• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

basisscholen

Eén school per bestuur of veel scholen onder één bestuur? Maatwerk of schaalvoordelen?

door Jaap Dronkers 26/02/2016 0 Reacties

“Maatwerk” is een gevleugeld begrip in politiek Den Haag: als overheidstaken zoveel mogelijk gedecentraliseerd zijn, kunnen die taken het best uitgevoerd worden. Want als het bestuur dicht op het werk zit, kunnen mogelijkheden en wensen het best op elkaar afgestemd worden. Althans, dat is de gedachte. Deze denkwijze is op dit moment dominant bij de decentralisatie van de zorg.

De tegenhanger hiervan zijn de “schaalvoordelen” van grote organisaties met gespecialiseerde diensten en functionarissen en lagere kosten per verrichting. Deze denkwijze is op dit moment dominant in de samenvoeging en vergroting van gemeenten en provincies.

In het onderwijs hebben deze denkwijzen elkaar afgewisseld. In de jaren negentig werd gestreefd naar grote onderwijsorganisaties. ‘Eénpitters’ (een school, een bestuur), maar ook kleine besturen werden als onwenselijk gezien. Schoolbesturen werden op allerlei manieren uitgenodigd te fuseren. In de loop van de 21ste eeuw werden de nadelen van grote organisaties zichtbaar – denk bijvoorbeeld aan het fiasco bij Amarantis – en ontstond er het streven naar de “menselijke maat in het onderwijs”. De fusietoets is hier een uiting van.

Naar mijn weten is eigenlijk nog nooit de relatie tussen het aantal scholen per bestuur enerzijds en de kwaliteit van het onderwijs vastgesteld. Dat doe ik hier voor basisscholen. Ik gebruik hiervoor de gemiddelde cito-scores over 2013, 2014 en 2015 voor 6623 basisscholen, zoals die gemaakt is door RTL Nieuws in december 2015. Het RTL-bestand heeft ook gegevens over het ‘bevoegd gezag’ (= bestuur) van de school (N=971) en dat heb ik gebruikt om het aantal scholen per bestuur vast te stellen. De RTL-dataset bevat ook informatie over het percentage gewichtenleerlingen (leerlingen met laaggeschoolde ouders). De viercijferige postcode van de leerlingen van elke school zijn gekoppeld aan gegevens over het percentage middel- en hoogopgeleide bewoners, het gemiddeld inkomen en de leefbaarheid per viercijferige postcode. Al deze kenmerken gebruik ik om te controleren voor de sociaal-economische compositie van scholen. Ook is de denominatie van de school bekend.

 

Samenhang

Figuur 1 visualiseert de relatie tussen de gemiddelde driejaarlijkse cito-score per school (y-as) en het aantal scholen per bestuur (x-as). Die relatie is duidelijk niet lineair: de lijn daalt eerst, om daarna licht te stijgen en vervolgens weer licht te dalen. Maatwerk en schaalvoordelen komen dus beiden voor, maar tegelijkertijd is het verschil in gemiddelde cito-score van ‘éénpitters’ en die van een bestuur met veel scholen niet groot: nauwelijks meer dan één cito-punt.

Maar deze relatie kan vertekend zijn omdat ‘éénpitters’ heel andere kenmerken kunnen hebben dan scholen die met veel andere scholen onder één bestuur vallen. Daarom heb ik nog een analyse uitgevoerd waarin rekening gehouden wordt de sociaal-economische compositie en denominatie van scholen. Door het gebruik van een zogenaamde multilevel model (zie tabel 1) kunnen we bovendien verschillen op provincie-, bestuurs-, en gemeenteniveau meenemen. De relatie tussen cito-scores en het aantal scholen per bestuur wordt hierdoor nog minder sterk.

 

Conclusie

Zowel voorstanders van maatwerk als die van schaalvergroting kunnen in de bovengenoemde analyses hun gelijk vinden. Scholen die vallen onder een bestuur met geen of weinig andere scholen halen gemiddeld hogere cito-scores dan scholen die vallen onder een bestuur met 29 andere scholen. Scholen die vallen onder een bestuur met 40 of meer scholen hebben weer een grotere kans op hogere cito-scores dan scholen die vallen onder een bestuur met 29 andere scholen.

Misschien is de belangrijkste conclusie nog wel dat het effect van het aantal scholen per bestuur significant maar weinig uithaalt. Je zou eigenlijk ook gewoon kunnen zeggen dat denken in termen van maatwerk of schaalvergroting de aandacht alleen maar afleidt van de belangrijkere oorzaken van kwaliteitsverschillen tussen scholen: sociaal-economische samenstelling en denominatie.

Beeld: As The World Keeps Turning… via photopin (license)

Filed Under: Regering en beleid Tagged With: basisscholen, cito, Schaalvergroting, scholen

Afgelopen schooljaar geen constant percentage zwakke basisscholen

door Jaap Dronkers 15/01/2015 0 Reacties

Dit artikel is een vervolg op een eerdere analyse van Jaap over kwaliteitscriteria van de onderwijsinspectie. Arnold Jonk (@ArnoldJonk), Hoofdinspecteur Basisonderwijs en Speciaal Onderwijs, reageerde daar destijds al op.

