• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Politieke onvrede, populisme en het causaliteitsalarm

door Matthijs Rooduijn 22/05/2013 5 Reacties

Waarom stemmen mensen op populistische partijen? Een veelgehoorde theorie heeft te maken met politieke onvrede. Volgens deze benadering stemmen mensen op populistische partijen omdat ze ontevreden zijn met de gang van zaken in de politiek. Populistische partijen delen deze politieke onvrede en beloven bovendien de politieke arena eens flink op te schudden. Veel politicologisch onderzoek toont aan dat er inderdaad een samenhang bestaat tussen politieke onvrede en het stemmen op populisten. Deze samenhang wordt door velen gezien als een bevestiging van bovenstaande theorie.

Bij alle sociale wetenschappers moeten nu alarmbellen gaan rinkelen. Een samenhang betekent namelijk niet dat er ook een causaal effect is (zie dit filmpje). De samenhang tussen politieke onvrede en het stemmen op populisten zou net zo goed kunnen betekenen dat mensen ontevreden worden doordat ze op een populist hebben gestemd. Dit lijkt op het eerste gezicht weinig plausibel, maar de praktijk laat zien dat dit verhaal best eens waar zou kunnen zijn.

Een voorbeeld. Van Pim Fortuyn wordt vaak gezegd dat hij een sluimerende politieke onvrede op de agenda heeft weten te zetten en zo in staat is geweest de boel flink op te schudden. De vraag is echter of dit klopt. Vlak voor de opkomst van Fortuyn, tijdens Paars II, waren burgers gemiddeld namelijk nog zeer tevreden met de politiek. Pas na de opkomst van Fortuyn is hun politieke tevredenheid flink gedaald. Dit lijkt er op te wijzen dat de mensen die op Fortuyn stemden dat niet deden vanwege hun onvrede met de politiek. Zij stemden vooral op hem vanwege zijn ideeën over migratie en integratie. Pas later zijn zij zijn ideeën over politiek ook gaan overnemen.

De relatie tussen politieke onvrede en het stemmen op populisten is dus veel ingewikkelder dan die op het eerste gezicht lijkt. Er is op dit vlak nog veel politicologisch speurwerk te verrichten.

Filed Under: Civil society, Politicologie en Methodologie, Religie, ideologie en ethiek Tagged With: Causaliteit, Pim Fortuyn, Politieke tevredenheid, Populisme

Over de auteur

Matthijs Rooduijn
Matthijs Rooduijn is universitair docent bij de afdeling Politicologie van de Universiteit van Amsterdam.
Website: http://matthijsrooduijn.nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. daniel says

    22/05/2013 at 17:11

    Hadden van der Brug en Aarts niet precies deze discussie in Acta Politica? Misschien aardig om te vermelden.

    Log in om te reageren
  2. Armen Hakhverdian says

    22/05/2013 at 22:14

    Daniel, Wouter heeft hier inderdaad een artikel in Acta over geschreven, zie http://www.ingentaconnect.com/content/pal/ap/2003/00000038/00000001/art00006.

    Log in om te reageren
  3. daniel says

    24/05/2013 at 15:06

    … en vd Zwan (niet Aarts, sorry) had daar weer kritiek op (in de lijn van wat je hierboven zegt dacht ik) en op die kritiek is weer een reply van vd Brug.

    http://www.ingentaconnect.com/content/pal/ap/2004/00000039/00000001

    En Beacute & Aarts (2006) hebben met longitudinaal onderzoek gekeken en vonden geen aanwijzingen voor het idee dat de LPF juist discontent veroorzaakt.

    http://www.palgrave-journals.com/ap/journal/v41/n1/full/5500135a.html

    Kortom, er is al meer “speurwerk” naar gedaan…

    Log in om te reageren
    • daniel says

      24/05/2013 at 15:11

      OK copy-paste fail: Bélanger moest het zijn

      Log in om te reageren
  4. Matthijs Rooduijn says

    24/05/2013 at 17:27

    En er is nog wel meer onderzoek naar gedaan, maar veel van de bevindingen spreken elkaar tegen. Dus hoewel er inderdaad al behoorlijk wat speurwerk is gedaan is er nog veel meer speurwerk nodig!

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Waarom kiest de regering net deze voorstellen van de Staatscommissie Remkes?

Stuk Rood Vlees Podcast, episode 15: All things Brexit with Rob Ford

Identiteit is obstakel én middel voor politieke participatie van migranten

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in