Media-aandacht voor vrouwelijke lijsttrekkers

Krijgen mannelijke politici meer aandacht in de media dan hun vrouwelijke collega’s? Dit is een interessante vraag in de huidige verkiezingscampagne, waaraan een ongekend aantal vrouwelijke lijsttrekkers meedoet. Om deze vraag te beantwoorden gebruiken we data van het VU verkiezingsonderzoek 2021, waarin alle media-aandacht voor de lijsttrekkers van de grootste partijen is gemeten (periode: 1 januari – 11 maart 2021). We kijken daarbij naar de nationale kranten, de belangrijkste talkshows op televisie en de belangrijkste nieuwswebsites (nos.nl en nu.nl).

We hebben berekend hoeveel media-aandacht er voor leiders te verwachten is op basis van het huidige aantal Kamerzetels, de stand in de Peilingwijzer en deelname (of niet) in het huidige (demissionaire) kabinet. Vervolgens hebben we gekeken in hoeverre de lijsttrekkers over- of ondervertegenwoordigd zijn in de media. De figuur hieronder laat de resultaten zien.

Rutte, bijvoorbeeld, krijgt ongeveer evenveel aandacht als dat te verwachten valt op basis van de grootte van de partij en het feit dat hij minister-president is. De figuur schetst een duidelijk beeld: bijna alle lijsttrekkers die minder media-aandacht krijgen dan je zou verwachten zijn vrouw, terwijl alle lijsttrekkers die meer media-aandacht krijgen dan je zou verwachten man zijn.

Dit kan verregaande gevolgen hebben. De oververtegenwoordiging van mannelijke lijsttrekkers en ondervertegenwoordiging van vrouwelijke lijsttrekkers in de media kan de electorale kansen voor de partijen van vrouwelijke lijsttrekkers negatief beïnvloeden: media-aandacht, zeker tijdens een verkiezingscampagne, is cruciaal voor naamsbekendheid en heeft een positief effect op de stemkans voor de partij van de lijsttrekker (zie bijvoorbeeld hier en hier).

Nu is dit natuurlijk een kort snapshot, met maar 13 leiders, waardoor je nog zou kunnen denken dat vrouwelijke lijsttrekkers er hier toevallig bekaaid vanaf komen. Maar er is veel onderzoek gedaan naar de verschillen in mediaberichtgeving over mannelijke en vrouwelijke politici, en dat laat een consistent beeld zien. In een meta-analyse van dit onderzoeksveld (zie artikel en blogpost), vinden wij dat vrouwelijke politici in landen met een proportioneel kiesstelsel, zoals Nederland, minder media-aandacht krijgen dan hun mannelijke collega’s.

Dit patroon is ook dit jaar, waarin een historisch aantal partijen een vrouwelijke lijsttrekker heeft, niet verbroken.