Publieke opinie in Chavez’ Venezuela

Vandaag vinden in Venezuela presidentsverkiezingen plaats. De strijd om de opvolging van de vorige maand overleden Hugo Chavez gaat tussen diens benoemde opvolger Nicolas Maduro en oppositieleider Henrique Capriles. Chavez laat een gemengde en zeer omstreden erfenis achter op economisch en politiek vlak, maar daar is na zijn overlijden genoeg aandacht aan besteed. Ik wilde hier even kort wat interessante publieke opinie data over Venezuela delen, verzameld door het Latin American Public Opinion Project (LAPOP).

Vertrouwen in het verkiezingsproces is in Venezuela relatief hoog. Bovendien denkt slechts 16% dat het stemgeheim niet zeker is, terwijl maar 13% meent dat de verkiezingsuitslag de daadwerkelijke stemverhoudingen in het land niet adequaat weergeeft. Het zou mij overigens niet verbazen als het verschil in vertrouwen tussen Chavez-aanhangers en aanhangers van de oppositie zeer diep blijkt te zijn (over dit fenomeen van Losers’ Consent schreef Tom van der Meer vorige week al het één en ander).

Steun voor democratie als staatvorm is in Venezuela zeer hoog. Van de 26 landen die zijn opgenomen in de LAPOP survey van 2012 behoort Venezuela ook wat dit item betreft tot de absolute top. Opvallend is ook dat opleiding en leeftijd als de voornaamste verklaringen voor steun voor democratie worden aangedragen, terwijl bijvoorbeeld variabelen als inkomen en stad/platteland nauwelijks een rol schijnen te spelen.

Toch geven grote delen van de Venezolaanse bevolking aan zich zorgen te maken over onlusten naar aanleiding van verkiezingsuitslagen. LAPOP vroeg de respondenten in het voorjaar van 2012 naar hun mening over de presidentsverkiezingen van oktober dat jaar. Bijna de helft (45%) van de respondenten meende dat Chavez een nederlaag niet zou accepteren (wat voor repercussies zij precies verwachtten is verder niet gevraagd). 80% voorziet protesten in het geval dat de oppositie de verkiezingen zou winnen. Het LAPOP rapport laat vervolgens ook zien hoe groot de polarisatie in Venezuela is. Mensen met hoge waardering voor Chavez denken dat de oppositie een nederlaag niet zou accepteren, terwijl mensen met een lage waardering van Chavez juist onrust verwachten van Chavistas.

Het omgaan met electorale winst en verlies is één van de meest fundamentele aspecten van democratisch burgerschap. Ondanks de hoge score van Venezuela op meer abstracte variabelen als politiek vertrouwen en steun voor democratie, blijkt er toch onderhuids veel scepsis te bestaan over een vreedzaam verloop van een eventuele electorale transitie.