• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Missie mislukt: het mysterieuze electoraat van de VPN (‘de Fractie’)

door Tom van der Meer 08/02/2015 2 Reacties

De VPN, de fictieve vrijzinnige partij uit De Fractie, is een mysterie. De partij zou zijn opgericht om “het politieke bestel van binnenuit op te blazen” en “andere partijen langzamerhand overbodig te maken”. Dat komt vooralsnog inhoudelijk noch strategisch echt uit de verf.

Nerd-alert: Een korte analyse van de VPN.

 

Inhoudelijk overbodig

De VPN lijkt een inhoudelijk wat overbodige kopie van D66. De positie van de VPN blijkt uit het oprichtingsmanifest en het partijprogramma. De VPN heeft een tamelijk uitgesproken liberaal economisch profiel (vlaktaks, geen woonsubsidies, liberalisering sociale zekerheid). Op culturele thema’s is de partij minder uitgesproken, maar versterkt het het beleid in de richting van rechten voor migranten. Verder ligt veel nadruk op democratisering, en een moreel-ethisch neutrale overheid. Politicologen Krouwel en Van de Borgh (Kieskompas) hebben de VPN dan ook omschreven als een kopie van D66.

VPN

In de Nederlandse politieke ruimte van 2010 (gebaseerd op onderzoek met Huib Pellikaan en Sarah de Lange) zou de VPN zich ergens in of rond het gele vlak bevinden. Inhoudelijk is die positie rechtsonder vrij logisch voor een vrijzinnige partij. Strategisch is het een ongemakkelijke plek, omdat juist linksboven (economisch links, cultureel conservatief) de grootste schare onbediende kiezers zit.

 

Het mysterie van de VPN-kiezer

Maar wie zijn toch die VPN-kiezers? Over de herkomst van de zes Kamerzetels is weinig bekend. De VPN trok – naar eigen zeggen – in 2005 vooral denkers uit de VVD, PvdA en D66, en pakte bij de Gemeenteraadsverkiezingen met name zetels af van D66 en GroenLinks.

Maar er zijn wat meer aanwijzingen. In 2010 kwam de VPN met 6 zetels in de Tweede Kamer. Ook in het VPN-universum werd vervolgens een kabinet gevormd tussen VVD en CDA met gedoogsteun van de PVV. In de werkelijkheid (‘OTL’) haalde deze combinatie 76 zetels. Elke zetel was dus nodig voor een meerderheid. Netto heeft de VPN dus 0 zetels afgesnoept van VVD-CDA-PVV.

Ook in 2012 haalde de VPN 6 zetels. De coalitiepartijen VVD en PvdA hebben er samen – na het opstappen van twee PvdA-Kamerleden – nog maar 77. Dus kan er maximaal 1 zetel van de PvdA (of VVD) komen.

Dan blijven er dus nog zeker 5 zetels onverklaard. Het is hoogst onwaarschijnlijk dat die van de SP of uit klein-christelijke hoek komen (want: vlaktaks, einde huursubsidie; scheiding kerk en staat, einde bijzonder onderwijs).

Van wie komen de zetels dan wel? Tja, het meest waarschijnlijk komen ze van GroenLinks en (vooral) D66. GroenLinks is sinds 2012 immers dusdanig klein dat ze niet veel meer over heeft om aan de VPN te kunnen verliezen.

Kortom, de VPN trekt netto vooral D66-kiezers (3 a 4 zetels), aangevuld met GroenLinksers (1 a 2), eventueel aangevuld met 1 zetel van de PvdA. Het enige wat de partij daarmee bereikt is een verdere fragmentatie van progressief Nederland.

 

De partij van Tim Snel en de cameo van Alexander Pechtold

Maar dan zijn we er nog niet. De VPN heeft inmiddels een zevende zetel. Tim Snel kwam over van ‘een van de oude machtspartijen‘. Die omschrijving beperkt de keus tot CDA, PvdA, VVD, en D66.

PvdA en VVD zouden kunnen, maar dat betekent dat de ‘reguliere’ zes zetels geheel niet bij de coalitiepartijen vandaan kan komen (want: dan zouden ze geen meerderheid meer hebben in de Tweede Kamer).

Inhoudelijk zou D66 voor de hand liggen. Het is echter heel onwaarschijnlijk door de cameo van Pechtold: Zou Pechtold werkelijk zo hartelijk zijn tegen de fractieleider van de partij die zojuist één van zijn Kamerleden heeft gekaapt?

Dan blijft nog één partij over: het CDA. De vraag doet zich dan op waarom Tim Snel zich eerst bij een conservatieve partij aansluit, en daarna overstapt naar een vrijzinnige partij.

 

Mislukt

Kortom, de missie van de VPN is vooralsnog mislukt. De partij die het systeem wil opblazen en de macht van de traditionele partijen wil breken, is inhoudelijk overbodig en plukt alleen maar wat zetels weg van D66 en GroenLinks.

De partij heeft daarmee alleen maar bijgedragen aan de versnippering. De VPN is onderdeel geworden van het probleem dat ze wilde bestrijden.

Filed Under: Uncategorized Tagged With: de Fractie, Tim Snel, VPN

Over de auteur

Tom van der Meer
Tom van der Meer (1980) is Hoogleraar Politicologie, in het bijzonder Legitimiteit, Ongelijkheid en Burgerschap, aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder werkte hij bij het Sociaal en Cultureel Planbureau en aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is sinds 2015 co-Directeur van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) en Lokaal Kiezersonderzoek (LKO). Hij doet voornamelijk onderzoek naar Politiek vertrouwen, Kiesgedrag (electorale volatiliteit), Politieke socialisatie, en Sociaal kapitaal (burgerparticipatie, etnische diversiteit).
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Bob Lagaaij says

    08/02/2015 at 11:13

    En ook der serie is – in alle opzichten – tamelijk matig…

    Log in om te reageren
  2. Gijs Schumacher says

    09/02/2015 at 13:17

    Ik begreep dat Femke Halsema meewerkt aan deze serie. Het lijkt erop alsof de VPN de positie heeft die Femke Halsema destijds voor groenlinks in gedachten had.

    Log in om te reageren

Geef een antwoord Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Hoe kijken Nederlanders naar de Europese Unie?

Identiteit is obstakel én middel voor politieke participatie van migranten

Welvaart en Stabiliteit ter Discussie. Het debat over Associatieakkoord.

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in