je stemgedrag?

Aflevering 76 – We krijgen een nieuw kiesstelsel!, met Tom van der Meer

Zo ziet een goede onderzoeksverantwoording voor peilingen eruit

Podcast

Aflevering 133 – Wilders blaast het kabinet op, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

Geert Wilders heeft zijn steun aan het kabinet ingetrokken. En zoals het een extraparlementair … [Lees verder...]

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Populisme

Radicale onderdompeling: een theaterexperiment op Oerol

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) signaleerde begin deze week dat … [Lees verder...]

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in