• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Onderzoek naar jihadisten gevaarlijk noemen is wereldvreemd en onwetenschappelijk

door Tom van der Meer 13/09/2014 9 Reacties

Ruzie in opinieland. Elma Drayer (Trouw) bestrijdt deze week de oproep van Femke Halsema eerder die week op De Correspondent. Halsema’s opinie zou “één van de gevaarlijkste” opinies zijn uit ons tijdsgewricht.

Halsema had het aangedurfd om op te roepen tot onderzoek naar wat Nederlandse jongeren beweegt om te fantaseren over aansluiting bij de jihadi’s van IS. Door de beweegredenen van radicalisering te begrijpen kunnen we wellicht problemen bij de wortel aanpakken in plaats van via het strafrecht. Voor de zekerheid legt Halsema zelfs nog uit dat oorzaken begrijpen niet hetzelfde is als begrip hebben voor de acties.

Toch bestrijdt Drayer deze oproep fel. Ze vergelijkt jihadisten met “het Kwaad”, waarvoor geen rationele verklaring gezocht moet worden. Ze sluit een verklaring dus uit. Bovendien zou een verklaring ons ook volgens haar geenszins verder helpen.

 

Wereldvreemd en onwetenschappelijk

Drayer neemt wel een heel wereldvreemde en onwetenschappelijke positie in.

Wereldvreemd omdat haar overtrokken afkeer van onderzoek indruist tegen het tamelijk basale principe “Know your enemy”.

Onwetenschappelijk omdat het ingaat tegen het wetenschappelijke uitgangspunt dat alle sociale fenomenen natuurlijke (sociale) oorzaken hebben. Een fenomeen wegzetten als een onverklaarbaar Kwaad helpt niet: Niets gebeurt zonder oorzaak. Uiteindelijk heeft alles een verklaring, net als in de natuurlijke (fysieke) wereld.

 

Onderzoek naar radicalisering

Er is dan ook een rijke traditie van wetenschappelijk onderzoek naar radicaliseringsprocessen, in talloze omgevingen. Radicaal, gewelddadig gedrag hoeft niet rationeel of regulier te zijn om verklaarbaar te zijn.

Specifiek naar radicaliserende moslims is onderzoek gedaan naar o.a. de psychologische voedingsbodem, naar percepties van overheidsbeleid, naar besluitprocessen en groepsprocessen bij de keuze voor het gebruik van geweld, en naar de keuze van jihadi’s om naar het buitenland te gaan.

In Nederland is enkele jaren geleden een bijzonder uitgebreid, Nederlandstalig onderzoek gedaan naar radicalisering van Amsterdamse moslims door Marieke Slootman en Jean Tillie.

Gemeentebeleid kan inspelen op de uitkomsten van dergelijk wetenschappelijk onderzoek. Via beleid kan radicalisering de wind uit de zeilen worden genomen. Maar dat is niet altijd het geval.

Zal onderzoek helpen om het acute probleem in Syrië en Irak op te lossen? Natuurlijk niet. Maar het kan wel helpen om te zorgen dat er een minder vruchtbare voedingsbodem is. Bovendien – en dat is niet minder belangrijk – zal onderzoek helpen om de grootte van het probleem in kaart te brengen. Wellicht dat daardoor groepen minder snel op één hoop worden gegooid.

Categorie: Civil society, Religie, ideologie en ethiek Tags: drayer, halsema, IS, jihad, jihadi, jihadist, moslims, radicalisering, radicaliseringsprocessen, syrië

Over de auteur

Tom van der Meer
Tom van der Meer (1980) is Hoogleraar Politicologie, in het bijzonder Legitimiteit, Ongelijkheid en Burgerschap, aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder werkte hij bij het Sociaal en Cultureel Planbureau en aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is sinds 2015 co-Directeur van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) en Lokaal Kiezersonderzoek (LKO). Hij doet voornamelijk onderzoek naar Politiek vertrouwen, Kiesgedrag (electorale volatiliteit), Politieke socialisatie, en Sociaal kapitaal (burgerparticipatie, etnische diversiteit).
  • Sociale media links 

Lees Interacties

Reacties

  1. Josse de Voogd zegt

    13/09/2014 om 15:51

    Goed stukje. Inderdaad, “Know your enemy” is ongelofelijk belangrijk. Voorkom je wereldoorlogen mee. Doen we ook veel te weinig rondom Poetin/Rusland. Zie bv: http://politiek.thepostonline.nl/2014/09/05/hoe-het-westen-een-oorlog-dreigt-te-wandelen/

    Login om te reageren
    • Tom van der Meer zegt

      13/09/2014 om 15:56

      Eens. Het gekke is: als schakers of voetbaltrainers zich inlezen in de tegenstander ben je een strateeg. Als we dat met radicalen doen ben je een groot gevaar.

      Login om te reageren
  2. Asimov zegt

    13/09/2014 om 16:29

    Er is dus al een grootschalig onderzoek geweest begrijp ik uit dit stuk. Wat heeft dat aan de-radicalisering opgeleverd?
    Een hoezo worden er groepen op één hoop gegooid? Het debat is vrij zuiver: radicale Islam wordt afgekeurd en gematigden blijven buiten schot.

