Veel burgers zijn bang, boos en bedroefd. Bang voor tsunami’s van vluchtelingen, boos over de macht van Europese bureaucraten, en bedroefd over de kwaliteit van onze politici. Of bang voor de opwarming van de aarde, boos over inmenging in buitenlandse conflicten, en bedroefd over de manier waarop met immigranten wordt omgegaan.
Emoties lijken volgens deze lezing een belangrijke rol te spelen in de politiek. Maar hoe werkt dit precies? Regeert de onderbuik? Of zijn emoties uiteindelijk minder belangrijk in ons denken over politiek? Dat gaan we volgende maand onderzoeken tijdens Lowlands Science – een onderdeel van het muziekfestival Lowlands. Wij zijn één van de tien teams die daaraan meedoen. Op Stuk Rood Vlees zullen we jullie tijdens Lowlands op de hoogte houden van ons onderzoek, en na afloop verslag doen van onze bevindingen. Vandaag een korte introductie van ons idee.
De achtergrond
We gaan op Lowlands onderzoeken of mensen fysiologische opwinding ervaren in reactie op politieke boodschappen. Fysiologische opwinding is een reactie van het menselijk lichaam die wordt aangestuurd door het autonome zenuwstelsel. Je hebt het vaak niet door, maar als je negatieve emoties zoals angst en boosheid ervaart, dan trekken verschillende spieren in je gezicht zich samen en krijg je zweterige handen. Door deze reacties vast te leggen meten we emoties direct en kunnen we vervolgens vastleggen hoe deze emoties ons politieke denken en uiteindelijk ook ons politieke gedrag bepalen. Emotie wordt regelmatig gekoppeld aan politiek gedrag, maar bestaand onderzoek maakt gebruik van zelfrapportage van emotie. Met andere woorden, emotie wordt gemeten door mensen bijvoorbeeld te vragen of ze boos of verdrietig zijn. Onze wetenschappelijke onderbuik zegt dat dit niet een heel valide manier is om emotie te meten. Je vraagt mensen immers om hun emoties te rationaliseren.
Ons onderzoek bouwt voort op de theorie van motivated reasoning die suggereert dat emoties de rationele overwegingen van burgers bepalen. Hersenen reageren emotioneel na 50 a 100 milliseconden, en pas na 500 milliseconden gaan onze evaluatieve vermogens aan de gang. Onze initiële emotionele reacties schakelen we niet zomaar uit. Integendeel. Onderzoek heeft laten zien dat onze emotionele reacties mede onze rationele conclusies bepalen. Het gevolg van dit proces van “hot cognition” is dat mensen sterk geneigd zijn om (1) onkritisch argumenten te accepteren die aansluiten bij bestaande opvattingen (bevestigingsbias) en (2) tegenargumenten te bedenken als men informatie ontvangt die tegengesteld is aan bestaande opvattingen (ontkenningsbias). Een debat tussen politici versterkt dus eerder bestaande meningen dan dat het mensen met verschillende politieke opvattingen dichter bij elkaar brengt. Met andere woorden: er vindt attitudepolarisatie plaats.
Een voorbeeld
Neem een denkbeeldige Lowlands-bezoekster die voorstander is van het opnemen van meer Syrische vluchtelingen door Nederland. Wat gebeurt er met haar wanneer ze hoort dat Nederland meer vluchtelingen gaat opnemen? Als de bevestigingsbias inderdaad uit de onderbuik komt, zou ze positieve emoties moeten ervaren op het moment dat wij haar informatie geven die in lijn is met haar opvattingen. Maar wat gebeurt er wanneer ze geconfronteerd wordt met de mening dat veel vluchtelingen uit Syrië terroristen zijn, en de grenzen daarom dicht moeten? Als de ontkenningsbias uit de onderbuik komt, ervaart ze negatieve emoties op het moment dat ze informatie krijgt die tegen haar opvattingen in gaat. In beide gevallen leidt dit tot attitudepolarisatie.
Wat is de staat van het onderzoek?
Op dit moment bereiden wij onze studie voor en zijn we in het laboratorium alles aan het uittesten. Hoe ziet dat er ongeveer uit? Nou, veel gepiel met knopjes en draadjes. Hieronder ziet u Bert aangesloten op apparatuur die gaat meten hoe en wanneer zijn gezichtsspieren samentrekken. (Aan zijn lach te zien denkt hij hier aan informatie waar hij het mee eens is!).
Waarom is het belangrijk dit te onderzoeken?
Aan de ene kant wordt met grote regelmaat over de “bange”, “boze” en “bedroefde” burger geschreven. Maar aan de andere kant zien veel mensen politiek ook als een behoorlijk saai en rationeel proces. Wij willen weten welke rol emoties nu precies spelen als mensen hun politieke meningen vormen. Is het echt zo dat mensen fysieke emoties ervaren als ze geconfronteerd worden met politieke boodschappen? Een beter begrip van de rol die emoties spelen zou weleens een eerste stap kunnen zijn in het overbruggen van de meningsverschillen tussen andersdenkenden.
Geef een reactie