Dat techreuzen als Google, Facebook en Twitter invloed uitoefenen op het functioneren van de democratie is inmiddels alom bekend. Ook bij politici. Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft onlangs laten weten een onafhankelijke commissie in te willen stellen die desinformatie op het internet in de gaten moet gaan houden.
Maar in hoeverre profiteren politici zélf op een oneigenlijke manier van sociale media?
Het is voor politici aantrekkelijk om een grote schare aan volgers te hebben op sociale media. Dat leidt er namelijk toe dat ze populair lijken. En dat kan vervolgens de aandacht die ze genereren weer een boost geven. Een groot probleem wordt hierbij gevormd door nepaccounts. Grote aantallen nepvolgers laten de populariteit van politici namelijk groter lijken dan die in werkelijkheid is. En dat is onwenselijk omdat dit tot meer media-aandacht en dus een disproportionele invloed op het publieke debat kan leiden.
In een recent artikel hebben de politicologen Bruno Castanho Silva en Sven-Oliver Proksch uitgezocht of sommige partijfamilies meer profiteren van nepaccounts dan andere partijfamilies. Om al even op de zaken vooruit te lopen: het antwoord is ja.
In juli 2018 verwijderde Twitter in één keer tientallen miljoenen nepaccounts. Castanho Silva en Proksch hebben bekeken hoe deze schoonmaakactie van Twitter van invloed is geweest op het aantal volgers van nationale volksvertegenwoordigers uit alle 28 EU-lidstaten. Dit hebben ze gedaan door van de volksvertegenwoordigers die destijds regelmatig gebruik maakten van Twitter het aantal volgers vlak voor de grote schoonmaak te vergelijken met het aantal volgers vlak daarna.
Wat blijkt: van de politici met de meeste volgers zijn vooral radicaal-rechtse politici relatief veel volgers verloren. Zie de figuur hieronder. De radicaal-rechtse politici met meer dan 50K volgers die zijn meegenomen in het onderzoek zijn gemiddeld ongeveer 5% van hun volgers verloren. Een Nederlands voorbeeld: Geert Wilders verloor een dikke 15% van zijn volgers (150.000 van de 950.000).
Figuur: Aantal volgers per partijfamilie van politici met meer dan 50K volgers (N = 232)
Hoewel we al wisten dat Wilders flink wat volgers is kwijtgeraakt door de schoonmaakactie van Twitter, laat dit onderzoek mooi zien dat hij geen uitzondering is. Dit is de eerste systematische analyse die aantoont dat radicaal-rechtse partijen meer dan andere partijfamilies profiteren van nepaccounts.
Het is belangrijk te benadrukken dat dit onderzoek niet ingaat op de vraag of radicaal-rechtse politici ook zélf echt actief op zoek zijn gegaan naar nepvolgers. Maar het feit dat zij er wel het meest van profiteren is al een zeer belangrijke bevinding.
De onderzoekers benadrukken dat zolang de populariteit op sociale media als indicatie wordt gezien van daadwerkelijke populariteit, radicaal-rechtse politici meer aandacht krijgen dan ze verdienen. En aangezien media-aandacht vaak goed nieuws is voor deze politici, is het niet ondenkbaar dat een grote schare aan nepvolgers uiteindelijk ook tot meer steun onder échte kiezers zal leiden.
Afbeelding: Jason Howie (via Flickr). Dank aan Bruno Castanho Silva voor het op maat maken van de figuur. Zie ook hier.
Dank voor het artikel en de inspiratie, Matthijs.
Hierbij een aantal vragen voor begrip van uw artikel:
1. Kunt u een definitie geven van radicaal rechts?
2. Kunt u definities geven van rechts, alternatief rechts (alt-right) en extreem rechts?
3. Wat is de reden dat u het begrip ‘radicaal rechts’ gebruikt ipv ‘soevereiniteit’ in uw titel?
4. Waarom gaat u plots over tot een aanname in uw laatste zin t.o.v. de overige feiten?
5. Beschikt u ook over een onderzoek m.b.t. invloed van reguliere media op kiezersgedrag?
6. Indien ja op vraag 5, bent u bereid om hieraan een artikel te wijden?
7. Zou u bezwaar hebben tegen een extreem medicijn tegen bijvoorbeeld kanker?
Dank bij voorbaat.
extreem medicijn = radicaal medicijn
7. Zou u bezwaar hebben tegen een radicaal medicijn tegen bijvoorbeeld kanker?
Beste Matthijs,
Ik constateer dat u mijn vragen (nog) niet beantwoordt en dus geen verdere toelichting geeft. Jammer, maar niet onoverkomelijk.
Welnu, graag wil ik u erop wijzen dat uw artikel verwarrend is, wegens een combinatie van feiten (artikel m.u.v. de laatste zin) en emotie (de laatste zin). Kortom, een combinatie van twee rollen; professional en activist.
Dit is on-academisch, terwijl u de schijn wekt van een academische benadering gezien de vermelding van uw competentie.
Om verwarring in de toekomst te voorkomen doe ik u de suggestie aan de hand om voortaan een keuze te maken uit twee scenario’s: of uw laat vermelding van uw competentie achterwege, of u voegt uw activistische rol eraan toe.
Duidelijke vermelding van uw positie(s) vrijwaart u van een eventuele beschuldiging van geraffineerde manipulatie (en u eventueel slachtoffer wordt van censuur mbt nepaccount). En dat is nu juist het onderwerp van dit artikel.
Beste redactie,
Reeds eerder heb ik gewezen op de vuile bedoelingen van Voight-Kampff met zijn valstrik vragen om auteurs en commentatoren later de pan mee uit te vegen. Zelfs als deze niet worden beantwoord
Als u anonieme reaguurders de ruimte geeft hun gal over u en ons te spugen, krijgt dit medium een hoog social media gehalte met een vuig discussie niveau. Ik doen dan niet meer mee.
Soms moet een mens een grens trekken in deze gevaarlijke tijden..