Profielen van de Nederlandse mediagebruiker

Alweer enige weken geleden verscheen de publicatie Gescheiden Werelden. Een Verkenning van Sociaal-Culturele Tegenstellingen in Nederland  van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). In het hoofdstuk Gescheiden media? Sociaal-Culturele verschillen in mediaconsumptie kijken Linda Bos, Sanne Kruikemeier en Claes de Vreese naar het mediagebruik onder de Nederlandse bevolking.

Typologie

Een representatieve steekproef van de Nederlanders is gevraagd om aan te geven hoe vaak per week ze gebruik maken van een hele reeks online en offline (nieuws)media. De uitkomsten zijn op zich niet erg verrassend: het NOS journaal is bijvoorbeeld met afstand het best bekeken programma en het gebruik van verschillende media kan goed verklaard worden aan de hand van opleiding en politieke voorkeur, waarbij linkse, hoger opgeleide kiezers bijvoorbeeld een voorkeur voor de Volkskrant hebben.

Interessanter is de typologie van mediagebruikers die Bos c.s. introduceren. Met behulp van een latente profielenanalyse onderscheiden ze vier groepen, die zij vervolgens een label geven: de minimalisten, de publiek nieuwsliefhebbers, de populair nieuwsliefhebbers en de omnivoren. De onderstaande tabel geeft een overzicht van het mediagebruik binnen die verschillende profielen. Opvallend is hierbij dat bijna twee derde van de ondervraagden in de categorie minimalisten valt: (politiek) nieuws is onder een grote groep van de bevolking niet erg populair.

Verklaren

Tot welk profiel iemand wordt gerekend kan dan weer verklaard worden aan de hand van achtergrondkenmerken en politieke voorkeuren. Op die manier ontstaat een gedetailleerd beeld van welk type burger valt binnen welk profiel en blijkt bijvoorbeeld dat publiek nieuwsliefhebbers eerder hoger opgeleid en ouder zijn, terwijl populair nieuwsliefhebbers eerder vrouw en lager opgeleid zijn. Onder omnivoren worden meer PvdA en GroenLinks stemmers gevonden.

NOS journaal

Alle vier de groepen scoren het hoogst op hun gebruik van het NOS journaal. Of dit de oproep voor een sterke publieke omroep tegen polarisatie en fragmentatie (zoals in de Verenigde Staten), zoals de onderzoekers die doen aan het einde van het hoofdstuk, volledig rechtvaardigt kan een onderwerp van discussie zijn, Wel is duidelijk dat het journaal nog steeds een prominente rol speelt in het  leven van veel Nederlanders.