Kieshulpen Europa online: wie is uw stemadviseur?

In de aanloop naar de Europese verkiezingen van mei komen de digitale stemhulpen beschikbaar. Het eerste hulpmiddel dat beschikbaar kwam, was euandi (spreek uit: ‘EU and I’), op dinsdag volgde de Nederlandse StemWijzer en later zal ook EUvox online gaan. Nu zoveel kieshulpen beschikbaar zijn, moet je bijna een test doen om uit te vinden welk hulpmiddel het beste bij je past. Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen deze hulpmiddelen?

De StemWijzer van ProDemos is in Nederland zo bekend dat de naam bijna synoniem is geworden voor een kieshulp. De nadruk ligt bij de StemWijzer op een eenvoudig design, stellingen waar je het alleen mee eens of oneens kan zijn, en een simpele manier om het stemadvies te berekenen: gewoon hoe vaak je hetzelfde standpunt inneemt als een partij. De stellingen zijn zo gekozen dat er tussen alle partijen enig verschil bestaat, maar dat wil dus niet zeggen dat ze de overeenkomsten tussen partijen helemaal goed weergeven. Je krijgt alleen maar een rangorde van partijen te zien, maar geen ruimtelijk model van partijposities.

Euandi is ontwikkeld door het European University Institute en bouwt voort op hun EU Profiler van 2009. Je geeft op 30 stellingen je mening variërend van helemaal mee eens tot helemaal mee oneens.

Naast een matchlijst zoals bij de StemWijzer kun je de posities van partijen en jezelf laten zien in een ruimtelijk model (zie onder). Dit model heeft drie assen: links-rechts, autoritair-progressief en pro- versus anti-EU. Dat is een as meer dan in 2009, waarmee men tegemoet lijkt te komen aan kritiek van Simon Otjes en mijzelf (paywall, gratis versie) dat de eerder gebruikte links-rechtsschaal niet consistent was. De onderzoekers geven aan dat de ruimtelijke weergave slechts een gedeeltelijk inzicht in je politieke voorkeur geeft, omdat niet alle stellingen aansluiten bij de drie assen van het model. Onduidelijk is bovendien of het model in alle landen even goed werkt; stof voor nader onderzoek. De makers van euandi benadrukken het sociale (media) karakter van hun stemhulp. Volgens hen zijn ze daarin de eerste, hoewel ook destemvan iets soortgelijks deed bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen in Nederland.

EUVox wordt gemaakt door onderzoekers van het Nederlandse Kieskompas en het PreferenceMatcher consortium. Merk op dat Kieskompas in 2009 nog samenwerkte met de EUI; nu zijn het dus concurrenten. Van de drie tools legt EUVox de meeste nadruk op de gebruikte methode om een ruimtelijk model van partijposities te maken. Zo gebruikt men een nieuwe manier om te bepalen welk standpunt partijen innemen. Het hulpmiddel is nog niet online.

Elk van de hulpmiddelen legt zo zijn eigen nadruk: op de eenvoud, op sociale media of op de gebruikte methode. Daarmee verrijkt men het aanbod en houdt men elkaar scherp. Kiezers moeten beseffen dat hoewel elk van deze hulpmiddelen door een neutrale redactie is gemaakt, de keuzes wat betreft aanpak (bijv. stellingen, bepaling van partijposities, en rekenmethodes, waarover later meer op dit blog) invloed kunnen hebben op het resultaat. Gebruik stemhulpen dus als informatieve start van je oriëntatie op je stemkeus, maar kijk verder dan je kieshulp lang is.

Update 16:00 uur: Sinds vanmiddag is de Nederlandse versie van EUVox/Kieskompas online.

Update 15/5: De internationale versie van EUVox is hier beschikbaar.