• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
StukRoodVlees

Politicologie en actualiteit

  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

Verbod Buma op overlopers gemeenteraad past meer bij opkomende democratieën

door Tom Louwerse 06/03/2014 0 Reacties

CDA-leider Buma stelde gisteren tijdens het Radio 1 verkiezingsdebat voor om het raadsleden onmogelijk te maken om zich af te scheiden van hun partij. In Roermond, dat hij als voorbeeld noemde, zitten inmiddels zeven eenmansfracties in de raad. Drie partijen kregen bij de verkiezingen al maar een zetel, en door het uiteenvallen van twee andere partijen is het in de Roermondse raad nu politiek wat onoverzichtelijk geworden. Wie z’n raadszetel niet zelf heeft verdiend, moet hem van Buma verplicht afstaan als hij zijn fractie verlaat.

Buma’s voorstel is opvallend – al heeft de CDA-fractievoorzitter de laatste tijd wel meer opmerkelijke bestuurlijke vernieuwingen gelanceerd. Regels tegen het verlaten van de fractie zijn in oude democratieën namelijk vrij uitzonderlijk. Over het gemeentelijk niveau zijn geen cijfers bekend, maar op nationaal niveau zette Kenneth Janda de beschikbare cijfers uiteen in een working paper.

 

Tabel

 

Van de meer gevorderde democratieën hebben alleen India, Israël, Portugal en Trinidad & Tobago (het vijfde land noemt Janda niet) wetten die ervoor zorgen dat parlementariërs hun zetel verliezen als ze hun fractie verlaten. In nieuwere en semi-democratieën zijn er veel meer voorbeelden te vinden, zoals Bulgarije, Roemenië, Mexico, Oekraïne, Nepal, Nigeria, en Tanzania.

Het zijn dus vooral zwakkere democratieën die regels tegen parlementaire overlopers instellen. In veel van deze landen zijn partijen zwak en worden parlementariërs verleid (of gewoon omgekocht) om zich bij een andere partij aan te sluiten, in ruil voor mooie posities of bepaalde voordeeltjes voor het eigen kiesdistrict. Om dit tegen te gaan worden dergelijke praktijken verboden. Janda citeert echter ook ander onderzoek dat concludeert dat het overlopen er juist aan heeft bijgedragen dat kleinere partijen opgingen in grotere en daarmee tot meer stabiliteit in het partijsysteem. Hij concludeert zelf dat als er in opkomende democratieën al regels tegen overlopen moeten worden ingesteld, dat deze dan van tijdelijke aard zouden moeten zijn. Maar in veel landen worden overloopverboden juist grondwettelijk verankerd.

De vraag aan Buma is dus of hij Nederlandse gemeenteraden schaart onder de opkomende democratieën? Is het nodig om in die (lokale) politieke systemen in te grijpen om ervoor te zorgen dat het partijenlandschap overzichtelijker wordt?

Misschien zijn Buma’s zorgen over partijpolitieke versnippering in sommige gemeenten terecht. Dan nog kun je je afvragen of een verbod op partijafscheiding het juiste middel is. Het zorgt er namelijk voor dat partijen hun raadsleden veel makkelijker in de tang kunnen houden: “Ben je het niet eens met de koers van de fractie(leider)? Dan stap je toch lekker op – wij krijgen je zetel toch wel terug”. In het evenwicht tussen partij en individueel raadslid slaat de balans nu al vaak uit in de richting van de eerste. Daarom lijkt het onwenselijk om die positie nog verder te versterken.

Filed Under: Overig, Politieke partijen Tagged With: Buma, gemeenteraad, gr2014, overlopen

Over de auteur

Tom Louwerse
Tom Louwerse
Tom Louwerse is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich op politieke representatie, parlementair gedrag, verkiezingen, peilingen en stemhulpen.
Website: https://www.tomlouwerse.nl/nl
  • Sociale media links 

Reader Interactions

Geef een reactie Antwoord annuleren

Je moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.

Primary Sidebar

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • RSS Feed

Populaire berichten

De ideologie van Forum voor Democratie

De ongemakkelijke realiteit van de antivaccinatie-beweging

Wat als… Nederland het Britse kiesstelsel zou hebben?

Willekeurige berichten

Journalisten kunnen grote invloed op verkiezingsuitslag hebben

Snel & Simpel? Politicologische journals, omlooptijd en acceptatiegraad

Microtargeting van kiezers: Inherent aan verkiezingscampagnes

Podcast

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 5 – De Grote Uitslagenshow

In deze aflevering bespreken we de verkiezingsuitslagen. Aan tafel zitten maar liefst vijf … [Lees verder...]

Aflevering 93 – Plaatjes van de electoraatjes, met Matthijs Rooduijn

Wat is het demografisch en ideologisch profiel van kiezers op verschillende partijen? Mijn … [Lees verder...]

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 4 – Waarom debatten, stemhulpen en peilingen de zwevende kiezer nauwelijks helpen

In de vierde aflevering van Stemmen duiken we in de belangrijkste hulpmiddelen om je stem te … [Lees verder...]

Populisme

Cas Mudde: “Rutte vormt grotere bedreiging voor de liberale democratie dan uiterst rechts”

Iris Beau Segers, onderzoeker aan het Center for Research on Extremism (C-REX), interviewt Cas … [Lees verder...]

Stemmen: een verkiezingspodcast zonder peilingen. Aflevering 5 – De Grote Uitslagenshow

In deze aflevering bespreken we de verkiezingsuitslagen. Aan tafel zitten maar liefst vijf … [Lees verder...]

Hoe populistisch zijn Nederlandse partijen?

In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart is het P-woord weer te horen: populisme. … [Lees verder...]

Blogroll

  • Andrew Gelman
  • Ballots & Bullets
  • Fight Entropy
  • FiveThirtyEight
  • The Monkey Cage
  • The Upshot
  • Wonkblog
  • OVER SRV
  • AUTEURS
  • CATEGORIEËN
  • ARCHIEF
  • CONTACT

© 2021 StukRoodVlees

Copyright © 2021 · SRV Theme op Genesis Framework · WordPress · Log in