Update Eerste Kamer: Strijd tussen middelgrote partijen

De verkiezingen voor de Provinciale Staten lijken op landelijk niveau uit te draaien op een strijd tussen vijf á zes middelgrote partijen. Dat blijkt uit de omrekening van de meest recente Peilingwijzer naar Eerste Kamerzetels. Tweede Kamerpeilingen kunnen niet één op één vertaald worden naar Eerste Kamerzetels, maar eerder beschreef ik hoe je met die verschillen rekening kunt houden.

Volgens de uitkomsten van deze methode gaan VVD en CDA momenteel aan de leiding, maar liggen zeker vier partijen erg dicht bij elkaar. De VVD staat op 11 tot 13 zetels, terwijl het CDA op 10 tot 13 zetels zou kunnen rekenen op basis van de meest recente Peilingwijzer. D66 (9-12 zetels) en PVV (8-12) volgen kort daarachter. Deze partijen zakten in recente peilingen iets terug, wat ook zijn weerslag heeft op de inschattingen voor de Eerste Kamer. De SP zou op 8 tot 10 zetels kunnen rekenen en de PvdA op 7 tot 10.

Hierbij gaat het overigens om de stand van zaken toen de meest recente peiling werd uitgevoerd, afgelopen weekend. Een aanzienlijk deel van de kiezers is nog onbeslist of heeft nog twijfels over zijn of haar partijkeur. Als de onbesliste kiezers massaal op bepaalde partijen gaan stemmen, kunnen er nog verschuivingen optreden.

Bij de kleinere partijen zien we GroenLinks op 3 tot 5 zetels, ChristenUnie op 2 tot 4 en 50PLUS op 1 tot 4. De foutmarge van 50PLUS is relatief groot omdat peilingen de kansen van de partij (en met name de verhouding tussen Eerste en Tweede Kamerpeilingen) heel verschillend inschatten. SGP en PvdD staan op 1 tot 2 zetels en de Provinciale partijen (OSF) op 0 tot 1.

Bij het omrekenen van de Peilingwijzer (voor de Tweede Kamer) naar Eerste Kamerzetels wordt er rekening mee gehouden dat sommige partijen het in 2011 aanmerkelijk beter of slechter deden bij de Provinciale Statenverkiezingen dan in de Tweede Kamerpeilingen van dat moment. Ook in recente peilingen zien we dat terug. Het CDA lijkt het bijvoorbeeld beter te doen bij de provinciale verkiezingen dan landelijk, terwijl de PVV waarschijnlijk slechter zal scoren. Op basis van historische gegevens en recente peilingen wordt hiervoor gecorrigeerd.

Ook speciale Provinciale Statenpeilingen proberen een opkomstcorrectie toe te passen, maar die zijn bijzonder lastig. Dit verklaart mede waarom partijen als het CDA en de PVV in sommige Statenpeilingen aanzienlijk beter scoren dan in andere. De hier gebruikte methode weegt de ervaring van 2011 mee, toen het CDA het relatief goed deed ten opzichte van Tweede Kamerpeilingen en de PVV relatief slecht.

Een Eerste Kamermeerderheid is voor de coalitiepartijen inclusief de reguliere samenwerkingspartners D66, CU, en SGP vooralsnog buiten het zicht. Op basis van de huidige stand van zaken is de inschatting 33-37 zetels. In alle losse Statenpeilingen zien we een vergelijkbaar beeld. Daarmee wordt het voor de coalitie en partners erg lastig, zelfs als men nog een eindsprint in weet te zetten.

Het script van de omrekening is hier beschikbaar. Het ingeschatte percentage voor provinciale partijen is op basis van recente peilingen iets naar boven bijgesteld (tot 1 a 2 procent).