Op 19 december jl. schreef de onderwijsinspectie: “De daling van het aantal (zeer) zwakke scholen in het voortgezet en het speciaal onderwijs heeft zich in 2013/14 voortgezet. (…) In het basisonderwijs bleef 97,8 procent van de scholen voldoende. In deze sector heeft zich in voorgaande jaren al een sterke daling voorgedaan.”

De inspectie hanteert een combinatie van criteria om tot een oordeel over de kwaliteit van een school te komen. Grofweg genomen bestaat het oordeel uit een combinatie van resultaat- en procescriteria. Deze mogelijke combinaties van resultaat- en procescriteria staan omschreven in bijlage 1 van het ‘Toezichtkader 2011, primair onderwijs en voortgezet onderwijs’.

Scholen met voldoende resultaten, maar met vier onvoldoende procescriteria krijgen het predicaat ‘zwak’. onvoldoende resultaten zijn dus geen noodzakelijke voorwaarde voor het predicaat ‘zwakke school’. Maar scholen met onvoldoende resultaten krijgen altijd het predicaat ‘zwakke school’, ongeacht of hun procesindicatoren voldoende zijn of niet. Een onvoldoende resultaat is dus wel een voldoende voorwaarde om als zwakke school te worden bestempeld. Tussen deze twee extreme combinaties van resultaten en procesindicatoren bestaan allerlei tussenvormen, waarbij onvoldoende resultaten geen noodzakelijke voorwaarde is en die kunnen leiden tot het predicaat ‘zwakke school’.

Het bestaan van deze laatstgenoemde ondoorzichtige combinaties verklaart waarom tegenstrijdige zaken tegelijkertijd waar kunnen zijn:

  1. De sterke daling in het aantal zwakke scholen in Amsterdam volgens de onderwijsinspectie;
  2. Het achterblijven van de kwaliteitsverbeteringen bij zwakke Amsterdamse scholen in vergelijking met die bij zwakke scholen in de rest van het land volgens het CPB;
  3. Geen daling van het percentage zwakke scholen als alleen resultaatcriteria gebruikt worden (in dit geval cito-eindscores) tussen 2010 en 2013.

[Read more…] about Afgelopen schooljaar geen constant percentage zwakke basisscholen

Filed Under: Regering en beleid Tagged With: basisscholen, cito, onderwijsinspectie, scholen

De onderwijsinspectie is inderdaad te soft

door Jaap Dronkers 12/05/2014 0 Reacties

Te softe inspectie?

In een eerder blog betwijfelde ik of er wel slechts 5% van de basisscholen het predikaat ‘zwak’ zou verdienen, zoals in het Onderwijsverslag 2012/2013 wordt gesteld. De hoofdinspecteur Arnold Jonk bestreed in zijn repliek dat de onderwijsinspectie te soft zou zijn.  Hij beschreef daarin de criteria die de onderwijsinspectie toepast. Onderstaande figuur uit zijn blog is daarbij cruciaal.[i]

 

Jonk1

 

[Read more…] about De onderwijsinspectie is inderdaad te soft

Filed Under: Regering en beleid Tagged With: basisscholen, cito, onderwijsinspectie, zwakke scholen

Kanttekeningen van een softie: hoofdinspecteur reageert op de kritiek van Jaap Dronkers

door Arnold Jonk 21/04/2014 1 Reactie

Arnold reageert op de kritiek van Jaap Dronkers op de onderwijsinspectie.

Het is op zichzelf verfrissend om beschuldigd te worden ‘te soft’ te zijn. Het grootste deel van mijn dagen besteed ik aan het idee dat wij als onderwijsinspectie juist te streng zouden zijn. Maar hoe verfrissend ook, er klopt weinig van het artikel van professor Dronkers.

[Read more…] about Kanttekeningen van een softie: hoofdinspecteur reageert op de kritiek van Jaap Dronkers

Filed Under: Politicologie en Methodologie, Regering en beleid Tagged With: basisscholen, citotoets, jaap dronkers, onderwijsinspectie, scholing

Is de onderwijsinspectie te soft of gebruikt zij andere kwaliteitsindicatoren?

door Jaap Dronkers 21/04/2014 14 Reacties

Het recente Onderwijsverslag 2012/2013 stelt: “in het primair en voortgezet onderwijs zitten steeds minder leerlingen op een (zeer) zwakke school. (…) Vooral in het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs is het aantal zwakke en zeer zwakke scholen verminderd.” Ik betwijfel echter of dit klopt. Ik denk dat de inspectie én te soft geworden is én de verkeerde kwaliteitsindicatoren is gaan gebruiken, en dat daardoor het aantal zwakke en zeer zwakke scholen is afgenomen. Hieronder draag ik de argumenten aan voor deze stelling.

[Read more…] about Is de onderwijsinspectie te soft of gebruikt zij andere kwaliteitsindicatoren?

Filed Under: Politicologie en Methodologie, Regering en beleid Tagged With: basisscholen, onderwijs, onderwijsinspectie, zwakke scholen

  • Go to page 1
  • Go to page 2
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Wat verklaart deelname aan en succes bij de Olympische Spelen?

Hoe nu verder met de Provinciale Staten?

Welke emoties verklaren populistische attitudes? – Hot Politics Lab Online Sessie 10 met Agneta Fischer

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in