Het was me het politieke avondje wel. De pseudo-actuele fictie van VPRO-serie De Fractie liep naadloos over in het Nieuwsuur-debat met de lijsttrekkers voor de Eerste Kamer. De dames en heren senatoren mochten in maximaal twintig seconden reageren op een stelling en gingen daarna in groepjes van vier met elkaar in debat.
Ik was aanvankelijk sceptisch. Twintig seconden leek me wat lang, aangezien mijn aandacht vaak zo rond seconde vijftien begint te verslappen. En toen moest PVV-lijsttrekker Marjolein Faber nog beginnen. Haar betoog bleek vooral een aaneenrijging van politieke clichés, zo nu en dan onderbroken door het woord ‘jihad’.
Peiling?
Tegen het einde van het debat presenteerde Nieuwsuur in samenwerking met collega (en medeblogger) Tom Louwerse een peiling met de virtuele zetelsamenstelling van de Eerste Kamer als er nu verkiezingen zouden plaatsvinden. Uit deze schattingen zou blijken dat de huidige (gedoog)coalitie de meerderheid in de Eerste Kamer zou verliezen.
Natuurlijk was dit geen nieuwe peiling in de zin dat er daadwerkelijk enquêteonderzoek bij kwam kijken. Zoals Tom hier uitlegt, heeft hij simpelweg het gemiddelde genomen van peilingen van vijf afzonderlijke peilbureau’s (Ipsos/Politieke Barometer, I&O Research, De Stemming, TNS NIPO en Peil.nl) en deze omgerekend naar Eerste Kamerzetels. Een paar dagen eerder had Tom op dit blog een complexer model gepresenteerd, maar de verschillen met de Nieuwsuur-versie zijn minimaal.
Ik heb mijn bewondering voor de PeilingWijzer nooit onder stoelen of banken gestoken. Er bestaat geen betere methode om electorale krachtsverhoudingen in kaart te brengen dan een aggregatie van bestaand enquêteonderzoek. Individuele peilingen kunnen misleidend zijn vanwege toevallige of structurele factoren. Door schattingen van individuele peilingen te combineren minimaliseer je dergelijke fouten waardoor de schatting dichter in de buurt komt te liggen van de daadwerkelijke voorkeuren van het electoraat. Individuele peilingen vinden gretig aftrek in de media (met alle misleidende berichtgeving van dien), maar gelukkig krijgt nu het fenomeen van de poll of polls grotere bekendheid. De NOS werkt al langer samen met de PeilingWijzer en gisteren volgde Nieuwsuur dus met een (uitgeklede) versie.
Tweede Scherm
Nu kun je van mening verschillen of peilingen en virtuele tussenstanden niet te veel op de voorgrond worden geplaatst. Ik heb er persoonlijk weinig problemen mee, mits de interpretatie van de resultaten deugt. Sterker nog, ik heb veel liever dat discussies over winnaars en verliezers worden gebaseerd op bronnen als de PeilingWijzer dan op de gebakken lucht van pundits en debatexperts die gaan lopen bazelen over ‘lichaamstaal’, ‘oogcontact’ of ‘ademhaling’ en met hun duiding meer invloed uitoefenen op publieke opinie dan het debat zelf.
Maar gisteravond kwam de kritiek op de peiling van Nieuwsuur wel uit erg onverwachte hoek. Niemand minder dan EO-coryfee Tijs van der Brink spuide zijn gal op Twitter:
Zijn we nu echt over peilingen aan het debatteren? Wilde @Neuwsuur net complimenteren dat ze al zo lang geen peiling publiceerden.
— Tijs van den Brink (@TijsvandenBrink) February 23, 2015
@gijsrademaker Als ik later de politiek inga, ga ik vragen over peilingen principieel negeren.
— Tijs van den Brink (@TijsvandenBrink) February 23, 2015
Dit is dezelfde Tijs van der Brink die ons tijdens de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012 samen met Andries Knevel het volkomen onzinnige ‘Tweede Scherm’ door de strot duwde. Het Tweede Scherm was een veredelde webpagina, waar gebruikers hun mening konden geven over allerlei onderwerpen en die door Knevel en Van der Brink werd ingezet om niet alleen de winnaar van het verkiezingsdebat te peilen, maar bijvoorbeeld ook om te bepalen wie het laatste woord kreeg tijdens ‘hun’ debat.
Het Tweede Scherm is vanuit methodologisch oogpunt een fiasco, want we hebben geen flauw benul naar welke groep we generaliseren vanuit die gebruikers van het Tweede Scherm (en natuurlijk corrigeerden de makers ook achteraf niet voor mogelijke vertekeningen). Jeroen Pauw deed destijds bepaald geen moeite om zijn minachting voor het Tweede Scherm te verbergen, maar Knevel en Van der Brink hebben tot het eind vastgehouden aan dit onding. Als politicus zou je misschien peilingen principieel negeren, Tijs, maar als journalist maakte je mooie sier met een rammelend meetinstrument dat de naam ‘peiling’ niet eens mag verdienen.
Anyway, op naar 18 maart! We zullen uiteraard proberen om net als tijdens de gemeenteraadsverkiezingen en de Europese verkiezingen van vorig jaar de nodige analyses en achtergronden te posten op dit blog. Die waterschapsverkiezingen moeten per slot van rekening ook eens door de politicologische mangel gehaald worden…
Geef een reactie