Het verdict is binnen: de ex-topman van Rochdale, Hubert Möllenkamp, moet de cel in voor het aannemen van steekpenningen. Möllenkamp was zonder twijfel één van de meest flamboyante voorbeelden van de problemen met de woningcorporaties. Onder leiding van Roland van Vliet onderzocht de Parlementaire enquêtecommissie Woningcorporaties (PEW) de zaak. In een artikel in Trouw werd indertijd mooi samengevat wat de lessen zijn die er te trekken vallen.
In dit blog wil ik een aantal van deze lessen onder de loupe leggen. Nederland doet het qua fraude en corruptie vrij goed, maar toch falen Raden van Toezicht geregeld. Het loont dus de moeite om eens te kijken wat er kan misgaan en hoe het probleem aan te pakken. Ik focus vooral op drie claims: (1) het moreel kompas moet terug (2) het waren geen incidenten en (3) het toezicht moet strenger.
In een uiterst vermakelijk en toegankelijk boek over ‘valsspelen’ geeft Dan Ariely een overzicht van onderzoek (via experimenten) naar dit thema. Wat betreft het morele kompas en de incidenten lijken de lessen meer dan terecht. De commissie legt verder nogal de nadruk op het harder aanpakken van fraude. Ariely’s onderzoek benadrukt echter twee andere zaken: transparantie is veel belangrijker dan strenger straffen en toezicht moet écht onafhankelijk zijn anders werkt het contra-productief.