• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Stealth Democracy

door Tom van der Meer 29/03/2013 0 Reacties

Deze maand werd in Oostenrijk de Anschluss herdacht, de annexatie door nazi-Duitsland 75 jaar geleden. Voor krant Der Standard was het reden de nazisympathieën van de huidige Oostenrijkse bevolking te peilen. De conclusies werden door Nederlandse media overgenomen, soms met priemende vinger naar de Oostenrijkers. Maar liefst 42% van de kiezers zou hebben gezegd dat niet àlles slecht was onder Hitler. Alsof dat nog niet genoeg was, wilden ook nog eens heel veel Oostenrijkers een sterke man aan de macht hebben, vooral ouderen.

Voordat we wijzen naar de Oostenrijkers, is het aardig ze eens met onszelf te vergelijken. Uit de European Values Survey van 2008/2009 (ten tijde van wat toen vooral nog een bankencrisis was) blijkt dat Nederlanders een aanzienlijk sterkere voorkeur hebben voor een sterk leider aan het roer dan Oostenrijkers (40% vs. 23%), hoewel we een nagenoeg even sterke voorkeur hebben voor democratie (91% vs. 92%).

Belangrijker nog: er is niets anti-democratisch aan een voorkeur voor een sterk leider. John Hibbing en Elizabeth Theiss-Morse zetten in Stealth Democracy uiteen dat veel kiezers enerzijds een sterke leider willen en anderzijds meer democratie. Dat is niet met elkaar in tegenspraak. In het democratiebeeld van Stealth Democracy willen de meeste burgers zich het liefste niet bemoeien met de politiek. Ze willen gewoon een sterk leider die doet wat ‘het’ volk wil. Tegelijkertijd willen ze veel democratische middelen – verkiezingen, referenda – om als het eens nodig is alsnog in te grijpen en leiders weg te sturen of te corrigeren. De democratische invloed van burgers is daarmee de meeste tijd onzichtbaar, maar kan snel en gericht worden ingezet: Stealth Democracy.

Het is een democratiebeeld dat het volk tegenover een politieke kaste zet. Het rust op het naïeve idee dat het volk het onderling eigenlijk wel over eens is wat de politiek zou moeten doen (false consensus), maar dat politici verdeeld zijn en juiste oplossingen in de weg staan.  Zowel de sterke leider als de democratische middelen zijn dan vooral gezamelijk een oplossing om die politieke kaste op te breken.

Vandaar dat de voorkeur voor sterk leider en meer burgerinvloed (Stealth Democracy) het sterkst is onder groepen die de politici wantrouwen, ook in Nederland. Maar dat maakt het op nog geen enkele manier anti-democratisch.

Filed Under: Civil society, Kiezers en publieke opinie Tagged With: democratie, Publieke opinie, referendum, Stealth democracy, sterk leider

Over de auteur

Tom van der Meer
Tom van der Meer (1980) is Hoogleraar Politicologie, in het bijzonder Legitimiteit, Ongelijkheid en Burgerschap, aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder werkte hij bij het Sociaal en Cultureel Planbureau en aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is sinds 2015 co-Directeur van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) en Lokaal Kiezersonderzoek (LKO). Hij doet voornamelijk onderzoek naar Politiek vertrouwen, Kiesgedrag (electorale volatiliteit), Politieke socialisatie, en Sociaal kapitaal (burgerparticipatie, etnische diversiteit).
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Vaccinatiebereidheid en vertrouwen in instituties onder Nederlanders met en zonder migratieachtergrond

Is economische tegenslag goed of slecht nieuws voor radicaal-rechtse partijen?

Identiteitspolitiek: wat politiek is voor de een, is persoonlijk voor de ander

Podcast

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Aflevering 103 – Het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV, met Tom Louwerse en Tom van der Meer

Het regeerakkoord van het kabinet Rutte-IV opent met een aantal pagina’s over het functioneren van … [Lees verder...]

Episode 102 – German Election Recap, with Tarik Abou-Chadi

Let’s talk German elections! The SPD narrowly beat the CDU/CSU in their first Merkel-less election … [Lees verder...]

Populisme

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Cas Mudde: “Rutte vormt grotere bedreiging voor de liberale democratie dan uiterst rechts”

Iris Beau Segers, onderzoeker aan het Center for Research on Extremism (C-REX), interviewt Cas … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2022 StukRoodVlees

Copyright © 2022 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in