• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Over extreem-rechts, radicaal-rechts en echte neonazi’s

door Sarah de Lange 26/10/2015 4 Reacties

Met de termen ‘extreem-rechts’ en ‘radicaal-rechts’ wordt nogal eens slordig omgesprongen, maar vergis u niet: vanavond schuift bij Pauw een echte neonazi aan om mee te praten over het vluchtelingenvraagstuk.

De PVV – en Europese zusterpartijen als het Front National of het Vlaams Belang – zijn geen extreem-rechtse partijen. De partijen zijn uiteraard xenofoob en populistisch, maar dat maakt ze nog niet extreem-rechts. Daar is meer voor nodig, veel meer. De ironie wil dat de Volkskrant afgelopen weekend de omgekeerde fout maakte. De krant omschreef de Nederlandse Volks Unie (NVU) en Voorpost als radicaal-rechts.

 

Radicaal rechtspopulistische partijen

Partijen als de PVV, maar ook de Deense Volkspartij, het Franse Front National of de Zwitserse Volkspartij, worden door de meeste politicologen omschreven als radicaal-rechts of radicaal rechtspopulistisch. De ideologie van deze partijen wordt gekenmerkt door een combinatie van autoritarisme, nativisme en populisme (zie het overzichtswerk van de Nederlandse politicoloog Cas Mudde).

  • Autoritarisme is een ideologische stroming die veronderstelt dat de samenleving strikt geordend dient te zijn en dat inbreuken op autoriteit, bijvoorbeeld van bestuurders, leraren, ouders of de politie, streng bestraft moeten worden.
  • Nativisme is een ideologische stroming waarin nationalistische en xenofobe overtuigingen samenkomen. Nativisten geloven, net als nationalisten, dat de culturele eenheid, de natie, en de politieke eenheid, de staat, samen moeten vallen. Ze onderscheiden zich echter van een belangrijk deel van de nationalisten doordat zij streven naar een homogene natiestaat waarin vreemde elementen, zoals culturen of religies, worden uitgesloten.
  • Populisme is een ideologische stroming die een antagonistische, conflictueuze relatie veronderstelt tussen de gewone man in de straat enerzijds en de (politieke) elite anderzijds.

Radicaal rechtspopulistische partijen zijn niet antidemocratisch. Ze respecteren de basisregels van het democratische spel. Sommigen van hun ideeën staan wel op gespannen voet met liberaal-democratische principes, zoals de bescherming van minderheidsrechten en (politiek) pluralisme.

 

Extreem-rechtse partijen

De NVU van Constant Kusters is een extreem-rechtse partij. Ondanks dat de ideeën van de NVU over vluchtelingen op het eerste gezicht lijken op die van de PVV bestaat er een cruciaal verschil. Extreem-rechtse partijen preken, vergoelijken of verheerlijken geweld en zijn daarmee een regelrechte bedreiging voor de democratie. Ze willen koste wat het kost hun maatschappelijk ideaal bereiken en doen dit niet alleen langs parlementaire weg. Het Griekse Gouden Dageraad is hier een goed voorbeeld van. De partij was indirect en direct betrokken bij diverse moorden op migranten en linkse activisten en meerdere vertegenwoordigers van de partij moeten daarom voor het gerecht verschijnen. Ook de NVU verheerlijkt geweld tijdens haar demonstraties en heeft in het verleden een eigen bewakings- en ordedienst gehad, de Radical Volunteer Force.

Sommige extreem-rechtse partijen laten zich ideologisch inspireren door het nazisme. De NVU van Kusters, zie zichzelf als een volkssocialist ziet, is zo’n voorbeeld. De partij is antisemitisch en beschouwt Geert Wilders als zionist als vriend van de staat Israël. Kusters en zijn getrouwen onderhouden nauwe banden met neonazi-bewegingen in onder andere België en Duitsland. Het is daarom nogal opmerkelijk dat Kusters, wiens partij nauwelijks leden heeft en nog nooit een zetel heeft gewonnen, vanavond bij Pauw aan mag schuiven.

