• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Pas op met wat je stemt: je bent er achteraf blijer mee

door Gijs Schumacher 10/06/2013 1 Reactie

Stel je wedt op een paard bij een paardenrace. En stel ook dat we je voor en na het plaatsen van de weddenschap vragen om de kans in te schatten dat jouw paard wint. Denk je dat je de kans voor en na het plaatsen van de weddenschap hetzelfde of anders inschat? Een klassiek experiment in de psychologie uitgevoerd door Knox en Inkster liet zien dat mensen de kans dat hun paard wint hoger inschatten nadat ze de weddenschap geplaatst hebben. Dit verschijnsel wordt post-decision dissonance genoemd. Met andere woorden: een bepaalde keuze verstevigt het geloof in die keuze. Je rationaliseert achteraf waarom een bepaalde keuze goed was. Is dit verschijnsel ook waarneembaar in politiek gedrag?

Beasley en Joslin laten zien dat bij de Amerikaanse presidentiële verkiezingen van 1972 tot en met 1996 kiezers na de verkiezingen positiever waren over hun kandidaat dan voor de verkiezingen. Dit effect is sterker voor kiezers van de winnende kandidaat. Een andere studie – uitgevoerd onder Britse kiezers – laat zien dat zelfs mensen die strategisch stemmen post-decision dissonance ervaren. Dus om een Nederlands voorbeeld te geven, stel je hebt bij de laatste verkiezing PvdA gestemd om strategische redenen, dan word je na de verkiezing positiever over de PvdA wat weer de kans vergroot dat je er op stemt bij een volgende verkiezing.

Samen met Matthijs Rooduijn en Bert Bakker werk ik aan een paper over dit onderwerp. Voor deze paper kijken we naar een steekproef van kiezers die in 2010 voor het eerst PVV stemmen. We hebben gegevens van deze mensen vanaf 2008. We kunnen dus bekijken hoe zij zich op verschillende variabelen: links-rechts positie, sympathie voor Wilders, cynisme en immigratie standpunt ontwikkelen. We laten hier beneden de gemiddelden (de diamantjes) zien voor de groep die in 2010 voor het eerst PVV stemde. De lijntjes zijn de 95% betrouwbaarheidsintervallen. Een wit diamantje betekent dat het gemiddelde significant verschilt met het jaar daarvoor, een zwart diamantje betekent dat het gemiddelde niet significant anders is. We maken ook een onderscheid tussen mensen die in 2011 en 2012 nog steeds van plan waren PVV te stemmen (loyal) en mensen die niet van plan waren PVV te stemmen (exit).

dissonance

Wat laat dit figuur zien? Deze stemmers worden voor en ook na de verkiezing van 2010 rechtser (left-right, des te hoger des te rechtser). Dit laatste geldt dan alleen voor de groep die de PVV loyaal blijft in 2011. Ook vindt deze groep Wilders veel sympathieker voor en na 2010. Op een schaal van 0 tot 10, vindt men Wilders maar zo-zo sympathiek in 2009: 5.5. Dit schiet op naar 7 in 2010 en naar 8 in 2011. Opnieuw geldt dit laatste alleen voor degene die loyaal blijven, de ‘exit’ categorie vindt Wilders in 2011 net zo sympathiek als zij hem vonden in 2009. Dan politiek cynisme, hier is maar 1 significant verschil. De mensen die in 2011 besluiten niet meer op de PVV te stemmen worden ook een stuk minder cynisch (of andersom). Wat betreft immigratie zien we een sterke verschuiving na 2010. De loyalen verschuiven – op een schaal van 0 tot 10 –  van 9 in 2010 naar 9.5 in 2011. Kortom, we zien op drie variabelen (left-right, sympathy en immigration) dat de attitudes van mensen die in 2010 voor het eerst PVV stemden verharden in 2011. Onze verklaring is dat dit post-decision dissonance is. Maar dit is work-in-progress, dus alternatieve verklaringen: wees welkom (ook ander commentaar). Mocht je meer interesse hebben: we presenteren dit paper binnenkort op deze conferentie in Amsterdam.

Filed Under: Kiezers en publieke opinie, Overig Tagged With: post-decision dissonance, psychologie, PVV, stemmen, strategisch stemmen

Over de auteur

Gijs Schumacher
Gijs Schumacher (1982) is Universitair Hoofddocent Politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek gaat over politiek gedrag van kiezers en van elites. In het specifiek richt hij zich op emoties, partij organisaties, vertegenwoordiging, populisme en persoonlijkheid. Hij is tevens (co-) directeur van het Hot Politics Lab.
Website: http://gijsschumacher.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. RJ BEUNDER says

    10/06/2013 at 14:29

    “Niet diversiteit maar verpaupering en ongelijkheid zijn de bron van sociaal isolement en wantrouwen.”
    Ik ben in de zomer ooit per ongeluk door de schilderswijk gefietst, toen ik voor m’n werk een paar maand in Den Haag zat. ik schrok me wezenloos en wist niet hoe snel ik daar weg moest.
    allochtonen, verpaupering, uitkeringstrekkers te beroerd om te werken, plunderaars van onze subsidie-voorzieningen, hoort allemaal bij elkaar.
    ik zal nooit het debat op TV vergeten, waarin een werkeloze marrokaan met havo op zak, zei dat hij het verdomde om beneden zijn niveau te gaan werken, want ik leef prima van mijn uitkering. waarop een dochter van een eigenaar van groentekassen (even oud) , vol ongeloof naar die knul keek en zei:”maar je moet toch werken voor je geld.” zij werkte keihard in de kassen van haar vader.
    dat is het grote culturele verschil en dat zal nooit verdwijnen. ik moet er niet aan denken om in een wijk tussen allochtone te wonen. Na 30 jaar arnhem, was ik het zat en woon nu met veel plezier en rust in een klein dorp in friesland.
    zoals ooit een filosoof zei: “er zullen altijd mensen aan de onderkant van de sociale ladder hangen. als ze daar vanaf willen zullen ze moeten werken. al die uitkeringen aan deze groepen is weggegooid geld”!!! en zo is het.

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Hebben referenda in Nederland vooral onvrede gemobiliseerd?

Was het Songfestival vooral een keuze tussen Oekraïne of Rusland?

Wat elke peilinggebruiker moet weten over onzekerheidsmarges

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in cialis kopen in duitsland kamagra bestellen levitra kopen lovegra kopen belgie viagra pfizer kopen