Zijn politici het eens met hun partij? Indien niet, zijn ze dan rechtser of linkser dan hun partij?
Met mijn collega Christian Elmelund-Præstekær heb ik onderzocht waarom kandidaten voor landelijke verkiezingen het eens of oneens zijn met de partij waarvoor ze kandidaat zijn. We maken hierbij gebruik van de Comparative Candidate Survey waarvoor circa 15.000 kandidaten uit 17 landen zijn geïnterviewd. Uit deze analyse komt een duidelijk beeld naar voren: kandidaten wijken meer af van hun partij als ze relatief nieuw zijn in de partij, wanneer de partij het slecht doet in de verkiezingen en wanneer het kiessysteem voor zogeheten personal vote-seeking incentives zorgt. Waar we nog niet uit zijn is de verklaring van de richting waarmee kandidaten afwijken: gemiddeld blijken (afwijkende) kandidaten namelijk linkser te zijn dan hun partij ongeacht de positie van de partij. In de grafiek hieronder hebben we partijen ingedeeld in een categorie (radicaal links, links, centrum, rechts en radicaal rechts). Voor elke categorie is de groep die zichzelf ter linkerzijde van de partij plaatst groter dan de groep die zichzelf ter rechterzijde van de partij plaatst. Voor linkse partijen plaatst zelfs 49% zich ter linkerzijde van de partij. Voor rechtse partijen plaatst 33% zich ter linkerzijde van de partij tegenover 27% ter rechterzijde. Kandidaten van radicaal-rechtse partijen zijn het meest trouw, 49% plaatst zich op dezelfde positie als de partij.
Hoe verklaar je dit? Een van onze verwachtingen was dat kandidaten misschien radicaler zijn dan hun partij, maar dan zouden we voor de rechtse partijen moeten vinden dat kandidaten rechtser dan de partij zijn. Nu lijken rechtse kandidaten pragmatischer (want meer naar het centrum toe) en linkse kandidate idealistischer (want radicaler). Ook is het interessant om te vermelden dat als partijen recent verkiezingen hebben verloren, de kandidaten zich gemiddeld nog linkser opstellen. Suggesties voor alternatieve verklaringen zijn welkom en mits de data het toelaat zullen we die ook testen en hier rapporteren.
Ik kan even niet goed plaatsen op welk spectrum links/rechts wordt geprojecteerd. Maar als rechts te maken heeft met argumentatie “als iedereen dat doet, dan wordt het een zooitje” vs links “Maar dit is een uitzondering” dan kan ik me voorstellen dat partij(communicatie) zich meer op de grote abstracte lijn ligt, terwijl mensen meer de menselijke individuele maat nemen.
Ongeveer zoals een werknemer nooit iemand op straat zou beroven, maar dat onterechte heffingen “nu eenmaal regels zijn.”
Ik heb geen idee of je zo’n gedrag in de meetgegevens vindt, maar ik denk wel dat het “austisme” van groepen mensen een gegeven is?