Filed Under: Religie, ideologie en ethiek Tagged With: extreem-rechts, nederlandse volksunie, Populisme, radicaal-rechts

Over de auteur

Sarah de Lange
Sarah L. de Lange (@SLdeLange) is universitair hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en is sinds 2011 lid van de Raad voor het openbaar bestuur (Rob). Ze doet met name onderzoek naar veranderingen in politieke partijen en partijsystemen in West-Europa.
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Bob Lagaaij says

    27/10/2015 at 06:54

    Heldere bijdrage! Ach, aanschuiven bij Pauw is – net als op vroegere kermissen – weggelegd voor iedereen die (al of niet in potentie) sensationeel afwijkt: de vrouw met de baard, de man met drie hoofden, de reus en de dwerg en alle varianten uit het gruweltheater van de politiek.
    Laatst zag ik bij Pauw – hoewel ik zelden mijn tijd verdoe met dit soort kauwgom voor de ogen – een van oorsprong Marokkkaanse restauranthouder, die via social media opriep om Israelische toeristen te molesteren. Gewoon, omdat het aandacht trekt.

    Log in om te reageren
  2. Bob Lagaaij says

    27/10/2015 at 06:54

    Heldere bijdrage! Ach, aanschuiven bij Pauw is – net als op vroegere kermissen – weggelegd voor iedereen die (al of niet in potentie) sensationeel afwijkt: de vrouw met de baard, de man met drie hoofden, de reus en de dwerg en alle varianten uit het gruweltheater van de politiek.
    Laatst zag ik bij Pauw – hoewel ik zelden mijn tijd verdoe met dit soort kauwgom voor de ogen – een van oorsprong Marokkkaanse restauranthouder, die via social media opriep om Israelische toeristen te molesteren. Gewoon, omdat het aandacht trekt.

    Log in om te reageren
  3. JvdK says

    31/10/2015 at 00:21

    Nuttige uitleg, dank hiervoor. Extreem-rechts onderscheidt zich, als ik de hier genoemde criteria aanhoud, dus voornamelijk van radicaal rechts door:

    het niet respecteren van de basisregels van de democratie;
    het preken/vergoelijken/verheerlijken van geweld.

    Maar afgaande op zijn recente uitspraak waarin hij het Nederlandse parlement een ‘nepparlement’ noemde, zou je toch vraagtekens moeten zetten bij Wilders’ respect voor de democratie. Hetzelfde geldt voor Tweets over zijn aankomende proces, waarin hij de onafhankelijkheid van de rechtspraak betwist, en schrijft: “Geloof ze niet. Hun vonnis staat al lang vast”. Hiermee laat hij zien geen hoge pet op te hebben van de rechtsstaat, een essentieel onderdeel van een democratie (zie bijvoorbeeld hier) .
    Dan het geweldsaspect: het is waar dat Wilders niet direct oproept tot geweld. Maar zijn oproepen tot verzet tegen de opvang van asielzoekers hebben uiteindelijk wel het effect dat zijn aanhangers geweld plegen. En dat weet-ie zelf ook wel. En terwijl de boel in Steenbergen helemaal uit de hand loopt, retweet hij doodleuk dit. En laten we PVV kamerlid Raymond de Roon niet vergeten, die in 2010 nog pleitte voor het gebruik van gerichte knieschoten door de politie.
    Of dit voldoende is om de PVV als extreem-rechts te kwalificeren weet ik niet (ik ben geen politicoloog), maar de partij lijkt me dichter in de buurt daarvan te zitten dan dit stuk op het eerste gezicht suggereert.

    Log in om te reageren
  4. Rexodus says

    19/12/2019 at 13:13

    ““Geloof ze niet. Hun vonnis staat al lang vast”. Hiermee laat hij zien geen hoge pet op te hebben van de rechtsstaat, ”

    Daar sla je de spijker op z’n kop. Het is ondertussen bewezen dat crimineel Ivo Opstelten hier mede verantwoordelijk is. Nou zegt een Nederlands spreekwoord, beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Maar daar lijken ze daarachter niet veel mee op te hebben! Dan vervalt mijn vertrouwen in de rechtstaat ook. Dit stinkt namelijk nogal!

    Achja, ik stem PvDD. Als ik al zou gaan stemmen. Niet dat je denkt dat ik partijdig ben in deze. Ik zou nooit op Wilders stemmen maar hier wordt ie gejaagd als een dolle hond!

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Lokale formaties tussen bestuurlijke complexiteit en politiek wantrouwen

Foto: Vysotsky (Wikimedia)

Peilingen Oekraïne-referendum lastig vergelijkbaar, maar gunstigst voor tegen-kamp

Wanneer een vaccinatieplicht gerechtvaardigd (en effectief) is

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in cialis kopen in duitsland kamagra bestellen levitra kopen lovegra kopen belgie viagra pfizer kopen