• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Jongeren, pensioenen, en de kiesgerechtigde leeftijd: taxation without representation?

door Tom van der Meer 11/06/2013 0 Reacties

Hoewel de pensioendiscussie opnieuw is opgelaaid, wordt geen enkele discussie gevoerd over de verlaging van de stemgerechtigde leeftijd. Verschillende media en partijen hebben zich afgelopen week erg kritisch over het pensioenrapport van het Ministerie van Financiën, met de geplande verlaging van het zogeheten Witteveenkader (de maximale aftrek van pensioenpremies). Die verlaging zou de huidige werknemers jaarlijks zo’n duizend euro opleveren. Maar het zou een forse tegenvaller zijn voor de jongste generaties, omdat het moeilijker wordt pensioen op te bouwen. De Volkskrant waarschuwde al eerder voor een “enorme verslechtering van pensioenen”. De Pensioenfederatie stelde deze week dat de rekening vooral bij jongeren zal komen te liggen, die immers nog weinig rechten hebben opgebouwd.

Jongeren tussen de vijftien en de achttien dreigen dus de dupe te worden van beleid waaraan zij meebetalen (direct via AOW-bijdrages als zij werken) maar waarover zij niet mogen meebeslissen.

 

Negen argumenten voor verlaging stemgerechtigde leeftijd

De discussie over de verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd is bepaald niet nieuw. In het verleden is die leeftijd in vele landen al één of meerdere malen naar beneden bijgesteld. De huidige grens van 18 jaar is in zekere zin even willekeurig als die van 21, 16 of 15. Een overzicht van de argumenten discussie rond verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd is te lezen in een rapport van Henk van der Kolk en Kees Aarts.

Zij werken een negental argumenten voor verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd systematisch uit. Ze maken onder andere onderscheid tussen principiële argumenten – zoals “in een democratie moet iedereen die belasting betaalt mee kunnen beslissen” – en argumenten op basis van de te verwachten effecten – zoals “jongeren zullen meer politiek betrokken raken” en “politici zullen eerder luisteren naar jongeren”.

Dat laatste argument is in de pensioendiscussie uitermate belangrijk. De aanpak van de vergrijzing van de samenleving dreigt te moeten worden bekostigd door de jongste groepen. Maar “until young people can vote, their views will always take second place to those who are enfranchised”. Politici, zo luidt het argument, moeten de belangen van jongeren meenemen in de discussie, maar hebben daar momenteel geen prikkels voor.

Van der Kolk en Aarts gaan na in hoeverre de negen argumenten gestoeld zijn op empirisch bewijs. Helaas moeten zij concluderen dat “de onderbouwing van de empirische veronderstellingen die ten grondslag liggen aan argumenten voor of tegen het verlagen van de kiesgerechtigde leeftijd beperkt is.” Dat is sindsdien niet veranderd; zie bijvoorbeeld de tegenstrijdige conclusies in recente Noorse en Oostenrijkse studies naar de invloed van verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd op politieke betrokkenheid onder jongeren.

 

Evidente belangen uitsluiten?

Al met al weten we onvoldoende of politici inderdaad beter luisteren naar jongeren als zij stemrecht hebben. Tot voor kort was er simpelweg geen dwingende reden tot empirisch onderzoek naar de verlaging van de kiesgerechtigde leeftijd. Met de vergrijzing en de herstructurering van het pensioenstelsel komen de belangen van generaties echter tegenover elkaar te staan. De centrale beleidsvraag is hoe de lusten (hoogte van pensioenuitkeringen) en de lasten (premies, pensioenleeftijd) over de generaties te verdelen. In hoeverre mogen we de jongste belastingbetalers uitsluiten van hun stem, juist wanneer hun belangen zo duidelijk anders zijn dan die van grote groepen stemgerechtigden en vakbondsleden?

 

Filed Under: Economie, Kiezers en publieke opinie Tagged With: aow, jongeren, pensioenen, stemgerechtigde leeftijd

Over de auteur

Tom van der Meer
Tom van der Meer
Tom van der Meer (1980) is Hoogleraar Politicologie, in het bijzonder Legitimiteit, Ongelijkheid en Burgerschap, aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder werkte hij bij het Sociaal en Cultureel Planbureau en aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is sinds 2015 co-Directeur van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) en Lokaal Kiezersonderzoek (LKO). Hij doet voornamelijk onderzoek naar Politiek vertrouwen, Kiesgedrag (electorale volatiliteit), Politieke socialisatie, en Sociaal kapitaal (burgerparticipatie, etnische diversiteit).
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Geef een reactie Antwoord annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Aflevering 62 – De onzin van de volgzame en collectivistische Koreaanse volksaard, met Remco Breuker

Wie stapt er over naar VNL?

Verschillen tussen slotpeilingen en uitslagen

Podcast

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 5 – De Grote Uitslagenshow

In deze aflevering bespreken we de verkiezingsuitslagen. Aan tafel zitten maar liefst vijf … [Lees verder...]

Aflevering 93 – Plaatjes van de electoraatjes, met Matthijs Rooduijn

Wat is het demografisch en ideologisch profiel van kiezers op verschillende partijen? Mijn … [Lees verder...]

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 4 – Waarom debatten, stemhulpen en peilingen de zwevende kiezer nauwelijks helpen

In de vierde aflevering van Stemmen duiken we in de belangrijkste hulpmiddelen om je stem te … [Lees verder...]

Populisme

Cas Mudde: “Rutte vormt grotere bedreiging voor de liberale democratie dan uiterst rechts”

Iris Beau Segers, onderzoeker aan het Center for Research on Extremism (C-REX), interviewt Cas … [Lees verder...]

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 5 – De Grote Uitslagenshow

In deze aflevering bespreken we de verkiezingsuitslagen. Aan tafel zitten maar liefst vijf … [Lees verder...]

Hoe populistisch zijn Nederlandse partijen?

In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart is het P-woord weer te horen: populisme. … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2021 StukRoodVlees

Copyright © 2021 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in