• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Opiniepeilingen tussen hoop en vrees: Zijn emoties over peilingen gevaarlijk?

door Sjoerd Stolwijk 07/02/2017 0 Reacties

Foto door Risastla, CC-BY-SA 2.0

De rol van opiniepeilingen in verkiezingscampagnes wekt nogal eens emoties op. Emile Roemer beklaagde zich na de verkiezingen in 2012 over de vermeende rol die peilingen speelden in de sterke uitslag voor Samsom. De angst voor peilingen is wijdverbreid: 46 % van de landen heeft (tijdelijk) verbod op het publiceren van peilingen in verkiezingstijd (paywall). De reden die vaak gegeven wordt voor de angst voor peilingen is dat peilingen de partijvoorkeur van burgers op onheuse wijze zou beïnvloeden. Peilingen zouden een weloverwogen beslissing in de weg staan door de nadruk te leggen op winnaars en verliezers. Ze wakkeren het verlangen aan op een winnende partij te stemmen, en verspreiden angst om na de uitslag bij de “verliezers” te horen.

Dat positieve peilingen mensen enthousiast kunnen maken over een partij en dat negatieve peilingen angst opwekken wordt vaak aangenomen, maar is amper onderzocht. Daarom heb ik samen met Andreas Schuck en Claes de Vreese een uitgebreid onderzoek uitgevoerd over de rol van emoties binnen de invloed van peilingen op stemvoorkeur. In ons onderzoek (paywall) laten wij zien dat emoties inderdaad een rol spelen in stemverandering door opiniepeilingen. Positieve mediaberichtgeving over peilingen maakt mensen enthousiaster over een partij en vergroot de kans dat zij op deze partij stemmen. Negatieve berichtgeving over peilingen maakt mensen angstiger over een partij, wat de kans verkleint dat zij op deze partij stemmen.

Wij vinden echter geen duidelijke aanwijzingen dat mensen door het zien van peilingen minder gaan nadenken. Integendeel zelfs. Het grootste effect van de opgeroepen emoties op stemvoorkeur hangt samen met veranderingen in de meningen die mensen hebben over een partij. Ook is het gevonden effect van peilingen op de verkiezingsuitslag beperkt, voor de gemiddelde stemmer vergroten (of verkleinen) peilingen de kans om op een bepaalde partij te stemmen met enkele procenten.
Peilingen kunnen dus inderdaad emoties opwekken en stemkeuzes beïnvloeden, maar er is geen reden tot angst voor peilingen zelf. Volgende week donderdag 16 februari zal ik mijn proefschrift over de effecten van peilingen verdedigen in de Agnietenkapel (UvA).

Foto door Risastla, license.

Filed Under: Kiezers en publieke opinie Tagged With: peilingen

Over de auteur

Sjoerd Stolwijk
Sjoerd Stolwijk
Sjoerd Stolwijk promoveert in februari 2017 aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is momenteel werkzaam als post-doc aan de Vrije Universiteit.
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Geef een reactie Antwoord annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Aflevering 68 – Thuisonderwijs en sociale ongelijkheid, met Thijs Bol

Mediagebruik en polarisatie van de Amerikaanse kiezer

Plaatjes van de electoraatjes: de VVD

Podcast

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 5 – De Grote Uitslagenshow

In deze aflevering bespreken we de verkiezingsuitslagen. Aan tafel zitten maar liefst vijf … [Lees verder...]

Aflevering 93 – Plaatjes van de electoraatjes, met Matthijs Rooduijn

Wat is het demografisch en ideologisch profiel van kiezers op verschillende partijen? Mijn … [Lees verder...]

Populisme

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Cas Mudde: “Rutte vormt grotere bedreiging voor de liberale democratie dan uiterst rechts”

Iris Beau Segers, onderzoeker aan het Center for Research on Extremism (C-REX), interviewt Cas … [Lees verder...]

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 5 – De Grote Uitslagenshow

In deze aflevering bespreken we de verkiezingsuitslagen. Aan tafel zitten maar liefst vijf … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2021 StukRoodVlees

Copyright © 2021 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in