Loont Open Access Publiceren?

Worden artikelen die publiekelijk toegankelijk zijn meer geciteerd? Loont het om te kiezen voor een open-access tijdschrift of om je artikelen zelf te archiveren? In de sociale wetenschappen zijn relatief weinig open-access tijdschriften, maar maken wetenschappers wel steeds vaker gebruik van de mogelijkheid om hun artikel op een eigen website of die van hun institutie te publiceren. Vaak staan tijdschriften het toe om een pre-print of post-print zelf te archiveren (klik hier voor een overzicht). Amy Atchison en Jonathan Bull laten in hun studie zien dat dit zelf-archiveren loont. Zulke artikelen worden namelijk vaker geciteerd.

Meer citaties door zelf-archiveren

Atchison en Bull keken naar artikelen gepubliceerd in 8 top-tijdschriften in de politicologie (AJPS, APSR, CPS, ARPS, PA, JCR, PG and POQ). Sommige artikelen in die tijdschriften worden zelf gearchiveerd, andere niet. De auteurs vergeleken vervolgens het gemiddeld aantal citaties van artikelen die zelf gearchiveerd werden en van artikelen die alleen door het tijdschrift gearchiveerd werden. Het verschil is enorm: het gemiddelde zelf-gearchiveerde artikel wordt 70 keer geciteerd, terwijl het gemiddelde voor de andere groep 28 is. Dit verschil bestaat bij elk van de 8 tijdschriften.

Ligt dit verschil aan de toegankelijkheid van het artikel? Of worden alleen goede artikelen publiekelijk toegankelijk gemaakt? De auteurs weerleggen deze alternatieve verklaring door te verwijzen naar ander onderzoek dat laat zien dat er geen verschil in de hoeveelheid citaties is tussen artikelen die verplicht open access zijn en artikelen die zelf gearchiveerd worden. Toegankelijkheid maakt dus een verschil, en om hun punt duidelijk te maken hebben de auteurs hun artikel waar je voor moet betalen (zie hieronder) hier toegankelijk gemaakt.

Niet meer citaties doordat tijdschriften meer toestaan

Atchison en Bull hebben ook gemeten of artikelen in tijdschriften die meer toestaan qua zelf-archivering van post-print publicaties ook meer geciteerd worden. Dit blijkt – gek genoeg – niet zo te zijn. Dit komt omdat artikelen in tijdschriften die auteurs meer toestaan niet vaker zelf gearchiveerd worden. Dit komt volgens de auteurs doordat politicologen kennelijk nogal vaak de regeltjes overtreden. Artikelen uit het tijdschrift Political Analysis – dat alleen zelf-archivering van pre-prints toestaat – worden zeer vaak als post-prints zelf gearchiveerd. In plaats van dat de paywall wordt afgebroken, vegen onderzoekers hun voeten er mee af!