Hoe verandert publieke opinie door de tijd? Op papier lijkt dit een eenvoudige vraag, maar de praktijk is weerbarstig. Uiteraard is publieke opinie eenvoudig te meten wanneer geregeld enquêtes worden gehouden met steeds dezelfde terugkerende vragen. Neem de Eurobarometer: een grootschalige enquête die sinds het begin van de jaren zeventig dezelfde vragen over euroscepsis en tevredenheid met het functioneren van de democratie bevat.
Toch vormt dit een uitzondering. De meeste academische enquêtes worden zeer onregelmatig gehouden en bovendien verandert de vragenlijst om de haverklap. Sommige onderwerpen worden geschrapt, andere duiken ineens op. Soms verandert zelfs de vraagstelling of het aantal antwoordcategorieën, wat het vergelijken van antwoorden door de tijd heen schier onmogelijk maakt. Het levert een wirwar aan kortere tijdreekjes op met elk een handvol meetpunten waar niemand veel wijzer van wordt.
Mood swings
De Amerikaanse politicoloog James Stimson heeft hier een oplossing voor bedacht. Stimson ontwikkelde een methode om verschillende vragen uit verschillende enquêtes te combineren tot een enkele tijdreeks van publieke opinie. Een gouden greep, want door deze techniek zijn onderzoekers veel minder afhankelijk van de grillen van enquêteurs.
Zo heeft Stimson op basis van honderden afzonderlijke vragen op tal van maatschappelijke vraagstukken de stemming onder Amerikanen in kaart gebracht. Veel van de schommelingen in de afzonderlijke kortere tijdreekjes blijken redelijk synchroon te lopen en kunnen eigenlijk net zo goed worden samengevat door een enkele tijdreeks die zo de algemene stemming (‘mood’) onder het publiek benadert.
De figuur hieronder laat zien hoe publieke opinie in Amerika zich door de jaren heen heeft ontwikkeld zoals gemeten door Stimson. De y-as laat zich misschien nog wel het beste omschrijven als het percentage liberale antwoorden in de gebruikte enquêtes. Zie het als een links-rechtsschaal maar dan in de Amerikaanse context (Stimson spreekt zelf van liberalism-conservatism). In de figuur is goed te zien hoe conservatieve en liberale periodes elkaar afwisselen.
Bron: James Stimson
Invloed van publieke opinie op beleid
Stimson heeft in samenwerking met Robert Erikson en Michael Mackuen laten zien dat deze mood swings in de Verenigde Staten grote gevolgen hebben voor politieke uitkomsten (zie hier en hier). Wanneer het pendulum van liberaal naar conservatief slingert, worden meer Republikeinen gekozen in de Senaat en het Huis van Afgevaardigen en krijgt de Republikeinse presidentskandidaat meer stemmen. Dit leidt weer tot meer conservatieve wetgeving.
Bovendien reageert overheidsbeleid ook tussen verkiezingen op veranderingen in publieke opinie, omdat een verkiezingsnederlaag altijd als een zwaard van Damocles boven het beleidsproces hangt. Stimson c.s. schrijven zelfs: “Politicians are keen to pick up the signals in their political environment. Like antelope in an open field, they cock their ears and focus their full attention on the slightest sign of danger” (p. 319-320).
Inmiddels hebben andere politicologen het werk van Stimson, Erikson en Mackuen gerepliceerd voor afzonderlijke beleidsterreinen. Zo heeft Peter Enns allerlei enquêtevragen over de strafbereidheid van Amerikanen gecombineerd tot een enkele tijdreeks en hij laat zien dat het daadwerkelijke aantal gedetineerden op federaal niveau deels verklaard kan worden door publieke opinie op dit terrein. De Amerikaanse overheid is harder gaan straffen, omdat het publiek daarom vraagt, aldus Enns.
Maak je eigen tijdreeks!
Het mag duidelijk zijn dat het samenstellen van deze tijdreeksen een hels karwei is. Het vergt een encyclopedische kennis van bestaande academische en commerciële enquêtes en het verzamelen van de daadwerkelijke vragen is een tijdrovend proces. Maar nu is het mogelijk om zelf aan de slag de gaan met de enorme schat aan data die Stimson door de jaren heen heeft verzameld. Op deze website kun je zelf bepalen welke onderwerpen en enquêtevragen je wilt samenvoegen tot een eigen mood-variabele.
Neem bijvoorbeeld houdingen ten opzichte van het milieu. Er zijn in de VS door de jaren heen talloze enquêtes gehouden met daarin vragen over het milieu, bijvoorbeeld over de uitstoot van broeikasgassen of milieu-uitgaven door de overheid. Je kunt nu zelf al deze vragen selecteren en samenvoegen (zie de knop ‘aggregate’ onderaan de pagina). Vervolgens kun je de data downloaden (‘aggregate mood data’) en eventueel statistieken opvragen over het aggregatieproces (de ‘log file’). In die log file kun je bijvoorbeeld controleren of de resulterende tijdreeks de afzonderlijke tijdreeksen wel goed samenvat. De stemming over milieuvraagstukken ziet er dan als volgt uit (hogere waarden op de y-as staan voor pro-milieuhoudingen. Zie hier voor verdere statistieken):
We kunnen dit ook herhalen voor houdingen jegens het homohuwelijk. Hierboven heb ik 22 van die vragen samengevoegd tot één tijdreeks (zie hier voor verdere statistieken). Zo zien we dat het Amerikaanse publiek gestaag liberaler is geworden op dit onderwerp. Nu nog verklaren waarom dit gebeurt en wat hiervan de eventuele gevolgen zouden kunnen zijn…
Ik hoop uiteindelijk een soortgelijke tijdreeks te kunnen bouwen voor Nederlandse houdingen jegens de multiculturele samenleving. To be continued…
Geef een reactie
Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.