    Login om te reageren
    • Tom van der Meer zegt

      13/09/2014 om 16:34

      Inderdaad, er is al veel onderzoek, talloze studies uit verschillende landen waaronder Nederland. Dat wil niet zeggen dat het ook in beleid is omgezet. Sterker nog, in een van de links in het stuk komt radicalismeonderzoeker Jean Tillie aan het woord die uitlegt dat de gemeente Amsterdam bewust kiest voor een andere aanpak dan uit onderzoek blijkt. Daar kan je het onderzoek niet de schuld van geven.
      Groepen worden regelmatig op een hoop gegooid. Zo laat het onderzoek zien dat er alleen al verschil is tussen radicale islam, radicalen die geweld goedkeuren, en radicalen die het ook bereid zijn toe te passen. Zo is er ook onderscheid tussen radicalen die blijven en die bereid zijn uit het land weg te trekken.

      Login om te reageren
  3. Jaap Dronkers zegt

    13/09/2014 om 16:49

    Het boek van Sebastian Haffner (http://nl.wikipedia.org/wiki/Sebastian_Haffner) over Hitler (Anmerkungen zu Hitler) is een voorbeeldige analyse van “Het Kwaad”, waarbij hij ook positieve aspecten van Hitler benoemt. Ook laat hij zien dat een verstandig mens rationeel en helder over dat “Kwaad” kan schrijven zonder het daardoor goed te praten.

    Login om te reageren
  4. Bob Lagaaij zegt

    13/09/2014 om 18:21

    Goed stuk, Tom! Ik heb de verhalen van Femke Halsema en Elma Drayer gelezen en me nogal verbaasd over de – kort door de bocht – conclusies van de laatste. In andere bijdragen komt ze vaak met een verfrissend tegendraadse visie. Hoezo niet willen weten wat je vijand beweegt? Het lijkt me een eerste vereiste als je ‘m wilt bestrijden.

    Login om te reageren
  5. steven zegt

    14/09/2014 om 09:41

    “Gematigden blijven buiten schot”.

    Ja tuurlijk. Er is hier gelukkig ook niemand die bijv “minder marokkanen” roept.

    Login om te reageren
  6. Jan Beyers zegt

    14/09/2014 om 11:53

    Volledig mee eens. Voor de helderheid, niet alles één oorzaak of verklaring en er zijn ook dingen die we nog niet kunnen verklaren (en dus tijdelijk onverklaarbaar blijken). En er bestaat ook zoiets als toeval of randomness, maar dat wat kunnen inschatten is ook zeer belangrijk. Weten wat we niet weten is ook nuttig. Houdingen als die van Drayer zijn zeer gevaarlijk want ze houden ons dom en maken dat we strategische beslissingen nemen op basis van foute informatie of verkeerde inschattingen.

    Login om te reageren
  7. Lennart Quispel zegt

    14/09/2014 om 20:27

    Misschien moeten we mevrouw Drayer het 2200 jaar oude boek van Sun Tzu eens opsturen:
    “So it is said that if you know your enemies and know yourself, you can win a hundred battles without a single loss.”

    We kunnen haar ook maarliefst drie Nederlandse boeken uit de 20e eeuw opsturen, die expliciet ingaan op de motivaties van Nederlandse SS-ers. Volgens haar is dat nooit uitgezocht, maar misschien had ze een minuutje met google moeten besteden voordat ze dat opschreef. Er is op dit moment zelfs iemand aan het promoveren op dit onderwerp:
    http://www.niod.nl/nl/projecten/nederlandse-vrijwilligers-de-waffen-ss

    Login om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet ingelogd zijn op om een reactie te plaatsen.

Primaire Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Motivering voor afschaffen referendum rammelt aan alle kanten

Profiteren partijen van lijsttrekkersverkiezingen?

Vinden studenten wokisme een gevaar voor de democratie?

Podcast

Aflevering 133 – Wilders blaast het kabinet op, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

Geert Wilders heeft zijn steun aan het kabinet ingetrokken. En zoals het een extraparlementair … [Lees verder...]

Episode 132 – The 2025 German elections, with Tarik Abou-Chadi

We are joined by Tarik Abou-Chadi (Oxford) to discuss the dystopian reality of the 2025 German … [Lees verder...]

Aflevering 131 – Het regionale kiesstelsel van Pieter Omtzigt, met Henk van der Kolk en Simon Otjes

De Stuk Rood Vlees podcast is terug, en wel met een gortdroge aflevering over kiesstelsels! In het … [Lees verder...]

Populisme

Wie is er bang van ‘het volk’? Politiek elitisme in vier Europese landen

Het succes van populisme leidde de afgelopen jaren tot een omvangrijke literatuur rond de vraag wie … [Lees verder...]

Aflevering 127 – Waardenloze politiek (en een stukje formatie), met Tom van der Meer

Tom van der Meer (UvA) schuift aan om te vertellen over zijn nieuwste boek 'Waardenloze politiek: … [Lees verder...]

Plaatjes van de electoraatjes 2023: de PVV

Op 22 november zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. In deze serie gaan wij aan de hand van een … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2025 StukRoodVlees

Copyright © 2025 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in