• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

politiek leiderschap

Wat bepaalt het succes van politieke leiders? Schaduwleiders?

door Rick van Well 09/12/2021 1 Reactie

Wat maakt een politiek leider succesvol? De bestaande politicologische literatuur bespreekt het belang van persoonlijkheidseigenschappen, institutionele bevoegdheden en politieke steun (bijv. in het parlement) voor de effectiviteit van politieke leiders. In een recent verschenen boek wijst NRC-journalist Kees Versteegh op het belang van persoonlijke afhankelijkheidsrelaties tussen politieke leiders en hun vertrouwelingen. Schaduwleiders: Rollen en invloeden van ‘tweede mannen’ in de politiek is een uitvoerige bestudering van politieke tweetallen.

Dat dit boek een journalistieke, niet een wetenschappelijke, studie beschrijft, maakt het niet minder interessant en nuttig voor politicologen (en politieke junkies). In feite hebben veel journalisten en politicologen hetzelfde doel, namelijk erachter komen hoe de politiek ‘werkt’: wat gebeurt er en waarom? Bovendien richt Versteegh zich op een thema dat voor de politieke wetenschap vaak lastig te onderzoeken is: politiek leiderschap. Hoe komen politieke leiders aan de macht en hoe blijven ze aan de macht? Empirisch onderzoek naar kiezers en burgers is nu eenmaal makkelijker dan het bestuderen van politieke elites.

Het boek biedt allerlei mooie inkijkjes in de werking van politiek leiderschap en introduceert een originele benadering van politiek leiderschap. Het fenomeen van politieke tweetallen wordt geïntroduceerd aan de hand van de Amerikaans president Woodrow Wilson en zijn ‘tweede man’ Edward House. Daarna volgen uitgebreide achtergrondverhalen over de tweetallen Ruud Lubbers en Jan de Koning, Diederik Samsom en Jeroen Dijsselbloem, en Mark Rutte en Edith Schippers. Alle verhalen zijn gebaseerd op openhartige interviews met de hoofdrolspelers.

De rollen van tweede ‘mannen’

Tweede mannen (en vrouwen) kunnen meerder rollen spelen die bijdragen aan het succes van politieke leiders: ‘bondgenoot’, ‘raadgever’, ‘wegbereider’, ‘tegenspreker’ en nog vele anderen. Politieke tweetallen lijken doorgaans te beantwoorden aan elkaars psychologische behoeftes en ontstaan wanneer leiders zich kwetsbaar voelen. Leiders die zich bewust zijn van hun eigen gebreken nemen dan graag de steun aan van een tweede ‘man’.

De tweede man bezit eigenschappen die de leider mist en voorziet de leider van steun, advies, en tegenspraak. In reconstructies van tal van politieke gebeurtenissen helpt De Koning Lubbers met knopen doorhakken, Dijsselbloem Samsom met zijn kalmte bewaren, en Schippers Rutte met het houden van een rechtse koers.

Hoe belangrijk zijn schaduwleiders?

De observatie dat politieke leiders afhankelijk zijn van steun van specifieke vertrouwelingen is niet alleen belangwekkend, maar ook bemoedigend voor aanhangers van een liberale democratieopvatting. Schaduwleiders blijken namelijk een belangrijke vorm van tegenspraak en tegenmacht te bieden. Ze zijn daarenboven een ‘verbindingsstuk tussen leider en umfeld’. Het helpt dan als zij niet uit zijn op de positie van de leider. De loyaliteit van tweede mannen maakt een kritische relatie binnen politieke duo’s mogelijk.

De aandacht voor politieke tweetallen roept daarmee ook vragen op. Wanneer stellen politieke leiders zich nederig op ten opzichte van een andere politicus? Welke persoonlijkheden schikken zich naar de rol van leider of secondant? Wat is de motivatie voor tweede mannen om zich loyaal op te stellen naar een leider? Het begrip van ‘tweede mannen’ biedt voldoende aanknopingspunten om de effectiviteit van politici verder te leren begrijpen. En voor politicologen die geïnteresseerd zijn in leiderschap en op zoek zijn naar een interessant nieuw onderzoeksterrein.

Filed Under: Democratie, Regering en beleid, Uncategorized Tagged With: boek, Diederik Samsom, Edith Schippers, Jan de Koning, Jeroen Dijsselbloem, journalistiek, leiderschapseffectiviteit, mark rutte, politiek leiderschap, politieke psychologie, Ruud Lubbers, schaduwleiders, tweede mannen

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Aflevering 70 – Het werk van een klinisch viroloog in tijden van Covid-19, met Katja Wolthers

Kan je met geld de uitkomst van een referendum kopen?

Eerlijke verkiezingen en de Nederlandse poststem

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in