• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Toename in euroscepsis vooral bij lager opgeleiden

door Armen Hakhverdian 12/06/2013 1 Reactie

Het verklaren van euroscepsis – een koepelterm die een kritische, veelal negatieve houding ten opzichte van de Europese Unie en het process van Europese integratie aanduidt – is een populair onderwerp voor politicologen. Maar ook politici kunnen zo langzamerhand niet om het simpele feit heen dat euroscepsis de afgelopen jaren flink is toegenomen. Zo tweette Guy Verhofstadt, europarlementariër en fractievoorzitter van de Europese liberalen ALDE, twee weken terug:

 

the @eucouncil should talk about the rising euroscepticism and how to tackle it

— Guy Verhofstadt (@GuyVerhofstadt) May 21, 2013

 

 

Ik heb met Erika van Elsas, Wouter van der Brug en Theresa Kuhn onderzoek (paywall, eerdere open versie hier) gedaan naar euroscepsis in twaalf West-Europese landen van 1973-2010. We hebben specifiek gekeken naar het verschil in euroscepsis tussen opleidingsgroepen door de jaren heen. De onderzochte landen zijn Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Denemarken, Spanje, Portugal en Griekenland, omdat voor deze landen Eurobarometer-data over zeer lange tijd beschikbaar was.

De belangrijkste bevindingen zijn als volgt:

  1. Lager opgeleiden zijn in alle landen en vrijwel consistent over de gehele periode eurosceptischer dan hoger opgeleiden. Veel andere studies hebben soortgelijke verschillen gevonden, maar naar ons weten nog niet op deze schaal (qua tijd en ruimte).
  2. Het verschil in euroscepsis tussen hoger en lager opgeleiden is toegenomen in 11 van de 12 onderzochte landen (Luxemburg vormt de uitzondering). Dit komt voornamelijk door een toename van euroscepsis onder lager opgeleiden.
  3. De divergentie in euroscepsis tussen opleidingsgroepen is met name ontstaan na het ondertekenen van het Verdrag van Maatstricht. Deze ‘post-Maastricht blues’ onder lager opgeleiden lijkt een directe reactie te zijn op de veranderende aard van het Europese project van een intergoevernmentele organisatie, die zich voornamelijk bekommerde om economische zaken, tot een politieke unie met een eigen munt, sterker parlement, paspoort, vlag en noem maar op.

De onderstaande figuur vat dit allemaal nog eens op visuele wijze samen voor de twaalf landen bij elkaar. ‘Eurosceptics’ zijn hier diegenen die EU-lidmaatschap als negatief of neutraal beschouwen. De bevindingen zijn overigens identiek als we alleen de ‘negatieven’ als eurosceptisch beschouwen. Het gaat ons dan ook niet zozeer om de absolute waarde van euroscepsis maar om ontwikkelingen door de jaren heen.

 

EU2

 

 

Er is geen inherente dynamiek te bespeuren richting meer en meer euroscepsis. Het pendulum van publieke opinie schommelt simpelweg heen en weer. Deze ‘mood swings‘ van het electoraat zijn deels te verklaren door de politieke en economische context waaronder daadwerkelijke beleidsmaatregelen (zie hier en hier). Om het huidige eurosceptische tij te keren zullen beleidsmakers dus vooral naar zichzelf moeten kijken. Publieke opinie over Europa reageert op voorspelbare wijze op het feit dat de unie zelf door de jaren heen fundamenteel is veranderd.

De ‘oplossing’ voor Verhofstadt’s probleem ligt dus tamelijk voor de hand, al is het waarschijnlijk niet de oplossing waar hij zelf op zit te wachten: minder EU…

Filed Under: EU en internationaal, Regering en beleid Tagged With: euroscepsis, Maastricht, opleiding

Over de auteur

Armen Hakhverdian
Armen Hakhverdian is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij doet onderzoek naar politieke vertegenwoordiging, publieke opinie en ongelijkheid. Hij schreef samen met Wouter Schakel het boek 'Nepparlement? Een pleidooi voor politiek hokjesdenken' (2017, Amsterdam University Press) over ongelijke vertegenwoordiging in Nederland.
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. MarcodB says

    17/06/2013 at 17:16

    In absolute zin is er inderdaad een verschil.
    Maar in de tijd correleert het prachtig! Zijn die hoog,- middel,- en laagopgeleiden nu wel zo anders?

    Log in om te reageren

Geef een reactie Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

De Dáil, het Ierse lagerhuis

Hoe deden de Ierse peilers het? Beter dan hun Britse collega’s?

Opkomst TK2017 bijzonder hoog voor een democratie

Het ‘lange termijn’-probleem van democratieën (klimaat!) en hoe ermee om te gaan

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Aflevering 94 – De ‘Heilige Alliantie’ tussen orthodoxe christenen en radicaal-rechts, met Sander Rietveld

Mijn gast van vandaag is Sander Rietveld, politicoloog en onderzoeksjournalist bij Zembla. Sander … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in