Eerder schreef ik al eens een stuk over de ‘agenda-setting’ invloed van media. De vraag in hoeverre zij in staat zijn de politieke agenda te bepalen – dus invloed uit te oefenen op de onderwerpen die politici bediscussiëren en uiteindelijk beleid op maken – is een belangrijke in de politieke communicatie.
In een artikel dat recent gepubliceerd (paywall) werd in het tijdschrift West European Politics bekijken Arjen Van Dalen en Peter Van Aelst verschillen tussen acht West-Europese landen (België, Nederland, Duitsland, Denemarken, Verenigd Koninkrijk, Spanje, Noorwegen en Zweden). Daarbij richten ze zich op percepties die bestaan onder journalisten over hun eigen invloed. Ze kijken naar het antwoord op de vraag in hoeverre men het eens is met de stelling dat media bepalen welke onderwerpen belangrijk zijn en dat politiek daar weinig invloed op heeft. Ook vergelijken ze deze percepties over de invloed van media met de percepties over dezelfde invloed van verschillende politieke actoren. Het onderstaande scatterplot vat de resultaten van hun onderzoek goed samen.
Noot. 1-5 schalen van de gepercipieerde agenda-setting macht van media (horizontaal) en politiek (verticaal)
De landen zijn grofweg in te delen in drie groepen: landen waarin media sterker worden geacht dan politici (Zweden en Noorwegen), landen waarin die verhouding ongeveer gelijk is (België, Nederland en Denemarken) en tenslotte de landen waar de invloed van de politiek groter wordt geacht (Spanje, Duitsland en Verenigd Koninkrijk). Hierbij valt op dat Nederland op beide punten het laagst scoort: journalisten geven aan zelf weinig macht te hebben, maar zij geven ook niet zo hoog op van de macht van de politiek.
Hoewel het moeilijk vast te stellen is welke oorzaak er precies aan deze bevindingen ten grondslag ligt – daarvoor zijn te weinig landen bestudeerd – zijn de resultaten goed verklaarbaar als men kijkt naar het politieke systeem en het mediasysteem. In landen met een sterke concentratie van politieke macht (met name Spanje en Verenigd Koninkrijk) hebben media minder invloed. Hetzelfde kan gezegd worden over formele politieke invloed over (audiovisuele) media: landen waar deze sterk is laten een dominantie van politiek over media zien. Institutionele kenmerken werken dus duidelijk door op de ideeën die journalisten hebben over hun politieke invloed.
Geef een reactie