In Rotterdam worden bijstandsgerechtigden gestimuleerd te gaan sporten. Als zij zich eenmaal hebben aangemeld voor het programma en het toch laten afweten, kunnen zij gekort worden op hun uitkering. Volgens RTV Rijnmond is er dus sprake van een verplichting. De SP is fel tegen, VVD is enthousiast. Staatssecretaris Klijnsma houdt het niet tegen. Volgens de gemeente Rotterdam zou het sporten zou een opstapje zijn naar een baan, omdat het sporten “kan leiden tot meer zelfvertrouwen en sociale contacten”.
Maar is daar überhaupt wel bewijs voor?
Verenigingen als sociaal kapitaal
In de (politieke) sociologie werd ontspanningsverenigingen lange tijd een belangrijke rol toegeschreven. Het verenigingsleven zou belangrijk ‘sociaal kapitaal’ zijn voor zowel de actieve leden als de samenleving als geheel, zo theoretiseerde Robert Putnam in de jaren negentig in de traditie van oa. Alexis de Tocqueville. In verenigingen zouden leden toleranter worden, betrokken raken bij de wijdere wereld, sociale vaardigheden opdoen en een netwerk opbouwen. En dit zou weer leiden tot een gezondere, rijkere, stabielere, democratischer samenleving.
Recent onderzoek laat zien dat de meeste hooggespannen verwachtingen van verenigingen als school van de democratie fors overtrokken zijn. Maar dat betekent niet dat alles onzin is.
Weer een causaliteitsprobleem
Sporters en andere verenigingsleden zijn gemiddeld genomen gezonder, rijker en socialer dan niet-leden. Maar komt dat door het actief zijn? Gezonde, rijke en sociale mensen zullen immers eerder lid worden van een vereniging. Sporters hebben vaker een baan, maar komt dat door het sporten?
Stijn Ruiter, senior-onderzoeker bij het NSCR, heeft dit causaliteitsprobleem in zijn (toch al erg interessante) dissertatie uit 2008 (pagina 101 en verder) op ingenieuze wijze opgelost. Hij keek naar de timing van veranderingen in lidmaatschappen en veranderingen van baan in de hele levensloop van ruim 1500 Nederlanders, en hield daarbij rekening met de eigenschappen van die Nederlanders voordat ze veranderden.
(Sport)verenigingen inderdaad goed voor je carrière
Zijn conclusie? Actief zijn in het verenigingsleven is inderdaad goed voor je carrière. Het leidt tot een beter betaalde baan en tot een baan met meer status. Er is geen bewijs dat dit in sportverenigingen anders zou werken. Dit spreekt voor het Rotterdamse beleid.
Maar het Rotterdamse project ook?
Maar Ruiter laat ook zien dat dit effect vooral werkt als je mede-activisten zelf een hoge status hebben. Daar lijkt in het Rotterdamse project geen sprake van te zijn. Het is maar de vraag of dat dezelfde netwerkeffecten oplevert.
Bovendien is er een fundamenteel verschil tussen het verenigingsleven en het Rotterdamse project: de vrijwilligheid waarmee mensen deelnemen. Jaren geleden lieten de Amerikaanse onderzoekers Mondak en Mutz zien dat mensen veel meer vaardigheden aanleerden van activiteiten waar vrijwillig aan werd deelgenomen (binnen verenigingen) dan activiteiten die afgedwongen werden (op het werk).
Het is te hopen dat Rotterdam dit experiment zo heeft opgezet dat een zinnige evaluatie mogelijk is. Dat is niet alleen nodig uit politiek oogpunt (toekomstig beleid), maar zou ook bijdragen aan wetenschappelijk inzicht.
Behalve de evaluatie of het effectief en efficiënt is, vind ik dat ook de vraag mag beantwword worden hoe zeer je mensen van overheidswege mag betuttelen omdat ze op een uitkering aangewezen zijn.
Dat is een terechte vraag. Omdat dat meer een morele kwestie is dan een empirische, probeer ik daar in mijn stuk afstand van te houden.
Het lijkt me dat overigens enige vorm van betutteling altijd plaatsvindt – van registratie en taalvaardigheid tot verplicht actief zoeken naar een baan. De vraag is hoe ver je mag ingrijpen in het persoonlijk leven.
Je kunt de directieve en invasieve aanpak uiteraard ook wetenschappelijk benaderen door de effecten ervan te vergelijken met de effecten van een alternatieve aanpak.
Dit is m.a.w. allerminst een eenduidig normatief issue.
Helemaal mee eens. Zie de laatste alinea.
Ik hoop dan ook dat de beleidsmakers in Rotterdam daarop hebben ingezet. Eerdere soortgelijke projecten (oa in Amsterdam) deden dat echter niet.
