• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Verbindt de koning zijn burgers? Sociale gevolgen van de monarchie

door Tom van der Meer 23/04/2013 2 Reacties

Je zou het in de ophef om het Koningslied bijna vergeten, maar de monarchie wordt wel vaker geroemd omdat ze het volk aan zich en aan de natie zou weten te binden. Maar is daar ook bewijs voor?

Verbindend koningschap

In recente jaren is vooral onder invloed van de Deense econoom Bjornskov geopperd dat een (absolute en/of constitutionele) monarchie goed zou zijn voor het sociaal vertrouwen in een land. Het koningschap zou “nationale identiteit, collectieve eenheid en sociale stabiliteit” waarborgen, wat vervolgens  weer zou leiden tot groter vertrouwen tussen burgers onderling.

Inderdaad wordt in een hoop recente studies bewijs gevonden voor deze stelling. Daartoe is gebruik gemaakt van enquête-onderzoek onder honderdduizenden inwoners van wel honderd landen wereldwijd over een tijdspanne van tientallen jaren. De conclusie is eenduidig: In landen met een monarchie is het sociaal vertrouwen hoger dan in landen zonder monarchie. Dat verschil blijft zelfs staan wanneer rekening wordt gehouden met mogelijke andere verklaringen van sociaal vertrouwen, zoals economische ontwikkeling, ongelijkheid, communistische verledens, en marktwerking. Sterker nog, onder landskenmerken behoren monarchieën tot de meest constante voorspellers van veel vertrouwen in medeburgers.

Kortom, de koning is een bindende factor. Zo lijkt het.

 

Kip of ei?

Toch mag dat niet de conclusie zijn.

Twee vragen blijven namelijk onbeantwoord. Eén: Alle bewijs voor de stelling wordt gevonden in analyses die de hele wereld bestrijken. Dat een monarchie stabiliteit en vertrouwen kan bieden in ontwikkelingslanden is goed denkbaar. Maar heeft een constitutionele – en goeddeels ceremoniële – monarchie nog datzelfde effect in de gevestigde parlementaire democratieën van West-Europa?

Twee: Komt die lotsverbondenheid, dat sterke vertrouwen in de medeburger, doordat we in de koning een nationaal symbool dat ons bindt? Of is het juist doordat we zo’n sterk vertrouwen in elkaar hebben, dat we geen politieke strijd hoeven te voeren om uit te maken wie ons formele staatshoofd is? Juist in landen waar het vertrouwen hoog is, kon de monarchie bij het ontbreken van revoluties en politieke aanslagen overleven.

Gelukkig voor koning Willem-Alexander heeft hij vooralsnog weinig te vrezen: het sociaal vertrouwen is in Nederland onveranderlijk hoog.

Filed Under: Civil society, Overig Tagged With: koning, vertrouwen

Over de auteur

Tom van der Meer
Tom van der Meer (1980) is Hoogleraar Politicologie, in het bijzonder Legitimiteit, Ongelijkheid en Burgerschap, aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder werkte hij bij het Sociaal en Cultureel Planbureau en aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij is sinds 2015 co-Directeur van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) en Lokaal Kiezersonderzoek (LKO). Hij doet voornamelijk onderzoek naar Politiek vertrouwen, Kiesgedrag (electorale volatiliteit), Politieke socialisatie, en Sociaal kapitaal (burgerparticipatie, etnische diversiteit).
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Comments

  1. Rense Corten says

    23/04/2013 at 14:47

    Jammer dat we er geen experimenten mee kunnen doen. Zou een instrumental variable-benadering hier denkbaar zijn?

    Log in om te reageren
    • Tom van der Meer says

      23/04/2013 at 15:35

      Misschien net als tijdens de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden: koning (stadhouder) zijn van een aantal Provincieën, maar niet van Friesland en Groningen?

      Log in om te reageren

Geef een antwoord Reactie annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Adviezen voor bij het kiezen: #PS2023

Hoe groepen polariseren

De Stuk Rood Vlees Podcast, aflevering 1: Cas Mudde over populisme

Podcast

Episode 106 – “I’m f**king furious and I don’t f**king care anymore”, with Rob Ford

Rob Ford (University of Manchester) joins us to discuss the resignation of Liz Truss and the sorry … [Lees verder...]

Episode 105 – A new prime minister and a new monarch, with Rob Ford

For the first time ever, the UK acquired a new prime minister and a new monarch in the same week. … [Lees verder...]

Aflevering 104 – Terugblik gemeenteraadsverkiezingen, met Josje den Ridder, Simon Otjes en Tom van der Meer

We gaan de gemeenteraadsverkiezingen nabeschouwen met Josje den Ridder (SCP), Simon Otjes … [Lees verder...]

Populisme

Plaatjes van de electoraatjes: de radicaal-rechtse ruimte

Over anderhalve week stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. Waar zullen we – … [Lees verder...]

Analyse van raadsinstrumenten laat zien: ook in gemeenteraden heerst het monisme

Het is alweer ruim een half jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. Inmiddels … [Lees verder...]

Gevoelens van culturele afstand als verklaring voor de opleidingskloof in anti-establishment-opvattingen en -gedrag

In veel Westerse democratieën leven onder een aanzienlijk deel van de bevolking … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2023 StukRoodVlees

Copyright © 2023 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in