Wat wel zo is, is dat veel niet werkenden een slechtere gezondheid hebben en een lager werkvermogen. (Rapport TNO: ’trendrapport bewegen en gezondheid’ uit 2010) Een betere levensstijl, oa meer bewegen leidt tot een beter werkvermogen en kortere afstand tot de arbeidsmarkt.
Gemiddeld genomen klopt dat. Maar de beleidsimplicatie ervan is onduidelijk. Ongezondere (maar ook: gehandicapte) mensen zijn immers eerder werkloos. Dat verplicht sporten (of, bijvoorbeeld, betere opleiding) die problemen oplost en de weg vrijmaakt voor een baan is twijfelachtig.
Maar belangrijker nog: Rotterdam noemt dit zelf niet als reden voor het beleid.
Er zijn momenteel veel mensen die in de bijstand zitten door de crisis, zoals men het noemt, waar zijzelf dus geen schuld aan hebben gehad. Toch worden deze mensen verplicht een taak te verrichtten omdat ze bijstand krijgen. het klinkt haast als een strafmaatregel.
Moeten de veroorzakers van deze crisis dan juist niet een bijdrage leveren aan de heropbouw van de economie.
Ik bedoel niet alleen de bank directeuren, maar ook de mensen daaronder, die geweten hebben waar ze mee bezig zijn, en zich over de rug van mensen met weinig kennis van zaken, de zakken hebben gevuld. Bijvoorbeeld de mensen die ouderen hebben over gehaald om in aandelen te investeren. Deze mensen konden onmogelijk de risico’s van deze investering inschatten.
Ik hoor nergens dat deze mensen extra moeten bijdragen aan de schade die mede door hun is aangericht.
Origineel artikel:
“Rotterdam geeft honderd bijstandscliënten de mogelijkheid om onder intensieve begeleiding te gaan sporten. ”
In dit artikel:
“In Rotterdam worden bijstandsgerechtigden gestimuleerd te gaan sporten.”
Titel van dit artikel:
“Rotterdamse werklozen verplicht tot korfballen.”
Ik denk dat dit artikel beter helemaal niet geschreven en geplaatst moest worden. Het is generaliserend, polariserend, niet correct, en de onderbouwing deugt al helemaal niet.
Stemmingmakerij, en “klok en klepel”….
Richard
De opmerkingen over de verplichting komen uit het oorspronkelijke voorstel (na aanmelding verplicht op eventuele straffe van korting), uit de berichtgeving zelf (RTV Rijnmond en Binnenlands Bestuur benoemen het zelf expliciet) en van de oppositie (SP). Dit staat allemaal beschreven in de eerste alinea van dit artikel.
De titel is kort door de bocht, maar gaat het te ver? Ik zou zeggen van niet. Het beschrijft immers letterlijk de wijze waarop talloze media over dit thema hebben gerapporteerd (van BB en RTV Rijnmond tot GeenStijl). Bovendien: Hoewel inschrijving vrijwillig zou zijn, is verdere deelname daarna inderdaad verplicht.
Is het artikel verder stemmingmakerij? Het beschrijft de waarschijnlijkheid dat de methode bijdraagt aan het te bereiken doel. Het stuk geeft (onverwachte) steun, maar plaatst ook vraagtekens. Dat is meer dan wat in de andere stukken aan bod komt, met name sinds dit onderwerp twee weken geleden politiek actueel werd door de Kamervragen.
Beste Tom en anderen, dat onderzoek naar of het werkt is zinloos. Er zijn simpelweg te weinig banen. dan kun je 24/7 gaan werken aan hun mensen hun sociale kwaliteiten en conditie en aan hun cv maar het helpt op macroniveau niets aan de werkloosheid. Alleen op individueel niveau help je de ene mens voordringen in de file op de arbeidsmarkt. Goh, wat ontzettend nuttig. Al dat geld voor dit soort zgn ‘reintegratie’ beloopt in de miljarden. Zouden banen mee gecreeerd worden. Toch blijft men maar bezig met dit soort geschuif in de marge. Why?
Beste Tom en anderen, dat onderzoek naar of het werkt is zinloos. Er zijn simpelweg te weinig banen. dan kun je 24/7 gaan werken aan hun mensen hun sociale kwaliteiten en conditie en aan hun cv maar het helpt op macroniveau niets aan de werkloosheid. Alleen op individueel niveau help je de ene mens voordringen in de file op de arbeidsmarkt. Goh, wat ontzettend nuttig. Al dat geld voor dit soort zgn ‘reintegratie’ beloopt in de miljarden. Zouden banen mee gecreeerd worden. Toch blijft men maar bezig met dit soort geschuif in de marge. Why?